07.04.2023 Views

Itorero na Leta ku Rugamba

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Itorero</strong> <strong>na</strong> <strong>Leta</strong> <strong>ku</strong> <strong>Rugamba</strong><br />

bityo bukaba bwizaniye gusenyuka nta kabuza. Ibyabaye <strong>ku</strong>ri abo bagorozi b’indahemuka<br />

birimo icyigisho <strong>ku</strong>bo mubihe byose biza<strong>ku</strong>rikiraho. Uburyo Satani akoresha arwanya Ima<strong>na</strong><br />

n’Ijambo ryayo ntibwigeze buhinduka. Kugeza n’uyu munsi aracyarwanya ko Ibyanditswe<br />

Byera byaba umuyobozi w’abantu nk’uko yabigenje mu kinyaja<strong>na</strong> cya cumi <strong>na</strong> gatandatu.<br />

Muri iyi minsi yacu, hariho gutandukira gukabije abantu bava mu mahame n’amabwiriza<br />

yabo, bityo hari ubukene bwo <strong>ku</strong>garuka <strong>ku</strong> ihame ry’ingenzi Ubuporotesitanti bwari<br />

bushingiyeho ari ryo ryavugaga ko Bibiliya yonyine ari yo muyobozi wo kwizera n’ibyo<br />

umuntu agomba gukora. Satani aracyakoresha uburyo bwose afite <strong>ku</strong>gira ngo abashe<br />

gu<strong>ku</strong>raho umudendezo mu by’idini. Imbaraga irwanya Kristo Abaporotesitanti b’i Spires<br />

barwanyije, muri iki gihe irakora<strong>na</strong> imbaraga nshya ishaka kongera gushinga ubutware<br />

bwayo. Kudakebakeba <strong>ku</strong> Ijambo ry’Ima<strong>na</strong> kwagaragaye muri cya gihe kibi Ubugorozi bwari<br />

burimo, nibyo byiringiro ru<strong>ku</strong>mbi by’ubugorozi muri iki gihe.<br />

Ahagaragaraga ibimenyetso by’akaga gashobora <strong>ku</strong>gera <strong>ku</strong> Baporotestanti, ha<strong>na</strong>bonekaga<br />

ibindi bimenyetso bibereka ko u<strong>ku</strong>boko kw’Uwiteka <strong>ku</strong>ramburiye <strong>ku</strong>rinda indahemuka. Icyo<br />

gihe nibwo “Melanchthon yashoreye bwangu incuto ye yitwaga Simoni Gry<strong>na</strong>eus amunyuza<br />

mu tuyira tw’i Spires, amushushubikanya ngo yambuke uruzi rwa Rhine atazuyaje. Gry<strong>na</strong>eus<br />

yatangajwe n’uko gushushubikanywa. Melanchthon yaramushubije ati: ‘Umusaza ufite<br />

ishusho idasanzwe w’umunyacyubahiro kandi ntashoboye <strong>ku</strong>menya uwo ari we yahagaze<br />

imbere yanjye maze arambwira ati: ‘Mu kanya gato Feridi<strong>na</strong>ndi arohereza abasirikare bo<br />

gufata Gry<strong>na</strong>eus.’”<br />

Muri uwo munsi uwitwa Faber wari umudogiteri w’umuyobozi mu butegetsi bwa Papa<br />

yari yandagaje Gry<strong>na</strong>eus mu kibwirizwa; kandi ubwo cyari kirangiye yari yagiye iwe<br />

amusaba <strong>ku</strong>tazongera gushyigikira icyo yitaga “ibinyoma byangwa urunuka.” “Faber yahishe<br />

uburakari bwe , ariko ahita ajya <strong>ku</strong>reba umwami wari wamuhaye uburenganzira bwo<br />

<strong>ku</strong>rwanya umwigisha w’ahitwaga Heidelberg. Ntabwo Melancthon yashidikanyije ko Ima<strong>na</strong><br />

yakijije incuti ikoresheje kohereza umwe mu bamarayika bayo bera <strong>ku</strong>gira ngo amuburire.<br />

“Melanchthon yahagaze <strong>ku</strong> nkombe y’uruzi rwa Rhine, maze arategereza <strong>ku</strong>geza igihe<br />

Gry<strong>na</strong>eus amariye kwambuka agacika abamuhigaga. Ubwo Melanchthon yabo<strong>na</strong>ga igeze <strong>ku</strong><br />

nkombe yo ha<strong>ku</strong>rya, yaranezerewe aravuga ati: “Amaherezo acitse imikaka y’ubugome<br />

y’abari bafite inyota yo <strong>ku</strong>vusha amaraso y’umuziranenge.’ Ubwo yagarukaga <strong>ku</strong> icumbi rye,<br />

Melanchthon yabwiwe ko abasirikare bashakaga Gry<strong>na</strong>eus basatse inzu ye <strong>ku</strong>va hasi <strong>ku</strong>gera<br />

mu gisenge.” 202<br />

Ubugorozi bwagombaga <strong>ku</strong>rushaho gu<strong>ku</strong>rura intekerezo z’abakomeye bo <strong>ku</strong> isi. Umwami<br />

Feridi<strong>na</strong>ndi yari yaranze gutega amatwi bya bikomangoma byari byarayobotse ubutumwa<br />

bwiza ngo byiregure, ariko bagombaga guhabwa amahirwe yo <strong>ku</strong>vuga ibyo kwizera kwari<br />

imbere y’umwami w’abami ndetse n’imbere y’inteko y’abakomeye mu nzego z’itorero <strong>na</strong><br />

<strong>Leta</strong>. Kugira ngo ahoshe amaca<strong>ku</strong>biri yari ateje umuvurungano mu bwami bwe, mu mwaka<br />

wa<strong>ku</strong>rikiye kwa Guhaka<strong>na</strong> kwabereye i Spires, Charles wa V (Karoli wa 5) yatumije i<strong>na</strong>ma<br />

146

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!