07.04.2023 Views

Itorero na Leta ku Rugamba

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Itorero</strong> <strong>na</strong> <strong>Leta</strong> <strong>ku</strong> <strong>Rugamba</strong><br />

Hari indi ntambwe yatewe mu kwi<strong>ku</strong>za k’ubupapa ubwo mu kinyeja<strong>na</strong> cya cumi <strong>na</strong><br />

kimwe, Papa Geregori wa VII yatangazaga ko <strong>Itorero</strong> ry’i Roma ari iriziranenge. Kimwe mu<br />

byo yarivugagaho ni uko, u<strong>ku</strong>rikije icyo Ibyanditswe Byera bivuga, iryo torero ritigeze riyoba<br />

kandi ko ridashobora <strong>ku</strong>zigera riyoba. Nyamara ntabwo ibihamya byo mu Byanditswe Byera<br />

byigeze bijya<strong>na</strong> n’ibyo uwo mupapa yavugaga. Uwo mupapa wishyiraga hejuru ya<strong>na</strong>vugaga<br />

ko afite ububasha bwo <strong>ku</strong>va<strong>na</strong> abami b’abami <strong>ku</strong> ngoma kandi avuga ko nta teka aciye<br />

rishobora <strong>ku</strong>gira uwarihindura, ko ahubwo we yari afite uburenganzira bwo guhindura<br />

ibyemezo byafashwe n’abandi bantu.<br />

Urugero rutangaje rwereka<strong>na</strong> imico y’ubunyagitugu bw’uwo mupapa wahamyaga ko<br />

abapapa badashobora kwibeshya rwagaragariye mu byo yakoreye umwami w’abami<br />

w’Ubudage, Henry wa IV. Kubera guhangara gusuzugura ubutegetsi bwa Papa, uwo mwami<br />

w’abami yabwiwe ko aciwe mu itorero kandi ko anyazwe ingoma. Henry amaze guterwa<br />

ubwoba nuko ibikomangoma bye bimuvuyeho kandi bimurwanyije, muri uko<br />

<strong>ku</strong>mwigomekaho ibyo bikomangoma bikaba byari bishyigikiwe n’itegeko byahawe <strong>na</strong> Papa,<br />

yabonye ko akwiriye kwiyunga <strong>na</strong> Roma. Ubwo yafashe urugendo aherekejwe n’umugore we<br />

ndetse n’umugaragu we wamwumviraga anyura mu misozi miremire ya Alps mu gihe<br />

cy’ubukonje bwinshi cyane <strong>ku</strong>gira ngo yereke papa ko yicishije bugufi imbere ye. Ageze <strong>ku</strong><br />

ngoro Papa Geregori yari yagiye <strong>ku</strong>ruhukiramo, bamujyanye mu gikari atari <strong>ku</strong>mwe n’abaje<br />

bamuherekeje, maze muri ubwo bukonje bwinshi cyane nta kintu yifubitse mu mutwe no <strong>ku</strong><br />

birenge ndetse yambaye imyenda isuzuguritse cyane, aba ari ho ategerereza ko papa amuha<br />

uburenganzira bwo <strong>ku</strong>musanga aho ari. Amaze iminsi itatu atarya kandi yatura icyaha cye ni<br />

bwo Papa yemeye <strong>ku</strong>mubabarira. Kandi ubwo <strong>na</strong> bwo yagombaga gutegereza igihano<br />

azagenerwa <strong>na</strong> papa, akabo<strong>na</strong> kongera kwambara ikamba ry’ubwami no gusubira <strong>ku</strong><br />

nshingano z’ubwami. Papa Geregori, mu kwishima no kwiyemera <strong>ku</strong>bera icyo gikorwa,<br />

yirase avuga ko afite inshingano yo gupfobya ubwirasi bw’abami.<br />

Mbega itandukaniro rikomeye riri hagati y’ubwirasi bukabije bw’uwo mupapa no<br />

kwicisha bugufi ndetse n’ubugwaneza biranga Kristo, we ubwe wavuze ahagaze inyuma<br />

y’umutima w’umuntu amwinginga ngo amukingurire <strong>ku</strong>gira ngo amuhe amahoro kandi<br />

amubabarire ibyaha, kandi akaba ari we wigishije abigishwa be ati:<br />

«Kandi ushaka <strong>ku</strong>ba uw’imbere muri mwe agomba <strong>ku</strong>ba umugaragu wanyu.» Matayo<br />

20:27.<br />

Ibinyeja<strong>na</strong> byinshi byahitaga byaranzwe no gukomeza kwiyongera kw’ibinyoma<br />

byagaragaraga mu nyigisho zigishwaga <strong>na</strong> Roma. Na mbere yuko ubupapa bubaho, inyigisho<br />

z’imyumvire ya gipagani zari zaratwaye ibitekerezo by’abagize itorero kandi zara<strong>na</strong>bagizeho<br />

ingaruka. Abantu benshi bavugaga ko bihannye babaga bagitsimbaraye <strong>ku</strong> myemerere<br />

y’inyigisho zabo za gipagani, kandi ntabwo bakomezaga <strong>ku</strong>ziga ubwabo gusa ahubwo<br />

ba<strong>na</strong>zihatiraga abandi bavuga ko ari bwo buryo bwo <strong>ku</strong>rushaho <strong>ku</strong>gira ubwiganze mu<br />

bapagani.<br />

36

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!