Lotnictwo Aviation International 5/2022 short

NATO wobec konfliktu na Ukrainie 

ISSN 2450-1298 INDEX 407437 

www.zbiam.pl 

Maj 5/2022 

Cena: 21,50 zł, w tym 8% VAT 

Śmigłowce bojowe 

KAMOW 

MQ-25A Stingray 

bezzałogowy tankowiec

N O W A P R E N U M E R A T A 2 0 2 2 

Lotnictwo Aviation International 

Cena detaliczna 17,99 zł | Prenumerata roczna: 198,00 zł 

12 numerów w tym 1 numer GRATIS 

Obejmuje numery od 1/2022 do numeru 12/2022. 

NOWE 

CENY 

OBOWIĄZUJĄ: 

OD 1 STYCZNIA 2022 

Wojsko i Technika Historia 

+ numery specjalne (6+6) 

Cena detaliczna 19,50 zł | Prenumerata roczna: 215 zł 


Obejmuje 6 numerów regularnych 

i 6 numerów specjalnych wydawanych w 2022 roku. 

PRENUMERATA 

OSZCZĘDZAJ 

I BĄDŹ 

NA BIEŻĄCO 

Wojsko i Technika 

Cena detaliczna 16,50 zł | Prenumerata roczna: 182,00 zł 


Obejmuje numery od 1/2022 do numeru 12/2022. 

Prenumeratę zamów na naszej stronie internetowej www.zbiam.pl lub dokonaj wpłaty 

na konto bankowe nr 70 1240 6159 1111 0010 6393 2976

Vol. VIII, nr 5 (81) 

MAJ 2022 

Numer 5 

Aktualności wojskowe 

Pweł Henski, Stanisław Kutnik............4 

Słynna lotnicza ucieczka 

z Krakowa do Wiednia 

Wiesław Kasza......................................6 

Aktualności z kosmosu 

Waldemar Zwierzchlejski.....................8 

W numerze 

30 

ISSN 2450–1298 

nakład: 14.5 tys egz. 

Aktualności cywilne 

Paweł Bondaryk..................................10 

Zdjęcie okładkowe: 

Kamow Ka-52. Fot. Kamow 

Redaktor naczelny 

Jerzy Gruszczyński 

jerzy.gruszczynski@zbiam.pl 

Korekta 

Stanisław Kutnik 

Redakcja techniczna 

Adam Mojski, 

redakcja.techniczna@zbiam.pl 

Stali współprawcownicy 

Piotr Abraszek, Paweł Bondaryk, Piotr Butowski, 

Robert Czulda, Jerzy Gotowała, Paweł Henski, 

Andrzej Kiński, Jerzy Liwiński, Marek Łaz, 

Edward Malak, Łukasz Pacholski, 

Michał Petrykowski, Miłosz Rusiecki. 

Wydawca 

Zespół Badań i Analiz Militarnych Sp. z o.o. 

ul. Anieli Krzywoń 2/155 

01-391 Warszawa 

office@zbiam.pl 

Biuro 

ul. Bagatela 10/17 

00-585 Warszawa 

Dział reklamy i marketingu 

Andrzej Ulanowski 

andrzej.ulanowski@zbiam.pl 

Dystrybucja i prenumerata 


Reklamacje 


Kilka lat funkcjonowania 

strategii Lean Management 

w Wojskowych Zakładach 

Lotniczych Nr 1 S.A. 

Materiały prasowe WZL Nr 1 S.A......12 

Wzmacnianie wschodniej flanki NATO 

38 

Samoloty transportowe C-130 

Hercules w Polsce 

Łukasz Pacholski............................... 30 

32 

„Iniochos 2022”. 

Wielonarodowe ćwiczenia 

lotnicze 

Maciej Świderski, Marek Łaz............ 34 

Prenumerata 

realizowana przez Ruch S.A: 

Zamówienia na prenumeratę w wersji 

papierowej i na e-wydania można 

składać bezpośrednio na stronie 

www.prenumerata.ruch.com.pl 

Ewentualne pytania prosimy kierować 

na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub 

kontaktując się z Telefonicznym 

Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 

801 800 803 lub 22 717 59 59 

– czynne w godzinach 7.00–18.00. 

Koszt połączenia wg taryfy operatora. 

Copyright by ZBiAM 2022 

All Rights Reserved. 

