Itorero na Leta ku Rugamba
Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya... Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...
Itorero na Leta ku Rugamba n’isi n’inyanja n’ibirimo byose, akaruhukira ku wa karindwi: Ni cyo cyatumye Uwiteka aha umugisha umunsi w’Isabato, akaweza.” 596 Mwuka w’Imana yakoze ku mitima y’abo bigishwa b’ijambo ryayo. Baje kwemera ko bari barishe aya mategeko mu bujiji binyuze mu kwirengagiza umunsi w’ikiruhuko washyizweho n’Umuremyi. Batangira gukora ubushakashatsi ku mpamvu zitera abantu kubahiriza umunsi wa mbere w’icyumweru mu cyimbo cy’uwa karindwi wejejwe n’Imana. Nta gihamya bashoboraga kubona muri Bibiliya kigaragaza ko itegeko rya kane ryakuweho, cyangwa ko Isabato yahinduwe. Umugisha wahawe umunsi wa karindwi mbere hose ntiwigeze ukurwaho. Bari baragiye bihatira kumenya no gukora ibyo Imana ishaka; ariko bamaze kubona ko bo ubwabo bishe itegeko ry’Imana, agahinda kenshi kuzuye imitima yabo, maze berekana ko bayobotse Imana bubahiriza Isabato ya Yo yera. Hakoreshejwe imbaraga nyinshi kugira ngo ukwizera kwabo gusenywe. Nta muntu n’umwe utarasobanukiwe ko niba ubuturo bwo mu isi bwari igicucu cyangwa igishushanyo cy’ubwo mu ijuru, amategeko yari mu isanduku y’isezerano ku isi yari kopi y’umwimerere y’amategeko yo mu isanduku y’isezerano yo mu ijuru; kandi ko kwemera ukuri kwerekeye ubuturo bwera bwo mu ijuru bisaba kwemera ibyo amategeko y’Imana avuga ndetse no kubahiriza Isabato ivugwa mu itegeko rya kane. Aha ni ho hari hahishwe ibanga rikomeye ryo kurwanya ugusonurwa kumvikana kw’Ibyanditswe Byera byagaragazaga umurimo wa Kristo mu buturo bwo mu ijuru. Abantu benshi bashatse gukinga urugi Imana yari yarakinguye, kandi bashaka gukingura urugi Imana yakinze. Ariko ‘wa wundi ukingura ntihagire ukinga, kandi ukinga ntihagire ukingura’ yaravuze ati: “Dore nshize imbere yawe urugi rukinguye, kandi nta muntu ushobora kurukinga.” 597 Kristo yakinguye urugi cyangwa yatangiye umurimo mu cyumba cy’ahera cyane. Umucyo warasaga uturutse muri uwo muryango ukinguye w’ubuturo bwera bwo mu ijuru maze itegeko rya kane rigaragazwa ko riri mu mategeko ahabitswe. Icyo Imana yashyizeho nta muntu ushobora kugikuraho. Abantu bari baremeye umucyo werekeye umurimo wa Kristo w’ubuhuza ndetse no guhoraho iteka kw’amategeko y’Imana, babonye ko ari ko kuri kwavuzwe mu Byahishuwe 14. Ubutumwa buri muri iki gice bugizwe n’imiburo y’uburyo butatu, igomba guteguriza abatuye ku isi umunsi ukomeye wo kugaruka kwa Kristo. Itangazo rivuga ko ‘igihe cyo gucira abantu urubanza gisohoye’, ryerekeza ku iherezo ry’umurimo Kristo akora kubw’agakiza