07.04.2023 Views

Itorero na Leta ku Rugamba

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

Ubuhanga bw'intambara bufite akamaro kanini kuri Leta (buri ku butegetsi). Ni ikibazo cyubuzima nurupfu, umuhanda haba mumutekano cyangwa kurimbuka. Kubwibyo, ni ingingo yiperereza idashobora kwirengagizwa. Ubuhanga bw'intambara rero, bugengwa nibintu bitanu bihoraho, bigomba kwitabwaho ... Ibi ni: (1) Amategeko agenga imyitwarire; (2) Ijuru; (3) Isi; (4) Komanda; (5) Uburyo na disipulini. Amategeko agenga imyifatire atuma abantu bumvikana neza numutegetsi wabo, kugirango bazamukurikire batitaye ku mibereho yabo, badatezuka ku kaga ako ari ko kose… Komanda ashimangira ibyiza byubwenge, umurava, ubugwaneza, ubutwari no gukomera. Ibi bitanu (element) bigomba kumenyera buri general. Uzabazi azatsinda; uwabazi ntazatsindwa. Noneho jenerali watsinze urugamba akora imibare myinshi murusengero rwe mbere yuko urugamba ruba. Jenerali watsinzwe kurugamba akora ariko kubara bike mbere. Rero kubara byinshi biganisha ku ntsinzi war Intambara zose zishingiye kuburiganya...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Itorero</strong> <strong>na</strong> <strong>Leta</strong> <strong>ku</strong> <strong>Rugamba</strong><br />

yakoresheje akemura ikibazo cy’uwo wajujubije itorero; ariko ibyiringiro bye byabaye<br />

iby’ubusa. Uburakari bwe yabugaragarije mu ibaruwa yandikiye Ferederiko wari<br />

igikomangoma cy’i Saxony arwanya Luteri cyane kandi asaba ko Ferederiko yamwohereza i<br />

Roma cyangwa akamuca i Saxony.<br />

Mu kwisobanura, Luteri yasabye ko intumwa ya Papa cyangwa Papa ubwe bereke<strong>na</strong> mu<br />

Byanditswe ikosa yaba afite; kandi arahira akomeje ko yiteguye <strong>ku</strong>reka inyigisho ze mu gihe<br />

zigaragajwe ko zivuguruza Ijambo ry’Ima<strong>na</strong>. Ya<strong>na</strong>shimiye Ima<strong>na</strong> <strong>ku</strong>ba yarabonye ko<br />

bimukwiriye <strong>ku</strong>renganywa <strong>ku</strong>bw’umurimo muziranenge.<br />

Ferederiko wari igikomangoma cy’i Saxony ntabwo yari asobanukiwe neza n’inyigisho<br />

zivuguruye, ariko yari yaranyuzwe cyane n’ubutungane, imbaraga no <strong>ku</strong>mvika<strong>na</strong><br />

kw’amagambo ya Luteri, kandi yiyemeza <strong>ku</strong>murinda <strong>ku</strong>geza ubwo <strong>ku</strong>geza ubwo<br />

bazagaragaza ko Luteri ari mu makosa. Ubwo yasubizaga <strong>ku</strong>byo iyo ntumwa ya Papa<br />

yasabaga, Ferederiko yaranditse ati: “‘Kuva Dogiteri Martin Luteri yarakwitabye i Augsburg,<br />

wagombye <strong>ku</strong>nyurwa. Ntabwo twari twiteze ko ushishikazwa no gutuma yisubiraho utabanje<br />

<strong>ku</strong>mwemeza amakosa ye. Nta muntu n’umwe wo mu ntiti zo mu ntara yacu wigeze<br />

amenyesha ko inyigisho za Martin zisuzuguza Ima<strong>na</strong>, ko zirwanya ubukristo cyangwa ko ari<br />

iz’ubuhakanyi.’ Ikindi kandi icyo gikomangoma cyanze kohereza Luteri i Roma cyangwa<br />

<strong>ku</strong>mwiruka<strong>na</strong> mu ntara gitegeka.” 98<br />

Igikomangoma Ferederiko yabonye ko muri rusange, mu bantu hariho ukwicwa<br />

kw’amabwiriza y’imico-mbonera. Umurimo ukomeye w’ivugurura wari ukenewe. Uburyo<br />

bukomeye kandi buhenze bwakoreshwa bwose <strong>ku</strong>gira ngo bahagarike kandi bahane<br />

ubwigomeke ntacyo byajyaga <strong>ku</strong>geraho keretse gusa abantu bazirikanye kandi ba<strong>ku</strong>mvira<br />

ibyo Ima<strong>na</strong> ibasaba ndetse n’amabwiriza y’uwamurikiwe <strong>na</strong>yo. Ferederiko yabo<strong>na</strong>ga ko<br />

Luteri akora <strong>ku</strong>gira ngo abageze <strong>ku</strong>ri iyo ntego bityo yishima rwihishwa ashimishijwe n’uko<br />

hari impinduka nziza yigaragaza mu itorero.<br />

Yabonye kandi ko Luteri wari umwigisha muri Kaminuza hari ibikomeye yagezeho. Hari<br />

hashize umwaka umwe gusa Luteri amanitse amahame shingiro ye <strong>ku</strong>ri kiriziya ngari, ariko<br />

hari harabayeho <strong>ku</strong>gabanyuka gukomeye kw’umubare w’abagenzi bazaga gusura iyo kiriziya<br />

<strong>ku</strong> munsi w’abatagatifu bose. Roma yari yarabuze abaza <strong>ku</strong>ramya ndetse n’amaturo, nyamara<br />

umwanya wabo wagiwemo n’irindi tsinda ryabazaga i Wittenburg, bataje nk’abagenzi baje<br />

<strong>ku</strong>ramya abatagatifu, ahubwo babaga ari abanyeshuri baje <strong>ku</strong>zura amashuri yaho. Hirya no<br />

hino inyandiko za Luteri zari zarakanguriye abantu gusoma Ibyanditswe Byera, kandi<br />

abanyeshuri bazaga <strong>ku</strong>ri Kaminuza badaturutse mu ntara zose z’Ubudage gusa ahubwo<br />

bavuye no mu bindi bihugu. Abasore bazaga bakabo<strong>na</strong> umujyi wa Wittemberg ubwa mbere,<br />

“bazamuraga amaboko yabo bakayerekeza mu ijuru maze bagashimira Ima<strong>na</strong> <strong>ku</strong>ba yaratumye<br />

umucyo w’u<strong>ku</strong>ri umurika uturutse muri uwo mujyi nk’uko mu bihe bya kera waturukaga i<br />

Siyoni ugakwira no mu bihugu bya <strong>ku</strong>re cyane.” 99<br />

97

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!