07.04.2023 Views

Itorero na Leta ku Rugamba

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Itorero</strong> <strong>na</strong> <strong>Leta</strong> <strong>ku</strong> <strong>Rugamba</strong><br />

Ibyanditswe ubishimikiriye bituma intekerezo z’umwigishwa zihuzwa n’ubwenge butagerwa.<br />

Abantu bo <strong>ku</strong> isi bafite ubwenge bwinshi kandi b’abanyamurava ndetse n’abagendera mu<br />

mahame atunganye, bibahesha ubwenge butabashaga gutangwa n’inyigisho ikomeye ituruka<br />

<strong>ku</strong> bucurabwenge bwa muntu. “Guhishurirwa amagambo yawe <strong>ku</strong>za<strong>na</strong> umucyo, guha abaswa<br />

ubwenge. ” 41<br />

Amahame yigishijwe <strong>na</strong> Wycliffe yamaze igihe akomeza gukwira hose. Abayoboke be<br />

bahabwaga akazi<strong>na</strong> kamwitirirwa ngo Wikilifite; ntibigisha mu Bwongereza gusa ahubwo<br />

bakwiye no mu bindi bihugu bajyanye ubutumwa bwiza. Ariko noneho ubwo umuyobozi<br />

wabo yari atakiriho, abo babwiriza bakoranye umuhati uruta uwa mbere kandi abantu benshi<br />

bazaga <strong>ku</strong>mva inyigisho zabo. Bamwe mu bakomeye, ndetse n’umugore w’umwami ubwe,<br />

babarizwaga mu bahindutse baga<strong>ku</strong>rikira izo nyigisho. Ahantu henshi habayeho ivugururwa<br />

rikomeye mu mibereho y’abantu kandi ibimenyetso biranga <strong>ku</strong>ramya ibigirwama<strong>na</strong><br />

by’abanyaroma bya<strong>ku</strong>we mu nsengero. Bidatinze umugambi mubisha w’akarengane umeze<br />

nk’umugaru wasohoreye <strong>ku</strong> bantu bari barahangaye kwemera Bibiliya ngo ibabere<br />

umuyobozi.<br />

Kubera gushaka gukomeza ubutegetsi bwabo bishingikirije <strong>ku</strong> gushyigikirwa <strong>na</strong> Roma,<br />

ntabwo abami b’Ubwongereza batindiganyije kwicisha Abagorozi. Byabaye ubwa mbere mu<br />

mateka y’Ubwongereza maze itegeko ryo gutwikira abantu <strong>ku</strong> mambo rishyirirwaho<br />

abayobotse ubutumwa bwiza. Abicwaga bahowe ibyo bagendaga basimbura<strong>na</strong>.<br />

Abarwaniriraga u<strong>ku</strong>ri, abaciwe n’abicwaga urw’agashinyaguro nta wundi babashaga gutakira<br />

uretse Umwami Nyiringabo. Bahigwaga nk’abanzi b’itorero n’abagambanyi b’igihugu,<br />

bakomeje <strong>ku</strong>jya babwiririza ahantu hihishe, bakabo<strong>na</strong> ko kwikinga mu nzu zoroheje<br />

z’abakene ari byo byiza kandi akenshi bihishaga mu buvumo no mu biha<strong>na</strong>manga.<br />

Nubwo akarengane kari gafite ubuka<strong>na</strong> bukabije, mu myaka myinshi hakomeje <strong>ku</strong>baho<br />

uburyo butuje, burimo kwihanga<strong>na</strong> n’umurava bwo guhaka<strong>na</strong> ukwangirika k’ukwizera mu<br />

by’idini kwariho icyo gihe. Abakristo bo muri icyo gihe cya mbere bari bazi u<strong>ku</strong>ri by’igice<br />

nyamara bari barize gu<strong>ku</strong>nda no <strong>ku</strong>mvira Ijambo ry’Ima<strong>na</strong>, kandi bari barababajwe<br />

bihanganye <strong>ku</strong>bwa ryo. Nk’uko abigishwa bo mu gihe cy’intumwa bari bameze, abantu<br />

benshi bataye ibyabo <strong>ku</strong>bwa Kristo. Abari bemerewe <strong>ku</strong>ba mu mazu yabo bakira<strong>na</strong>ga<br />

umunezero abavandimwe babo bameneshejwe mu miryango yabo kandi iyo <strong>na</strong>bo<br />

bameneshwaga, bemeraga <strong>ku</strong>ba ibicibwa bishimye. Ni iby’u<strong>ku</strong>ri ko hari abantu ibihumbi<br />

byinshi baterwaga ubwoba n’uburakari bukaze bw’ababatotezaga maze bagura<strong>na</strong> ukwizera<br />

kwabo umudendezo, bityo basohoka muri gereza bari bafungiwemo bambaye imyambaro yo<br />

kwiha<strong>na</strong> bajya gutangaza kwisubiraho kwabo. Nyamara umubare w’abahamirije u<strong>ku</strong>ri muri<br />

gereza no mu gihe cyo kwicwa urw’agashinyaguro no gutwikwa ntiwari muto. Muri bo<br />

harimo abantu bavuka mu miryango y’abakomeye kimwe n’aboroheje. Bicwaga kandi<br />

bagatwika bashimishijwe n’uko bahiswemo ngo “basangire imibabaro n’Umukiza.”<br />

65

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!