07.04.2023 Views

Itorero na Leta ku Rugamba

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Itorero</strong> <strong>na</strong> <strong>Leta</strong> <strong>ku</strong> <strong>Rugamba</strong><br />

udafite igihunga, kongereza umuriro imbere yanjye. Iyaba <strong>na</strong>gize ubwoba ntabwo mba ndi<br />

aha.”<br />

Amagambo aheruka yavuze ubwo ibirimi by’umuriro byazamukaga bimutwika yari<br />

isengesho. Yatatse agira ati: “Mwami, Data Ushoborabyose, ngirira impuhwe kandi<br />

umbabarire ibyaha byanjye; <strong>ku</strong>ko uzi neza ko <strong>na</strong><strong>ku</strong>nze u<strong>ku</strong>ri kwawe ibihe byose.” 67 Ijwi rye<br />

ryaracwekereye, ariko iminwa ye ikomeza <strong>ku</strong>nyeganyega asenga. Ubwo umuriro wari umaze<br />

<strong>ku</strong>mukongora, ivu ry’uwo muziranenge n’ubutaka ryari ririho byararundanyijwe, maze<br />

rijugunywa mu ruzi rwa Rhine nk’uko irya Huse ryagenjwe.<br />

Uko ni ko abatwaramucyo b’indahemuka <strong>ku</strong> Ma<strong>na</strong> bapfuye. Ariko umucyo w’u<strong>ku</strong>ri<br />

babwirije (umucyo w’urugero rw’ubutwari bwabo) ntiwashoboraga <strong>ku</strong>zimywa. Nk’uko<br />

abantu batashoboraga <strong>ku</strong>buza izuba gukomeza urugendo rwaryo, ni <strong>na</strong>ko batashoboraga<br />

guhagarika umuseke wari utambitse <strong>ku</strong> isi uwo munsi.<br />

Iyicwa rya Huse ryari ryarakongeje uburakari no gukangara<strong>na</strong> mu mujyi wa Boheme.<br />

Abatuye igihugu bose bari barabonye ko yazize ubugambanyi bw’abapadiri ndetse<br />

n’uburiganya bw’umwami w’abami. Yari azwi ho <strong>ku</strong>ba yarabaye umwigisha w’u<strong>ku</strong>ri<br />

w’indahemuka, kandi i<strong>na</strong>ma yari yaramuciriye urwo gupfa yashinjwaga icyaha cy’ubwicanyi.<br />

Noneho inyigisho ze zarushijeho gu<strong>ku</strong>ndwa <strong>ku</strong>ruta mbere.<br />

Papa yari yarategetse ko inyandiko za Wycliffe zitwikwa. Nyamara izari zararokotse iryo<br />

twikwa noneho za<strong>ku</strong>we aho zari zarahishwe maze zigirwa hamwe <strong>na</strong> Bibiliya cyangwa ibice<br />

bimwe byayo, bitewe n’uko abantu babashaga <strong>ku</strong>bibo<strong>na</strong>. Muri ubwo buryo, abantu benshi<br />

bayobowe mu kwemera u<strong>ku</strong>ri <strong>ku</strong>vuguruwe.<br />

Abishe Huse ntibumvaga bafite amahoro <strong>ku</strong>ko batifuzaga ko umurimo we ugera <strong>ku</strong> nsinzi.<br />

Papa n’umwami w’abami bunze ubumwe ngo barimbure itsinda ry’abayoboke be. Ingabo za<br />

Sigismond zoherejwe gutera i Boheme.<br />

Ariko umurengezi yarahagurutse. Ziska wategekaga i Boheme kandi akaba yari umwe mu<br />

basirikari ba<strong>ku</strong>ru b’intwali mu gihe cye, yaje <strong>ku</strong>ba impumyi nyuma y’igihe gito intambara<br />

itangiye. Kubwo kwiringira gufashwa n’Ima<strong>na</strong> no <strong>ku</strong>zirika<strong>na</strong> ubutungane bw’inzira bari<br />

barayobotse, abo baturage b’i Boheme bashoboye kwihagararaho batsinda ingabo zikomeye<br />

cyane zabateraga. Incuro nyinshi Umwami w’abami yagiye agerageza kohereza izindi ngabo<br />

i Boheme ariko zigatsindwa <strong>ku</strong> buryo bukojeje isoni. Abayoboke ba Huse ntibatinyaga urupfu<br />

kandi nta cyajyaga <strong>ku</strong>bahangara. Hashize imyaka mike intambara itangiye, intwari Ziska<br />

yarapfuye ariko aza gusimburwa <strong>na</strong> Procopius wari umusirikari mu<strong>ku</strong>ru w’umuhanga kandi<br />

w’intwari nka Ziska, ndetse hari bimwe yamurushaga.<br />

Abanzi b’abaturage b’i Boheme bamenye ko wa musirikare w’intwari wari warabaye<br />

impumyi yapfuye, bibwira ko babonye akito ko gukora ibyari byaraba<strong>na</strong>niye. Noneho Papa<br />

yatangije urugamba rwo <strong>ku</strong>rimbura abayoboke ba Huse, maze <strong>na</strong>none ingabo nyinshi zongera<br />

gutera i Boheme; ariko zigezeyo ziratsindwa bikomeye. Hongeye gutegekwa ko ikindi gitero<br />

80

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!