Kościoł i Państwo Wojujące

Kościól i Państwo Wojujące
Lutra, był bardzo zaniepokojony. Przeczuwał, że przesłuchanie Lutra może okazać się w
skutkach bardzo niebezpieczne dla papiestwa. Prowadzenie dochodzenia w sprawie, w
której papież wydał już potępiający wyrok, równało się znieważeniu autorytetu
„nieomylnego kapłana”. Poza tym legat obawiał się, że elokwencja i mocne argumenty
Lutra skłonią wielu książąt do zajęcia stanowiska przeciwnego interesom papieskim. W
najbardziej natarczywy sposób starał się więc odwieść cesarza od zamiaru wezwania Lutra
przed sejm. W tym mniej więcej czasie została wydana bulla wykluczająca Lutra z
Kościoła, co wraz z zabiegami Aleandra — skłoniło cesarza do ustąpienia legatowi. Napisał
więc do elektora, że jeżeli Luter nie odwoła swych tez, musi pozostać w Wittenberdze. {WB
77.4}
Aleander, niezadowolony jednak z tego zwycięstwa, działał dalej za pomocą wszelkich
dostępnych mu środków, by uzyskać wyrok skazujący Lutra. Wytrwale zwracał uwagę
książąt, prałatów i innych członków sejmu na sprawę Lutra, oskarżając reformatora o
podżeganie ludzi do buntu, bezbożności i bluźnierstwa. Jednak popędliwość i namiętność,
jakie cechowały słowa legata, wskazywały wyraźnie, jakie motywy nim kierują: Ogół
zebranych stwierdził, że „bardziej nienawiść i chęć zemsty, niż gorliwość i pobożność były
powodem wystąpień legata”. — Tamże VII, 1. Większość osób obecnych na sejmie coraz
bardziej przychyla się do sprawy Lutra. {WB 78.1}
Ze zdwojoną energią i gorliwością starał się legat przekonać cesarza, że jego
obowiązkiem jest wypełnienie papieskich zleceń. Ale prawo Niemiec wymagało w takich
kwestiach rozpatrzenia sprawy i jednomyślności wszystkich książąt. W końcu jednak cesarz
uległ namowom legata i pozwolił mu przedstawić sprawę sejmowi. „Był to dzień triumfu
dla nuncjusza. Zebranie było bardzo liczne, a sprawa jeszcze większa. Aleander miał
przemawiać w imieniu Rzymu (...) matki i pani wszystkich Kościołów. Przed zebranymi
pełnomocnikami chrześcijaństwa miał bronić stolicy Piotrowej. Legat miał wybitny dar
wymowy i dowiódł, że dorósł do wysokości zadania. Opatrzność chciała, by Rzym —
zanim będzie potępiony — był reprezentowany i broniony przed najdostojniejszym
trybunałem przez swego najzdolniejszego mówcę”. — Wylie VI, 4. Zwolennicy reformatora
z obawami oczekiwali na wynik wystąpienia Aleandra. Elektor saski nie był obecny, lecz
wyznaczył kilku radnych, którzy mieli mu donieść o przemówieniu nuncjusza
papieskiego. {WB 78.2}
Aleander z całą mocą swej elokwencji i naukowych wywodów usiłował podeptać
prawdę. Rzucał na Lutra coraz to nowe oskarżenia, określając go jako nieprzyjaciela
Kościoła i państwa, wroga żywych i umarłych, duchowieństwa i świeckich, soborów i
pojedynczych chrześcijan. „W pismach Lutra jest tyle błędów — stwierdził — iż można by
za nie spalić sto tysięcy heretyków”. {WB 78.3}
92