POST_SCRIPTUM_5_22_19
POST SCRIPTUM - Niezależne pismo artystyczno-literackie tworzone przez polsko-brytyjski zespół entuzjastów, artystów i dziennikarzy. Zapraszamy do lektury
POST SCRIPTUM - Niezależne pismo artystyczno-literackie tworzone przez polsko-brytyjski zespół entuzjastów, artystów i dziennikarzy. Zapraszamy do lektury
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
W<br />
poprzednich<br />
82<br />
<strong>POST</strong> <strong>SCRIPTUM</strong><br />
POLSKA MUZYKA NA LITWIE<br />
numerach<br />
„Post Scriptum” przedstawiłem<br />
literaturę polską i sztuki<br />
plastyczne tworzone przez przedstawicieli<br />
licznej polskiej mniejszości narodowej<br />
na Litwie. W tej edycji kolej<br />
na muzykę, która jest bodajże najpopularniejszą<br />
dziedziną sztuki, głównie<br />
dzięki masowym imprezom i środkom<br />
masowego przekazu. Polacy od wieków<br />
odgrywali kluczową rolę w życiu<br />
muzycznym Litwy. Tam tworzyli m.in.<br />
Michał Kleofas Ogiński i Stanisław Moniuszko,<br />
uznawani przez naszych sąsiadów<br />
za artystów nie tylko polskich,<br />
lecz także litewskich. Blisko związany<br />
z Polską był też najpopularniejszy litewski<br />
kompozytor przełomu XIX i XX<br />
wieku Mikołaj Konstanty Czurlanis (lit.<br />
Mikalojus Konstantinas Čiurlionis).<br />
Wydaje się zatem oczywiste, że i dzisiaj<br />
Polacy, stanowiący wg niedawnego spisu<br />
ludności około sześciu procent ludności<br />
Litwy, nadal odgrywają znaczącą<br />
rolę w życiu muzycznym tego kraju.<br />
Nie brakuje naszych rodaków wśród<br />
wykonawców muzyki klasycznej, a także<br />
wśród litewskich jazzmanów oraz<br />
twórców rocka i innych gatunków muzyki<br />
popularnej. Oprócz tego jednak od<br />
wielu dziesięcioleci rozwija się na Litwie<br />
niezależne polskie życie muzyczne<br />
i jemu właśnie poświęcam ten artykuł.<br />
W polskiej społeczności Litwy, od pokoleń<br />
bardzo przywiązanej do tradycji<br />
narodowych, których pielęgnacja<br />
w środowisku domowym i sąsiedzkim<br />
pomogła przetrwać trwającą niemal<br />
pół wieku okupację radziecką, szczególne<br />
miejsce w życiu muzycznym<br />
zajmuje folklor. Już w <strong>19</strong>55 roku nasi<br />
rodacy wykorzystali pierwsze oznaki<br />
odwilży po okresie stalinowskiego terroru<br />
i założyli w Wilnie zespół pieśni<br />
i tańca „Wilia”, będący do dzisiaj symbolem<br />
utrzymanej z trudem i poświęceniem<br />
polskości. Przez zespół przewinęło<br />
się wielu cenionych muzyków<br />
i choreografów jak znakomity chórmistrz<br />
Wiktor Turowski i gwiazda scen<br />
polskich okresu międzywojennego<br />
Zofia Gulewicz. Występowali w nim ludzie<br />
zasłużeni w wielu dziedzinach życia<br />
publicznego, m.in.: pisarz i historyk<br />
Wojciech Piotrowicz, czołowy polityk<br />
Jarosław Narkiewicz i wszechstronna<br />
artystka Alina Lassota. Weterani<br />
„Wilii” reprezentujący już trzy pokolenia,<br />
wciąż się spotykają i uczestniczą<br />
w życiu społeczności polskiej, a zespół<br />
nadal występuje z powodzeniem na<br />
scenach litewskich i zagranicznych,<br />
przyciągając coraz młodsze roczniki.<br />
Śladem „Wilii” w schyłkowym okresie<br />
ZSRR powstało na Litwie wiele<br />
polskich zespołów folklorystycznych,<br />
a w odrodzonym, niepodległym kraju,<br />
wyrosły jak grzyby po deszczu dzięki<br />
wsparciu konserwatywnych przywódców<br />
politycznych mniejszości polskiej.<br />
Obecnie każda większa lub mniejsza<br />
miejscowość, gdzie Polacy stanowią<br />
znaczny odsetek ludności, może się<br />
pochwalić polskim zespołem pieśni<br />
i tańca dysponującym różnymi sekcjami<br />
od dziecięco-młodzieżowej po seniorską.<br />
Mocną stroną tych zespołów<br />
jest świetna organizacja, piękne stroje,<br />
często dobra choreografia i przygotowanie<br />
muzyczne. Słabością natomiast<br />
jest fakt, że grupy te koncentrują<br />
się niemal wyłącznie na prezentacji<br />
folkloru z różnych regionów Polski<br />
w obecnych granicach, natomiast zdecydowanie<br />
zaniedbują własne, regionalne<br />
tradycje.<br />
Kapela Wileńska, fot. z archiwum zespołu<br />
Chlubny wyjątek w tej materii stanowi<br />
Kapela Wileńska, męski zespół prezentujący<br />
folklor miejski, jedyna tego<br />
rodzaju grupa na Litwie, działająca<br />
od ponad 30 lat. Trzon zespołu stanowią<br />
akordeonista Romuald Piotrowski<br />
oraz bracia Łatkowscy, tworzący sekcję<br />
rytmiczną. W kapeli występuje też<br />
koncertmistrz Zbigniew Lewicki, jeden<br />
z czołowych litewskich skrzypków,<br />
związany z najlepszymi orkiestrami<br />
kraju. Obok seniorów, co kilka lat do<br />
kapeli dołączają młodsi muzycy, którzy<br />
zapewniają tym samym ciągłość grupy<br />
i wymianę pokoleń. Kapela prezentuje<br />
zabawne piosenki z tekstami pisanymi<br />
tradycyjną gwarą polską Wileńszczyzny<br />
w oprawie muzycznej najpopularniejszych<br />
tańców miejskich, wśród<br />
których dominują tanga i walce. Zespół<br />
wykonuje repertuar pochodzący<br />
z dawnego międzywojennego Wilna,<br />
a także utwory własnego autorstwa,<br />
skomponowane do wierszy dzisiejszych<br />
polskich autorów z Litwy.<br />
Oprócz pielęgnacji „klasycznego” folkloru<br />
rozwija się też wśród litewskich<br />
Polaków nowocześniejsze podejście<br />
do ludowych tradycji muzycznych.<br />
minionej dekadzie pojawiło się<br />
na Litwie kilka młodych zespołów<br />
tworzących w gatunku folk i wykorzystujących<br />
w swej twórczości nie<br />
tylko folklor polskojęzyczny, ale także<br />
posługujący się gwarami litewskimi<br />
i białoruskimi. Największą popularność<br />
i renomę zdobył zespół Folk Vi-
Change language