POST_SCRIPTUM_5_22_19

stwo, widząc jak sztuka (każda) topi się dziś
w masowej kulturze i poddaje się komercjalizacji
Nie zamkną się więc w kręgu własnych
problemów, podporządkowując się gustom
współczesnego discopolowego odbiorcy.
Prezentacja Gruppy Siedem u Kukuczki
w Istebnej przypomniała, że sztuka (malarstwo)
nie jest elitarnym tworem i może być
bardzo blisko widza w miejscu, które nie
jest salą wystawową, co nie znaczy, że artyści
odejdą od pokazów w galerii. Wręcz
przeciwnie – w walce z „bylejakością” sztuki,
zechcą ocalić „okruchy historycznego,
uznanego piękna” – mówi Dariusz Miliński
– jeden z ośmiu – z tej siedmioosobowej
formacji. „Dobrze byłoby, żeby kolejki przed
galerią stały się wyznacznikiem dobrego
smaku” – dodaje. Dziś oblicze współczesnego
malarstwa kształtuje rynek sztuki, domy
aukcyjne – czyli po prostu biznes. Sprzedają
się najlepiej obrazy „kolorowe”, inspirowane
estetyką gier komputerowych, naśladujące
popularnych twórców. Kto odważy się zainwestować
w malarstwo oryginalne, które
nie szuka inspiracji w popularnych trendach
i zmusza do intelektualnego wysiłku? Wydaje
się, że Gruppa zdecydowała się podjąć próbę
zmiany estetycznych i intelektualnych przyzwyczajeń
społeczeństwa, bo w sztuce – jak
mówi Leszek Żegalski – „przekroczono granice
niemożliwe do przekroczenia”, pogrążając
się coraz bardziej w mrokach kiczu.
Wystawy w Istebnej nie wpisano w sztywny
program działalności Gruppy, tak jak nie
przestrzega się tu sztywnych zasad doboru
malarstwa do ekspozycji, bo tych zasad zwyczajnie
nie ma. Artyści wzajemnie się inspirują,
zachowując rzetelność warsztatową
i twórczą niezależność. Poza tym mają taką
specyficzną wrażliwość (może nadwrażliwość),
że wyładowując własne emocje,
reagują na rzeczywistość i robią to na swój
sposób – poprzez metaforę, absurd, ironię,
a nawet bluźnierstwo. Muszą skłonić do refleksji.
„Prostacki przekaz nie może być dominującym
w polskiej sztuce” – mówi Paweł
Ćwik, muzyk zespołu Smoleńsk, który wystąpił
na wernisażu w Dworze Kukuczki. Żyjemy
w czasach, w których sztuka jest głównie po
to, by „bawić lud, bo modne stało się nieużywanie
mózgu” – dodaje artysta. Najwyższy
czas, żeby się temu przeciwstawić.
Wystawa Gruppy Siedem znalazła się w programie
Beskidzkiej Biesiady Kulturalnej – innymi
słowy pokazała, że można biesiadować
pośród obrazów. Obrazy zawieszone wysoko,
ponad głowami biesiadujących, bardzo dobrze
zaaranżowały przestrzeń. Działały zarówno
formą (nawet formatem), jak i treścią.
Człowiek był motywem wiodącym, bo sztuki
nie można oddzielić od jego problemów,
zwłaszcza że w dzisiejszym świecie problemy
te narastają. Prezentacja – można powiedzieć
– była jedyną w swoim rodzaju. Swoistego
blasku, oprócz występu Pawła Ćwika, dodała
gitara Piotra Resteckiego. Artyści stawili się
niemal w komplecie (w dwóch przypadkach
covid i wypadek losowy uniemożliwił przyjazd),
a prezentacja (dosłowna) ich sylwetek
na scenie przed widzami pokazała, że zupełnie
nieplanowo stworzyli zupełnie zgraną grupę.
Gruppa nie wymyśli nowych trendów. Nie
sprecyzuje programu. „Im mniej będziemy pisać,
tym więcej będą o nas mówić” – stwierdza
Robert Heczko. I pewnie ma rację, bo po
co tłumaczyć, o co tu tak naprawdę chodzi?
Obrazy mówią o wszystkim, a wnioski z reguły
nasuwają się same. Każdy twórca jest osobowością,
ale wszyscy razem czują potrzebę
wspólnej wypowiedzi. Czy rzeczywiście coś
zmienią? Trudno zmienić gust i przyzwyczajenia
kształtowane od najmłodszych lat, gdy
w szkole „plastyka” zawsze jest gdzieś na marginesie
przedmiotów nauczania, a od ucznia
wymaga się odpowiedzi „zgodnych z kluczem”,
a nie z jego przekonaniami.
Można powiedzieć, że inicjator Gruppy Piotr
Jakubczak odważył się „rzucić koło ratunkowe
sztuce”. Ta inicjatywa nie jest więc wyzwaniem,
a raczej pomocą tonącej „sztuce wysokiej”.
Jakie będą rezultaty – czy topielca uda
się uratować? Czas pokaże. [IWC]
POST SCRIPTUM
103