Wszelkie prawa zastrzeżone 

Przedruk, kopiowanie oraz powielanie na inne rodzaje 

mediów bez pisemnej zgody Wydawcy 

jest zabronione. Materiałów niezamówionych, 

nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo 

dokonywania skrótów w tekstach, zmian tytułów 

i doboru ilustracji w materiałach niezamówionych. 

Opinie zawarte w artykułach są wyłącznie opiniami 

sygnowanych autorów. Redakcja nie ponosi 

odpowiedzialności za treść zamieszczonych ogłoszeń 

i reklam. Więcej informacji znajdziesz na naszej 

nowej stronie: 

www.zbiam.pl 

Rywalizacja producentów 

samolotów regionalnych 

w 2021 r. 

Jerzy Liwiński......................................14 

Wzmacnianie wschodniej 

flanki NATO 

Jacek Fiszer, Jerzy Gruszczyński..... 22 

74 

Zapraszamy na nasz fanpage 

facebook.com/lotnictwoaviationinternational 

Nowe platformy zwiadowcze 

dla US Army 

Paweł Henski...................................... 38 

Boeing MQ-25A Stingray. 

Pokładowy bezzałogowy 

tankowiec 

Józef Brzezina.................................... 44 

Modernizacja samolotów 

dowodzenia strategicznego USA 

Paweł Henski...................................... 52 

Polskie śmigłowce 

rozpoznawcze (2) 

Adam Gołąbek, Andrzej Wrona........ 56 

Rakieta Angara. Ślepy zaułek 

rosyjskiej kosmonautyki? 

Waldemar Zwierzchlejski 70 


Kamow Ka-50 i Ka-52 (2) 

Piotr Butowski.....................................74 

www.zbiam.pl Lotnictwo Aviation International 3

PRZEMYSŁ LOTNICZY 

WZL1 to nowoczesna 

firma podejmująca 

kolejne wyzwania. 

Niewątpliwie pomaga 

w tym funkcjonująca 

w przedsiębiorstwie 

strategia Lean 

Management. 

Kilka lat funkcjonowania 

strategii Lean Management 

w Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 1 S.A. 

Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 1 S.A. (WZL1) 

to jedna z wiodących spółek Polskiej Grupy 

Zbrojeniowej. Charakteryzuje je stabilna 

i mocna pozycja na rynku krajowym oraz międzynarodowym. 

Główny zakres działalności 

firmy stanowią remonty, obsługi oraz modernizacje 

śmigłowców. W portfolio spółki 

można również znaleźć usługi lakiernicze, 

galwaniczne, produkcję struktur kompozytowych, 

wiązek elektrycznych, obsługi samolotów 

szkolnych, obróbkę powierzchni, 

usługi z zakresu metrologii, pomiary CNC, 

skanowanie 3D, fotogrametrię, inżynierię 

odwrotną oraz badania nieniszczące. Od kilku 

lat przedsiębiorstwo intensywnie rozwija 

się, powstają nowe inwestycje, a istniejąca 

WZL Nr 1 S.A. 

infrastruktura jest modernizowana. Razem 

z rozbudową Zakładów Zarząd podjął decyzję 

o wdrożeniu, podejścia koncentrującego 

się na koncepcji Lean Management, unikalnego 

w branży zbrojeniowej jak i lotniczej na 

skalę krajową. 

Lean Management 

to podejście do 

zarządzania ukierunkowane 

na eliminowanie 

strat (tzw. 

marnotrawstwa) z 

wszelkich procesów 

zachodzących w 

firmie i tworzenie 

wartości dodanych 

na każdym poziomie 

funkcjonowania 

przedsiębiorstwa. 

12 

Lotnictwo Aviation International MAJ 2022

Siły powietrzne 

F-15C Eagle z 493rd 

Fighter Squadron 

z Lakenheath ląduje 

w Łasku. Samolot 

ma na stateczniku 

zamalowane oznaczenia 

przynależności 

do jednostki; luty 

2022 r. 

F-35A Lightning II 

z 134th Fighter Squadron 

z Powietrznej 

Gwardii Narodowej 

stanu Vermont na 

lotnisku w Spangdahlem, 

gdzie myśliwce 

te wzmocniły wysuniętą 

obecność 

NATO na wschodniej 

flance. 

