07.04.2023 Views

Itorero na Leta ku Rugamba

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Itorero</strong> <strong>na</strong> <strong>Leta</strong> <strong>ku</strong> <strong>Rugamba</strong><br />

Igice Cya 13 – Ubuholandi <strong>na</strong> Sikandi<strong>na</strong>viya<br />

Mu mizo ya mbere, ubutegetsi bw’igitugu bwa papa bwateje kwivumbagatanya gukomeye<br />

mu Buholandi. Mu myaka maga<strong>na</strong> arindwi mbere y’igihe cya Luteri, abepisikopi babiri bari<br />

baroherejwe i Roma maze bakabasha <strong>ku</strong>menya imico nya<strong>ku</strong>ri y’”Umurwa Utunganye,” bari<br />

barashyize Papa <strong>ku</strong> karubanda bagira bati: “<strong>Itorero</strong>, Ima<strong>na</strong> yarigize umwamikazi n’umugeni<br />

wayo, yarihaye ubu<strong>ku</strong>ngu bukomeye kandi buhoraho bugenewe umuryango waryo,<br />

yaritanzeho inkwano itangirika, ndetse yarihaye ikamba n’inkoni y’ubutware bihoraho; . . .<br />

nyamara ibyo byiza byose wabyitambitse imbere ubyiyerekezaho nk’umujura. Wiyicaje mu<br />

ngoro y’Ima<strong>na</strong>, kandi aho <strong>ku</strong>ba umushumba, wahindutse nk’ikirura <strong>ku</strong> ntama; . . . ushaka ko<br />

twizera ko uri umwepisikopi w’ikirenga nyamara witwara nk’umunyagitugu . . . Aho<br />

kwemera <strong>ku</strong>ba umugaragu w’abagaragu, nk’uko wiyita, uharanira <strong>ku</strong>ba umwami w’abami. .<br />

. . Ibyo bisuzuguza amabwiriza y’Ima<strong>na</strong>. . . . Mwuka Muziranenge ni we wubaka amatorero<br />

yose <strong>ku</strong>geza <strong>ku</strong> mpera z’isi. . . Umurwa w’Ima<strong>na</strong> yacu, ari <strong>na</strong>wo dutuyemo, ugera <strong>ku</strong> mpande<br />

zose z’ijuru; ndetse uruta umujyi abahanuzi bazira inenge bise Babuloni yiyitirira Ima<strong>na</strong>,<br />

wi<strong>ku</strong>za ukagera <strong>ku</strong> ijuru, ndetse wirata ko ubwenge bwawo budapfa, kandi amaherezo nubwo<br />

nta shingiro ufite, uvuga ko utigeze uyoba ngo ukore amakosa kandi ko ibyo bita<strong>na</strong>shoboka.”<br />

250<br />

Uko ibinyeja<strong>na</strong> bya<strong>ku</strong>rikira<strong>na</strong>ga, hagiye hahaguruka abandi bagasubiramo aya magambo<br />

yo kwamaga<strong>na</strong> imikorere ya Papa. Kandi abo bigisha ba mbere bambukiranyaga ibihugu<br />

bitandukanye bakamenywa n’abantu benshi maze bakaza kwinjira mu Buholandi, bari bafite<br />

imico nk’iy’abavugabutumwa b’Abavoduwa, ndetse bamamaje ubutumwa bwiza ahantu<br />

hose. Inyigisho zabo zakwirakwiye bwangu. Bibiliya yari mu rurimi rw’Abawalidense<br />

bayisobanuye mu Kidage. Baravuze bati : “Ifite akamaro kanini, nta magambo y’ubupfapfa<br />

arimo, nta migani y’imihimbano, nta bitagira umumaro cyangwa ibinyoma birangwamo<br />

uretse amagambo y’u<strong>ku</strong>ri gusa. Bavuze ko ikomeye mu bice byayo byose ko ariko ushobora<br />

gusangamo umusokoro n’uburyohe by’ibyiza n’ibitunganye.” 251 Uko ni ko mu kinyeja<strong>na</strong><br />

cya cumi <strong>na</strong> kabiri incuti z’ukwizera kwa mbere zanditse.<br />

Noneho hatangiye itotezwa rikozwe <strong>na</strong> Roma; ariko mu gihe cyo gutwikwa no kwicwa<br />

urw’agashinyaguro, abizera barushagaho kwiyongera kandi bagahamya byimazeyo ko<br />

Bibiliya ariyo muyobozi mu by’idini utibeshya, kandi ko ” nta muntu wagombye guhatirwa<br />

kwizera, ko ahubwo akwiriye <strong>ku</strong>byemezwa n’inyigisho.” 252<br />

Inyigisho za Luteri zakiranywe ubwuzu mu Buholandi, maze abantu b’abanyamurava<br />

kandi b’indahemuka bahagurukira <strong>ku</strong>bwiriza ubutumwa bwiza. Mu ntara imwe mu zigize<br />

Ubuholandi hakomotsemo uwitwa Menno Simons. Uyu ya<strong>ku</strong>ze ari umugatolika w’i Roma<br />

aza <strong>ku</strong>robanurirwa <strong>ku</strong>ba umupadiri. Ntabwo yari asobanukiwe <strong>na</strong> Bibiliya kandi ntiyabashaga<br />

<strong>ku</strong>yisoma bitewe no gutinya ko yamuyobya akagwa mu buhakanyi. Umunsi umwe, yaje<br />

<strong>ku</strong>gira gushidikanya <strong>ku</strong> nyigisho ivuga ibyo guhinduka kwa divayi n’umutsima mu maraso<br />

171

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!