Itorero na Leta ku Rugamba

Itorero na Leta ku Rugamba
imyaka ibihumbi bwanditswe ho amaraso y’abera, bwakwemerwa bute muri iki gihe kuba mu
bagize itorero rya Kristo ?
Hari impamvu ituma ibihugu by’Abaporotesitanti bivuga ko Ubugatolika
butagitandukanye cyane n’Ubuporotesitanti muri iki gihe nko mu bihe bya kera. Hari
icyahindutse, nyamara ntacyo ubupapa bwahindutseho. Ubugatolika busa cyane
n’Ubuporotesitanti bwo muri iyi minsi, kuko Ubuporotesitanti bwaretse umurongo
bwatangiranye mu bihe by’Abagorozi.
Nk’uko amatorero ya Giporotesitanti yakomeje gushaka icyubahiro mu isi, urukundo
rw’urumamo rwabahumye amaso. Bizeye ko hari icyiza gishobora guturuka mu kibi, maze
ku iherezo ingaruka zabaye kubona ikibi kiganje icyiza. Aho guhaguruka ngo baharanire
ukwizera kwahawe abakiranutsi, ubu bameze nk’uko bahoze, basaba Roma imbabazi kubera
kutifatanya na yo, bakagira uburyarya.
Umubare munini w’abatemera Roma, ntubona ububi bw’ububasha bwayo n’ingaruka
z’inyigisho zayo. Benshi bahamya ko umwijima w’iby’umwuka n’uw’iby’ubwenge waranze
amateka y’Uburayi hagati y’ikinyejana cya gatandatu n’icya cumi na gatandatu wagize
uruhare mu gukwiza amahame yabo, imigenzo yabo, n’agahato kabo, kandi ubuhanga
buhanitse bwo mu gihe cyakurikiyeho, gusakara k’ubwenge no kwamamara k’ukwishyira
ukizana mu bijyanye n’idini, byahaye urwaho izo nyigisho n’ikandamiza. Mu by’ukuri,
kwibwira ko ibyabayeho icyo gihe byakongera kubaho no mu gihe cyacu, ni urukozasoni. Ni
iby’ukuri koko k’umucyo mwinshi, wo kujijuka mu by’ubwenge, mu by’ubuhanga, no mu
by’umwuka, wamurikiye ab’iki gihe. Mu mpapuro z’Igitabo Cyera cy’Imana gihora
kibumbuye, umucyo uvuye mu ijuru warasiye isi yacu. Nyamara dukwiriye kwibuka ko, uko
umucyo urushaho gukwira, ni nako umwijima ukomeye w’abashaka kuwuzimya no
kuwuhakana urushaho kwiyongera.
Kwiga Bibiliya usenga, nibyo byakwereka Abaporotesitanti imico nyakuri y’Ubupapa
maze bikabatera kubugirira amakenga no kubuzibukira; ariko benshi biringiye ubwenge
bwabo kuburyo bumva badakeneye kwicisha bugufi ngo bashake Imana, kugira ngo
bashobore kugendera mu kuri. Nubwo bafite ubwibone bw’umucyo wabarasiye, ni injiji haba
mu Byanditswe Byera haba no kubyerekeye ubushobozi bw’Imana. Kubwo gushaka bimwe
mu buryo bwo kwirema agatima, bishakira ibintu byoroheje mu bya mwuka kandi
bitabatesheje agaciro. Icyo bifuza ni uburyo bwatuma bibagirwa Imana ariko bakagaragara
nk’abatarayiretse. Ubupapa bwakoze ibishoboka ngo bugere kuri ibyo byose. Mu
myigishirize yabo, biteganyijwe ko hafi y’abatuye isi, hari amatsinda abiri y’abantu: abashaka
gukizwa kubera ubutungane bwabo; n’abandi bashaka gukirizwa mu byaha byabo. Ngaha rero
ahari ibanga ry’ububasha bw’ubupapa.
Amateka yerekana ko ibihe by’umwijima ukomeye mu by’ubwenge byafashije ubupapa
kugera ku ntego yabwo. Bigaragara na none ko mu bihe bizaza, umucyo ukomeye mu
by’ubumenyi nawo uzabufasha kugera ku cyo bwifuje. Mu myaka yashize, ubwo abantu bari
415