k’abantu. Riteguriza ukuri kugomba kwamamazwa kugeza igihe umurimo wa Kristo wo kuvuganira abanyabyaha uzarangirira maze akagaruka ku isi kujyana ubwoko bwe aho ari ngo babane. Umurimo wo guca urubanza watangiye mu mwaka wa 1844 ugomba gukomeza kugeza ubwo abantu bose bazafatirwa umwanzuro, baba abazima n’abapfuye. Ni ukuvuga ko uzakomeza gukorwa kugeza ku iherezo ry’igihe cy’imbabazi cyahawe umuntu. Kugira ngo abantu babashe kuba biteguye guhagarara mu rubanza, ubwo butumwa bubategeka ‘kubaha Imana no kuyiha ikuzo, bagasenga Iyaremye ijuru n’isi n’inyanja n’amasoko y’amazi.” Ingaruka yo kwakira ubwo butumwa yavuzwe muri aya magambo: “Aho ni ho kwihanagana kw’abera kuri bakurikiza amategeko y’Imana kandi bakizera Yesu.” Kugira ngo abantu babe 320
Itorero na Leta ku Rugamba biteguye umunsi w’urubanza, bakwiriye gukurikiza amategeko y’Imana. Ayo mategeko ni yo azaba urugero ngenderwaho rw’imico mu rubanza. Intumwa Pawulo aravuga ati: “Abakoze ibyaha bose bazi amategeko bazacirwa ho iteka ry’amategeko, . . . ku munsi Imana izacirira abantu ho iteka muri Yesu Kristo ku byahishwe byabo.” Na none aravuga ati: 598 ” Abakurikiza amategeko bazatsindishirizwa.” Kwizera ni ingenzi mu gukurikiza amategeko y’Imana, kubera ko ‘utizera bidashoboka ko ayinezeza.” 599 ‘Kandi igikorwa cyose kidakoranywe kwizera kiba ari icyaha.” 600 Marayika wa mbere ararikira abantu kubaha Imana, kuyiha ikuzo ndetse no kuyiramya yo Muremyi w’ijuru n’isi. Kugira ngo ibyo babikore, bagomba kumvira Amategeko yayo. Umunyabwenge aravuga ati: “Mwubahe Imana, kandi mukomeze amategeko yayo, kuko ibyo ari byo bikwiriye umuntu wese.” 601 Hatabayeho kumvira amategeko, no kuramya ntikwanezeza Imana. ‘Kuko gukunda Imana ari uku, ari uko twitondera amategeko yayo.” 602 ‘Uwiziba amatwi ngo atumva amategeko, gusenga kwe, na ko ni ikizira.” 603 Inshingano yo gusenga Imana ishingiye ku kuba ari yo Muremyi kandi ko ari yo ibindi byaremye byose bikesha kubaho. Kandi muri Bibiliya hose, ahavuga ko igomba kubahwa no kuramywa ikarutishwa ibigirwamana by’abapagani, hanavugwa igihamya cy’imbaraga yayo yo kurema. “Kuko ibigirwamana by’amahanga byose ari ubusa, ariko Uwiteka ni we waremye ijuru.” 604 “Nuko rero mwangereranya na nde twahwana? Niko Uwera abaza. Nimwubure amaso yanyu murebe hejuru. Ni nde waremye biriya?” ‘Kuko Uwiteka waremye ijuru ari we Mana; ni we waremye akayibumba, akayikomeza, . . . Ni jye Uwiteka, nta wundi ubaho.” 