Itorero na Leta ku Rugamba

Itorero na Leta ku Rugamba
butegetsi bwayahinduye. Igikorwa nk’icyo cyo kumvira amategeko y’ubupapa kizaba ari
ikimenyetso cy’isumbwe rihawe Papa mu cyimbo cy’Imana.
Ubupapa bwagerageje guhindura amategeko y’Imana. Itegeko rya kabiri ribuzanya
kuramya ibishushanyo, ryakuwe mu mategeko y’Imana, kandi n’itegeko rya kane na ryo
ryarahinduwe kugira ngo hemerwe kubahiriza umunsi wa mbere w’icyumweru nk’Isabato mu
cyimbo cy’umunsi wa karindwi. Ariko impamvu yo gukuraho itegeko rya kabiri abashyigikira
inyigisho z’ubupapa batanga ni uko ngo iryo tegeko atari ngombwa ko ribaho, ko rikubiye
mu rya mbere, kandi bakavuga ko bigisha amategeko y’Imana nk’uko Imana ubwayo yagenye
ko yumvikana. Kuri bo, bavuga ko iryo hinduka atari ryo ryavuzwe n’umuhanuzi. Uguhindura
amategeko bigambiriwe byavuzwe muri aya magambo: “Azigira inama zo guhindura ibihe
n’amategeko.” Impinduka zakozwe ku itegeko rya kane zisohoza ryose ibyo ubuhanuzi
buvuga. Ibyo byakozwe n’ububasha bumwe ari bwo bw’itorero. Aha rero ububasha
bw’ubupapa ubwabwo bwishyize hejuru y’Imana ku mugaragaro.
Mu gihe abaramya Imana bazagaragazwa by’umwihariko n’agaciro baha itegeko rya kane,
(kuko iri tegeko ari ryo kimenyetso cy’ububasha bw’Imana bwo kurema ndetse rikaba
n’igihamya cy’uko isaba umuntu kuyubaha no kuyiha ikuzo), abaramya inyamaswa nabo
bazamenyekanira ku muhati wabo wo gukuraho urwibutso rw’Imana Umuremyi maze
bakubahiriza gahunda yashyizweho na Roma. Mu rwego rwo gushigikira umunsi wa mbere
w’icyumweru ni ho ubupapa bwahamije bwa mbere ibyo bwigamba; kandi inshuro ya mbere
bwitabaje imbaraga za Leta byari uguhatira abantu kubahiriza umunsi wa mbere
w’icyumweru nk’“umunsi w’Umwami.” Ariko Bibiliya yerekana ko umunsi wa karindwi ari
wo munsi w’Umwami, ntabwo ivuga umunsi wa mbere. Yesu Kristo yaravuze ati: “Umwana
w’umuntu ni Umwami w’Isabato na yo.” Itegeko rya kane riravuga riti: “Umunsi wa karindwi
ni wo Sabato y’Uwiteka Imana yawe.” Ubundi kandi Uwiteka avuga iby’uwo munsi
akoresheje umuhanuzi Yesaya ati: “Umunsi wanjye Wera.” 624
Amagambo akunze kuba urwitwazo kenshi abantu bavuga ko Kristo yaba yarahinduye
Isabato avuguruzwa n’ibyo we ubwe yivugiye ati: “Ntimwibwire ko nazanywe no kuvanaho
Amategeko cyangwa ibyanditswe n’abahanuzi. Sinazanywe no kubivanaho, ahubwo
nazanywe no kubisohoza. Ndababwira nkomeje ko nta kanyuguti habe n’akadomo na kamwe
ko mu Mategeko kazavaho, kugeza ubwo byose bizaba birangiye, ijuru n’isi bigashira.
Umuntu wese uzaca ku itegeko rimwe, naho ryaba rito muri ayo yose, akigisha abandi
kugenza nka we, azagirwa uwa nyuma mu bwami bw’ijuru. Ariko uzayumvira, akayigisha
abandi, azitwa mukuru mu bwami bw’ijuru.” 625
Abaporotesitanti muri rusange bemera neza ko Bibiliya idatanga uburenganzira bwo
guhindura Isabato. Ibyo bivugwa neza mu bitabo byandikwa n’Ishyirahamwe ry’Ishuri
ry’Icyumweru muri Amerika. Kimwe muri ibyo bitabo gihamya ko ‘ntacyo Isezerano Rishya
rivuga ku kuba hari itegeko risobanutse ryatanzwe rihindura Isabato umunsi wa mbere
328