Wzmacnianie 

wschodniej flanki NATO 

Jacek Fiszer, Jerzy Gruszczyński 

Rosyjskie działania zbrojne wymierzone w integralność Ukrainy znacząco zmieniły sytuację 

geopolityczną w środkowej i wschodniej Europie w ostatnich latach. Koniecznością stało 

się zagwarantowanie bezpieczeństwa nowym państwom członkowskim NATO, tj. przyjętym 

do Sojuszu Północnoatlantyckiego po 1999 r., zwłaszcza w rejonie wschodniej flanki NATO 

(przede wszystkim Polska, Estonia, Łotwa i Litwa, a także Rumunia i Bułgaria). 

W 

wyniku 

postanowień podjętych w trakcie szczytu 

NATO w Warszawie w 2016 r. państwa członkowskie 

Sojuszu Północnoatlantyckiego rozpoczęły 

przemieszczanie Sojuszniczych Sił Zbrojnych NATO 

w ramach dwóch form inicjatywy Wysuniętej Obecności: 

- enhanced Forward Presence (eFP), wzmocniona Wysunięta 

Obecność – zwiększenie potencjału obrony i sił odstraszania 

poprzez utworzenie w Polsce, Litwie, Łotwie i Estonii 

batalionowych grup bojowych złożonych z kontyngentów 

państw członkowskich; 

- tailored Forward Presence (tFP), dostosowana Wysunięta 

Obecność – wzmocnienie bezpieczeństwa Rumunii i Bułgarii 

poprzez wsparcie wojskowe stacjonującej w Rumunii Wielonarodowej 

Dywizji Południowo-Wschodniej i podległej jej 

Wielonarodowej Brygady Południowo-Wschodniej. 

Enhanced NATO Baltic Air Policing 

Misja NATO Baltic Air Policing polegająca na patrolowaniu 

przestrzeni powietrznej trzech państw bałtyckich: Litwy, 

Łotwy i Estonii, odbywa się od marca 2003 r., czyli od momentu 

przystąpienia wymienionych państw bałtyckich do NATO. 

Ponieważ siły powietrzne tych państw są niewystarczające 

do obrony własnej przestrzeni powietrznej (a zatem także 

przestrzeni powietrznej Sojuszu Północnoatlantyckiego), to 

zadanie to powierzone jest zmieniającym się co cztery miesiące 

(przez pierwsze dwa lata – co trzy miesiące) oddziałom 

z kolejnych państw NATO. Stałą bazą misji NATO Baltic Air 

Policing jest Litewska Pierwsza Baza Lotnicza znajdująca się 

przy Międzynarodowym Porcie Lotniczym w Szawlach. Za- 

22 



Jeden z rumuńskich 

C-130B Hercules, 

który był oferowany 

w latach 90. XX 

wieku także Polsce. 

Ostatecznie Rumunia 

zaryzykowała przejęcie 

transportowców 

tego typu, które są 

użytkowane do dnia 

dzisiejszego. 

Samoloty transportowe 

C-130 Hercules w Polsce 

Łukasz Pacholski 

Zgodnie z zapowiedziami politycznymi, w bieżącym roku do Polski ma trafić pierwszy z pięciu 

średnich samolotów transportowych Lockheed Martin C-130H Hercules przekazanych 

poprzez procedurę EDA przez rząd Stanów Zjednoczonych. Powyższe wydarzenie to kolejny 

ważny moment w historii transportowców spod znaku C-130 w Polsce, która liczy już sobie 

ponad ćwierć wieku. 

Rumunia i Polska 

były pierwszymi 

państwami dawnego 

Układu Warszawskiego, 

którym zaproponowano 

przejęcie 

używanych samolotów 

transportowych 

C-130B Hercules. 

Ministerstwo Obrony Narodowej nadal nie udzieliło 

informacji, kiedy do Polski przyleci pierwszy 

z pięciu samolotów. Według dostępnych danych 

spośród wybranych egzemplarzy dwa przechodziły przeglądy 

i naprawy pozwalające na wykonanie przelotu dostawczego 

z bazy Davis-Monthan w Arizonie w Stanach 

Zjednoczonych do Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 2 

S.A. w Bydgoszczy, gdzie mają przejść gruntowne przeglądy 

strukturalne połączone z doposażeniem. Pierwszy 

z nich (85-0035) jest przygotowywany do przebazowania 

do Polski od sierpnia 2020 r. W styczniu br. analogiczne 

prace podjęto przy egzemplarzu 85-0036. Dotychczas brak 

informacji, jakie numery boczne będą one nosić w Siłach 

Powietrznych, jednak wydaje się, że logiczna jest kontynuacja 

numerów nadanych swego czasu polskim C-130E – 

oznaczałoby to, że „nowe” C-130H otrzymałyby wojskowe 

numery boczne 1509-1513. Czy tak będzie, przekonamy się 

już wkrótce. 