605 Umwanditsi wa Zaburi na we yaravuze ati: “Mumenye yuko Uwiteka ari we Mana: ni we waturemye natwe turi abe.” ‘Nimuze tumuramye twunamye, dupfukamire Uwiteka Umuremyi wacu.” Ibizima bizira inenge biramya Imana mu ijuru kandi bigatanga impamvu ari Yo bigomba kuramya bivuga biti: ‘Mwami wacu, Mana yacu, ukwiriye guhabwa icyubahiro no guhimbazwa n’ubutware koko, kuko ari wowe waremye byose.” 606 Mu Byahishuwe 14, abantu bose bararikirwa gusenga Umuremyi, kandi nk’umusaruro wavuye ku butumwa bw’abamarayika batatu, ubuhanuzi butwereka itsinda ry’abantu bakurikiza amategeko y’Imana. Rimwe muri ayo mategeko ryerekana mu buryo butaziguye ko Imana ari Umuremyi. Itegeko rya kane riravuga riti: “Umunsi wa karindwi ni wo sabato y’Uwiteka Imana yawe. . . kuko iminsi itandatu ari yo Uwiteka yaremeyemo ijuru n’isi n’inyanja n’ibirimo byose, akaruhuka ku wa karindwi: ni cyo cyatumye Uwiteka aha umugisha umunsi w’Isabato, akaweza.” 607 Ku byerekeye isabato, ahandi Uwiteka yaravuze ati: ‘ni ikimenyetso, . . . kugira ngo mumenye ko ndi Uwiteka Imana yanyu.” 608 Kandi impamvu yatanzwe ni iyi ngo: “Kuko iminsi itandatu ari yo Uwiteka yaremeyemo ijuru n’isi, ku wa karindwi akarorera, akaruhuka.” 609 ‘Akamaro k’Isabato nk’urwibutso rw’irema ni uko ihora yibutsa impamvu nyakuri Imana ari yo igomba gusengwa” - ni ukubera ko ari yo Muremyi, kandi na twe tukaba ibiremwa byayo. ‘Bityo rero, Isabato ni urufatiro rwo kuramya Imana kuko yigisha uku kuri kw’ingenzi 321
- Page 277 and 278: Itorero na Leta ku Rugamba n’abay
- Page 279 and 280: Itorero na Leta ku Rugamba yabaga i
- Page 281 and 282: Itorero na Leta ku Rugamba Abamaray
- Page 283 and 284: Itorero na Leta ku Rugamba Igice Cy
- Page 285 and 286: Itorero na Leta ku Rugamba kigaraga
- Page 287 and 288: Itorero na Leta ku Rugamba byabatan
- Page 289 and 290: Itorero na Leta ku Rugamba Amenshi
- Page 291 and 292: Itorero na Leta ku Rugamba umushaha
- Page 293 and 294: Itorero na Leta ku Rugamba nzima ba
- Page 295 and 296: Itorero na Leta ku Rugamba Igice Cy
- Page 297 and 298: Itorero na Leta ku Rugamba n’umuc
- Page 299 and 300: Itorero na Leta ku Rugamba “Muri
- Page 301 and 302: Itorero na Leta ku Rugamba 457 I.KR
- Page 303 and 304: Itorero na Leta ku Rugamba bwera, y
- Page 305 and 306: Itorero na Leta ku Rugamba abandi b
- Page 307 and 308: Itorero na Leta ku Rugamba Ubutumwa
- Page 309 and 310: Itorero na Leta ku Rugamba kumenya
- Page 311 and 312: Itorero na Leta ku Rugamba bubone k
- Page 313 and 314: Itorero na Leta ku Rugamba ijuru, u
- Page 315 and 316: Itorero na Leta ku Rugamba “Azuba
- Page 317 and 318: Itorero na Leta ku Rugamba Uwo ni w
- Page 319 and 320: Itorero na Leta ku Rugamba Nk’uko
- Page 321 and 322: Itorero na Leta ku Rugamba Uko kuza
- Page 323 and 324: Itorero na Leta ku Rugamba bukwe.
