Itorero na Leta ku Rugamba

Itorero na Leta ku Rugamba
mukuru utabasha kubabarana natwe mu ntege nke zacu, ahubwo yageragejwe uburyo bwose
nkatwe, keretse yuko atigeze akora icyaha. 16 Nuko rero, twegere intebe y'ubuntu tudatinya,
kugira ngo tubabarirwe tubone ubuntu bwo kudutabara mu gihe gikwiriye (Abeheburayo
4:14-16)
Icyateye abantu kugira iyi myumvire ni uko bavumbuye ko itegeko ry’umwami
Artaxerxes ryo gusana Yerusalemu (itegeko ryabaye intangiriro y’igihe cy’iminsi 2300)
ryashyizwe mu bikorwa mu muhindo w’umwaka wa 457 mbere ya Kristo aho kuba mu
itangira ry’uwo mwaka nk’uko bamwe bari barabyizeye mbere. Iminsi 2300 yabazwe
bahereye ku muhindo w’umwaka wa 457 kandi irangira mu muhindo w’umwaka wa 1844.
Ingingo zimwe zavuye mu Isezerano rya Kera nazo zerekanye ko mu gihe cy’umuhindo
ari bwo igikorwa gishushanya “kwezwa kw’ubuturo bwera” cyagombaga kubaho. Ibi
byagaragaye neza ubwo abantu bakangukiraga kureba uburyo ibimenyetso byerekanaga kuza
kwa Kristo bwa mbere byasohoye.
Gutambwa k’umwana w’intama wa Pasika byari igishushanyo cy’urupfu rwa Kristo.
Intumwa Pawulo aravuga ati: “Pasika yacu yatambwe ari we Kristo.” 529 Iseri ry’imbuto
z’umuganura ryazungurizwaga imbere y’Uwiteka mu gihe cya Pasika, ryashushanyaga
umuzuko wa Kristo. Ubwo Pawulo yavugaga iby’umuzuko w’Umukiza ndetse n’uw’abe bose
yaravuze ati: “Kuko Kristo ari we muganura, maze hanyuma aba Kristo bakazabona kuzuka
ubwo azaza.” 530 Nk’uko iseri ry’imbuto ryazunguzwaga ryarabaga ari imbuto zihishije
zakurwaga mu murima mbere y’uko basarura, Kristo na we ni umuganura w’uwo musaruro
udapfa w’abacunguwe bazateranyirizwa mu kigega cy’Imana ubwo umuzuko dutegereje
uzabaho.
Ibyo bimenyetso byarasohoye tutarebeye ku byabayeho gusa ahubwo no ku gihe
byabereye. Ku munsi wa cumi na kane w’ukwezi kwa mbere kw’Abayahudi, kuri uwo munsi
n’uko kwezi ni ho umwana w’intama wa Pasika yajyaga atambwa kandi bikaba byari bimaze
ibinyejana cumi na bitanu. Kuri uwo munsi ubwo Kristo yari amaze gusangira Pasika
n’abigishwa be, ni ho yashyizeho umuhango wagombaga kuzajya ubibutsa iby’urupfu rwe,
nka “Ntama w’Imana ukuraho ibyaha by’abari mu isi.” Mu ijoro ry’uwo munsi kandi ni ho
yafashwe n’abagome kugira ngo abambwe kandi yicwe. Kandi nk’uko Umukiza wacu
(washushanywaga n’iseri ry’imbuto ryazungurizwaga) yazutse mu bapfuye ku munsi wa
gatatu, ni ko aba “umuganura w’abasinziriye,” 531 n’urugero rw’abera bose bagomba
kuzazuka bafite “umubiri wo gucishwa bugufi” uzahindurwa, kandi “akawushushanya
n’umubiri w’ubwiza bwe.” 532
Ni muri ubwo buryo, ibishushanya kugaruka k’Umukiza bigomba gusohora mu gihe
cyerekanwe n’ibimenyetso. Muri gahunda yo mu gihe cya Mose, kwezwa k’ubuturo bwera
cyangwa se Umunsi mukuru w’Impongano, byabaga ku munsi wa cumi w’ukwezi kwa
karindwi kw’Abayuda (Abalewi 16:29-4), igihe umutambyi mukuru ubwo yabaga amaze
guhongerera ibicumuro by’Abisirayeli bose, kandi amaze gukura ibyaha byabo mu buturo
294