07.04.2023 Views

Itorero na Leta ku Rugamba

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Itorero</strong> <strong>na</strong> <strong>Leta</strong> <strong>ku</strong> <strong>Rugamba</strong><br />

Muri Kaminuza, Huse yahise yigaragaza bitewe n’umwete we udacogora ndetse no<br />

<strong>ku</strong>gwiza ubwenge mu buryo bwihuse, mu gihe <strong>ku</strong>ba inziramakemwa kwe n’ubwitonzi,<br />

igi<strong>ku</strong>ndiro n’ubupfura byamurangaga byamuhesheje icyubahiro muri Kaminuza yose. Yari<br />

umuyoboke w’umunyamwete w’itorero ry’i Roma kandi agahora aharanira <strong>ku</strong>gera <strong>ku</strong> migisha<br />

y’umwuka rivuga ko ritanga. Ubwo igihe cyo gusaba imbabazi cyageraga, Huse yagiye<br />

kwicuza ibyaha bye atanga ituro ry’ibiceri yari asigaranye byonyine, aherako ajya mu<br />

mutambagiro <strong>ku</strong>gira ngo abe mu bagiriwe imbabazi zasezeranwe. Arangije amasomo yigaga<br />

muri koleji yahise aba umupadiri maze ntiyatinda <strong>ku</strong>garagaza ubushobozi buhanitse mu byo<br />

akora bituma agirwa icyegera cy’i bwami. Ya<strong>na</strong>gizwe kandi umwigisha muri Kaminuza<br />

yigiyemo maze nyuma yaho a<strong>na</strong>girwa umuyobozi wayo. Mu myaka mike wa munyeshuri<br />

w’umukene wigiye <strong>ku</strong> mfashanyo yari yamaze guhinduka ishema ry’igihugu cye, maze izi<strong>na</strong><br />

rye rimenyeka<strong>na</strong> mu Burayi bwose.<br />

Ariko <strong>ku</strong> rundi ruhande Huse yatangiye umurimo w’ubugorozi. Hashize imyaka myinshi<br />

amaze guhabwa inshingano zo <strong>ku</strong>ba umupadiri, yatorewe <strong>ku</strong>ba umubwiriza wa Kiliziya y’i<br />

Betelehemu. Uwatangije iyo Kiliziya yari yarashyigikiye ko <strong>ku</strong>bwiriza Ibyanditswe mu<br />

rurimi rwumvwa <strong>na</strong> rubanda rwose ari ingingo y’ingenzi. Nubwo abayobozi b’i Roma bari<br />

bararwanyije iyo mikorere, ntabwo i Boheme yari yarahashize burundu. Ariko kandi abantu<br />

bari bafite ubujiji bukomeye cyane mu bya Bibiliya, bityo ingeso mbi zikarangwa mu bantu<br />

bo mu nzego zose. Huse, adaciye <strong>ku</strong> ruhande, yamaganye byimazeyo iyo myitwarire mibi<br />

bikabije, yishingikirije <strong>ku</strong> Ijambo ry’Ima<strong>na</strong> <strong>ku</strong>gira ngo ashimangire amahame y’u<strong>ku</strong>ri<br />

n’ubutungane yacengezaga.<br />

Umuturage w’i Purage witwaga Jerome waje <strong>ku</strong>ba incuti ikomeye ya Huse, yari yaravanye<br />

inyandiko za Wycliffe mu Bwongereza. Umwamikazi w’Ubwongereza yari yarayobotse<br />

inyigisho za Wycliffe kandi yavukaga i Boheme. Bitewe n’ubushobozi yari afite, byatumye<br />

ibikorwa bya Wycliffe bikwira hose mu gihugu avukamo. Yoha<strong>na</strong> Huse yasomye ibyo<br />

Wyclife yanditse abishishikariye; yizeraga ko uwabyanditse yari Umukristo wamaramaje,<br />

maze bimutera kwemera nta shiti ko iby’ubugorozi yaharaniraga bifite ishingiro. Nubwo atari<br />

abizi, Huse yari yamaze kwinjira mu nzira izamutandukanya <strong>na</strong> Roma.<br />

Muri ibyo bihe, i Prague hageze abagabo babiri baturutse mu Bwongereza, bari abahanga<br />

bize kandi bari barakiriye umucyo, bityo bari baje <strong>ku</strong>wukwirakwiza muri iki gihugu cya <strong>ku</strong>re.<br />

Batangiye <strong>ku</strong>rwanya ubutware bwa papa <strong>ku</strong> mugaragaro maze bidatinze bahita bacecekeshwa<br />

n’abategetsi. Babonye badashobora gutezuka <strong>ku</strong> ntego yabo, bashakishije ubundi buryo.<br />

Kubera ko bari abanyabukorikori bakaba n’ababwiriza, bahisemo gukoresha ubuhanga<br />

bwabo. Bashatse ahantu <strong>ku</strong> karubanda maze bahashushanya amashusho abiri. Ishusho imwe<br />

yereka<strong>na</strong>ga Kristo yinjira muri Yerusalemu “afite ubugwaneza kandi ahetswe n’indogobe,”<br />

45ndetse a<strong>ku</strong>rikiwe n’abigishwa be bambaye imyambaro yasazishijwe n’urugendo kandi nta<br />

nkweto bambaye. Ikindi gishushanyo cyereka<strong>na</strong>ga Papa ashagawe, yambaye imyambaro ye<br />

y’igiciro cyinshi, umutwe utamirijwe ikamba kandi agendera <strong>ku</strong> ifarashi irimbishijwe ibintu<br />

68

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!