- Page 325 and 326: Itorero na Leta ku Rugamba watanzwe
- Page 327: Itorero na Leta ku Rugamba Igice Cy
- Page 331 and 332: Itorero na Leta ku Rugamba Iyo nyam
- Page 333 and 334: Itorero na Leta ku Rugamba yacyo nd
- Page 335 and 336: Itorero na Leta ku Rugamba n’uko
- Page 337 and 338: Itorero na Leta ku Rugamba w’icyu
- Page 339 and 340: Itorero na Leta ku Rugamba cya Pati
- Page 341 and 342: Itorero na Leta ku Rugamba itsinda
- Page 343 and 344: Itorero na Leta ku Rugamba cy’Isa
- Page 345 and 346: Itorero na Leta ku Rugamba Muri iki
- Page 347 and 348: Itorero na Leta ku Rugamba Igice Cy
- Page 349 and 350: Itorero na Leta ku Rugamba Imana. A
- Page 351 and 352: Itorero na Leta ku Rugamba naje guk
- Page 353 and 354: Itorero na Leta ku Rugamba kumvira
- Page 355 and 356: Itorero na Leta ku Rugamba Nimutyo
- Page 357 and 358: Itorero na Leta ku Rugamba gushyigi
- Page 359 and 360: Itorero na Leta ku Rugamba Izo ni z
- Page 361 and 362: Itorero na Leta ku Rugamba Ibitabo
- Page 363 and 364: Itorero na Leta ku Rugamba ati: “
- Page 365 and 366: Itorero na Leta ku Rugamba nk’uko
- Page 367 and 368: Itorero na Leta ku Rugamba kureba u
- Page 369 and 370: Itorero na Leta ku Rugamba Igice Cy
- Page 371 and 372: Itorero na Leta ku Rugamba Kwirata
- Page 373 and 374: Itorero na Leta ku Rugamba yinjizag
- Page 375 and 376: Itorero na Leta ku Rugamba igumanir
- Page 377 and 378: Itorero na Leta ku Rugamba nyuma ih
<strong>Itorero</strong> <strong>na</strong> <strong>Leta</strong> <strong>ku</strong> <strong>Rugamba</strong><br />
biteguye umunsi w’urubanza, bakwiriye gu<strong>ku</strong>rikiza amategeko y’Ima<strong>na</strong>. Ayo mategeko ni yo<br />
azaba urugero ngenderwaho rw’imico mu rubanza. Intumwa Pawulo aravuga ati: “Abakoze<br />
ibyaha bose bazi amategeko bazacirwa ho iteka ry’amategeko, . . . <strong>ku</strong> munsi Ima<strong>na</strong> izacirira<br />
abantu ho iteka muri Yesu Kristo <strong>ku</strong> byahishwe byabo.” Na none aravuga ati: 598 ”<br />
Aba<strong>ku</strong>rikiza amategeko bazatsindishirizwa.” Kwizera ni ingenzi mu gu<strong>ku</strong>rikiza amategeko<br />
y’Ima<strong>na</strong>, <strong>ku</strong>bera ko ‘utizera bidashoboka ko ayinezeza.” 599 ‘Kandi igikorwa cyose<br />
kidakoranywe kwizera kiba ari icyaha.” 600<br />
Marayika wa mbere ararikira abantu <strong>ku</strong>baha Ima<strong>na</strong>, <strong>ku</strong>yiha i<strong>ku</strong>zo ndetse no <strong>ku</strong>yiramya yo<br />
Muremyi w’ijuru n’isi. Kugira ngo ibyo babikore, bagomba <strong>ku</strong>mvira Amategeko yayo.<br />
Umunyabwenge aravuga ati: “Mwubahe Ima<strong>na</strong>, kandi mukomeze amategeko yayo, <strong>ku</strong>ko ibyo<br />
ari byo bikwiriye umuntu wese.” 601 Hatabayeho <strong>ku</strong>mvira amategeko, no <strong>ku</strong>ramya<br />
ntikwanezeza Ima<strong>na</strong>. ‘Kuko gu<strong>ku</strong>nda Ima<strong>na</strong> ari u<strong>ku</strong>, ari uko twitondera amategeko yayo.”<br />
