Itorero na Leta ku Rugamba

Itorero na Leta ku Rugamba
Igice Cya 35 – Intego Z’Ubupapa
Muri iki gihe Ubupapa bw’i Roma bwuzuye n’Ubuporotesitanti cyane kuruta mu myaka
ya kera. Mu bihugu bimwe aho Gatolika ifite abizera bake, kandi ubupapa bukaba bukora
ibikorwa byo kwiyunga kugira ngo bwireherezeho abantu, uhasanga hari ukutita ku nyigisho
zatumye amatorero y’ubugorozi atandukana n’ubutegetsi bw’ubupapa; igitekerezo gikomeje
gutangwa, bagira bati, ‘ na mbere hose, ubu ntitugitandukanye cyane ku ngingo z’ingenzi
nk’uko byari bimeze mbere, kandi akantu gato k’umwihariko kari kadutandukanyije
kazatuma twumvikana na Roma. Ibyo ni igihe Abaporotesitanti bahaga agaciro gakomeye
umudendezo w’umutimanama w’umuntu wari waramaze kwigarurirwa. Bigishaga abana
babo ko bakwiriye kugendera kure ubupapa kandi ko gushaka kugirana ubumwe na Roma,
byaba ari ukugomera Imana. Mbega uko muri iki gihe ibyo bitekerezo bitandukanye n’uko
byavugwaga mbere !
Abashyigikiye Ubupapa bahamya ko itorero ryaharabitswe, kandi Abaporotesitanti
bakomeje kwemera iyo mvugo. Abantu benshi bemeza ko bidakwiriye gucira urubanza
itorero ryo muri iki gihe kubera ibizira n’ibidatunganye byariranze mu gihe cy’imyaka
y’ubujiji n’umwijima. Basabye imbabazi z’ubwo bugome buteye ubwoba nk’ingaruka
z’ibikorwa by’ubunyamaswa bwo muri icyo gihe kandi bemeza ko iterambere ryo muri iki
gihe ryahinduye ibitekerezo by’itorero.
Mbese aba bantu baba baribagiwe ingingo ikomeye yari ishyizwe imbere n’ubwo bubasha
bwishyize hejuru mu gihe cy’imyaka magana inani ko badashobora kugwa mu cyaha cyangwa
gufudika? Nyuma y’igihe kirekire iyo mvugo iretswe, yongeye kwemezwa mu kinyejana cya
cumi n’icyenda, afite imbaraga ikomeye kuruta mbere. Nk’uko Roma ibyemeza igira iti, ‘‘
itorero ntiryibeshye; kandi ntirishobora kwibeshya, hagendewe ku Byanditswe, ntiriteze
kuyoba’‘, 1 ni buryo ki ryashobora kwigarika amahame yaryo yarigenze imyaka myinshi?
Itorero ry’ubupapa ntirizigera rireka guhamya ko ritibeshya. Ibyo ryakoze byose
rirenganya abahakanye inyigisho zaryo, riracyahamya ko byari mu kuri; ariko se ntirizongera
gukora ibikorwa nk’ibyo ryakoze niriramuka ribonye umwanya? Mureke amategeko
yashyizweho na leta z’isi akurweho maze Roma yongere gusubirana imbaraga yahoranye
mbere, kandi ububyutse mu gutoteza n’akarengane yakoraga ntibizazuyaza kongera kubaho.
Umwanditsi w’ikirangirire avuga ku myitwarire y’ubutegetsi bw’Ubupapa ku byerekeye
umudendezo w’umutimanama hamwe n’amakuba ateye ubwoba cyane cyane muri Leta zunze
ubumwe z’Amerika atuma zitagera ku miyoborere yayo :
‘‘Hari benshi babona ko ubutegetsi bwa Gatolika y’i Roma bufite ubwoba muri Leta zunze
ubumwe za Amerika kubera uburyarya cyangwa kutagira ibitekerezo bihamye. Bene abo nta
cyo babona mu mico no mu myitwarire y’Ubupapa kibangamiye uburenganzira bw’ibigo
byacu byigenga, cyangwa ngo hagire ikintu kidasanzwe basanga mu majyambere yaryo. None
409