602 ‘Uwiziba amatwi ngo atumva amategeko, gusenga kwe, <strong>na</strong> ko ni ikizira.” 603<br />
Inshingano yo gusenga Ima<strong>na</strong> ishingiye <strong>ku</strong> <strong>ku</strong>ba ari yo Muremyi kandi ko ari yo ibindi<br />
byaremye byose bikesha <strong>ku</strong>baho. Kandi muri Bibiliya hose, ahavuga ko igomba <strong>ku</strong>bahwa no<br />
<strong>ku</strong>ramywa ikarutishwa ibigirwama<strong>na</strong> by’abapagani, ha<strong>na</strong>vugwa igihamya cy’imbaraga yayo<br />
yo <strong>ku</strong>rema. “Kuko ibigirwama<strong>na</strong> by’amahanga byose ari ubusa, ariko Uwiteka ni we waremye<br />
ijuru.” 604 “Nuko rero mwangereranya <strong>na</strong> nde twahwa<strong>na</strong>? Niko Uwera abaza. Nimwubure<br />
amaso yanyu murebe hejuru. Ni nde waremye biriya?” ‘Kuko Uwiteka waremye ijuru ari we<br />
Ma<strong>na</strong>; ni we waremye akayibumba, akayikomeza, . . . Ni jye Uwiteka, nta wundi ubaho.” 605<br />
Umwanditsi wa Zaburi <strong>na</strong> we yaravuze ati: “Mumenye yuko Uwiteka ari we Ma<strong>na</strong>: ni we<br />
waturemye <strong>na</strong>twe turi abe.” ‘Nimuze tumuramye twu<strong>na</strong>mye, dupfukamire Uwiteka<br />
Umuremyi wacu.” Ibizima bizira inenge biramya Ima<strong>na</strong> mu ijuru kandi bigatanga impamvu<br />
ari Yo bigomba <strong>ku</strong>ramya bivuga biti: ‘Mwami wacu, Ma<strong>na</strong> yacu, ukwiriye guhabwa<br />
icyubahiro no guhimbazwa n’ubutware koko, <strong>ku</strong>ko ari wowe waremye byose.” 606<br />
Mu Byahishuwe 14, abantu bose bararikirwa gusenga Umuremyi, kandi nk’umusaruro<br />
wavuye <strong>ku</strong> butumwa bw’abamarayika batatu, ubuhanuzi butwereka itsinda ry’abantu<br />
ba<strong>ku</strong>rikiza amategeko y’Ima<strong>na</strong>. Rimwe muri ayo mategeko ryereka<strong>na</strong> mu buryo butaziguye<br />
ko Ima<strong>na</strong> ari Umuremyi. Itegeko rya kane riravuga riti: “Umunsi wa karindwi ni wo sabato<br />
y’Uwiteka Ima<strong>na</strong> yawe. . . <strong>ku</strong>ko iminsi itandatu ari yo Uwiteka yaremeyemo ijuru n’isi<br />
n’inyanja n’ibirimo byose, akaruhuka <strong>ku</strong> wa karindwi: ni cyo cyatumye Uwiteka aha<br />
umugisha umunsi w’Isabato, akaweza.” 607 Ku byerekeye isabato, ahandi Uwiteka yaravuze<br />
ati: ‘ni ikimenyetso, . . . <strong>ku</strong>gira ngo mumenye ko ndi Uwiteka Ima<strong>na</strong> yanyu.” 608 Kandi<br />
impamvu yatanzwe ni iyi ngo: “Kuko iminsi itandatu ari yo Uwiteka yaremeyemo ijuru n’isi,<br />
<strong>ku</strong> wa karindwi akarorera, akaruhuka.” 609<br />
‘Akamaro k’Isabato nk’urwibutso rw’irema ni uko ihora yibutsa impamvu nya<strong>ku</strong>ri Ima<strong>na</strong><br />
ari yo igomba gusengwa” - ni u<strong>ku</strong>bera ko ari yo Muremyi, kandi <strong>na</strong> twe tukaba ibiremwa<br />
byayo. ‘Bityo rero, Isabato ni urufatiro rwo <strong>ku</strong>ramya Ima<strong>na</strong> <strong>ku</strong>ko yigisha u<strong>ku</strong> <strong>ku</strong>ri kw’ingenzi<br />
321