Pierwsze podejście: C-130B 

W wyniku transformacji ustrojowej, która miała miejsce 

na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku oraz przyjęciem 

kursu na zbliżenie z zachodem, Polska przystąpiła m.in. do 

programu „Partnerstwo dla Pokoju”, który był inicjatywą 

integrującą państwa Europy Środkowej i Wschodniej ze 

strukturami NATO. Jednym z kluczowych elementów było 

uzyskiwanie przez nowe państwa zdolności do współdziałania 

z Sojuszem Północnoatlantyckim w zakresie operacji 

o charakterze pokojowym oraz humanitarnym. Jednocześnie 

było to związane z przyjęciem standardów zachodnich 

wraz z nowym (zmodernizowanym) uzbrojeniem i sprzętem 

wojskowym. Jednym z obszarów w którym w pierwszej kolejności 

należało dokonać „nowego otwarcia” było wojskowe 

lotnictwo transportowe. 

Koniec zimnej wojny oznaczał także znaczne zmniejszenie 

budżetów obronnych państw NATO i duże redukcje 

w siłach zbrojnych. Na fali globalnego odprężenia Stany 

Zjednoczone dokonały m.in. zmniejszenia floty samolotów 

transportowych. Wśród nadwyżek znalazły się naj- 

30 


Na tropach postępu 

Jednym z celów 

programu HADES 

jest wdrożenie platformy, 

która zastąpi 

wycofywane przez 

USAF samoloty rozpoznania 

pola walki 

i dowodzenia typu 

E-8C Joint STARS. 

Nowe platformy zwiadowcze 

dla US Army 

Paweł Henski 

Jedna ze starszych 

wersji samolotu 

zwiadowczego typu 

RC-12 Guardrail. 

Armia Stanów Zjednoczonych (US Army) prowadzi program budowy uniwersalnego, powietrznego 

systemu precyzyjnego wykrywania i analizy sygnałów (Signals Intelligence – 

SIGINT) nazwany HADES. Ma być on wykorzystywany głównie do prowadzenia taktycznego 

zwiadu elektronicznego (Electronic Intelligence – ELINT) oraz komunikacyjnego (Communication 

Intelligence – COMINT) jak również precyzyjnej geololokalizacji i śledzenia naziemnych 

systemów bojowych przeciwnika. Wybrane samoloty załogowe lub bezzałogowe 

przenoszące system HADES docelowo zastąpią użytkowaną obecnie przez US Army flotę 

różnorodnych samolotów rozpoznawczo-zwiadowczych takich jak: RC-12X GRCS, MC-12S 

EMARSS, EO-5C ARL-M oraz RO-6A ARL-E. 

Celem programu HADES (High Accuracy Detection 

and Exploitation System) jest wdrożenie systemu, 

który z jednej strony zwiększy możliwości armii 

Stanów Zjednoczonych w zakresie prowadzenia zwiadu, 

wywiadu i rozpoznania w spektrum elektromagnetycznym 

(SIGINT), a z drugiej pozwoli na samodzielne wykrywanie 

i śledzenie celów naziemnych w ramach budowy 

kompleksowego obrazu pola walki. System HADES ma 

wspierać operacje wielodomenowe (Multi-Domain Operations 

– MDD), w tym operacje bojowe dużych związków 

taktycznych oraz wykrywać cele i podawać ich koordynaty 

dla systemów uderzeniowych dalekiego zasięgu. 

Priorytetem programu jest opracowanie systemu przede 

wszystkim zdolnego do wykonywania zadań zwiadu elek- 

38 


Na tropach postępu 

Boeing MQ-25A Stingray 

Pokładowy bezzałogowy tankowiec 

Józef Brzezina 

MQ-25A Stingray to pierwszy w historii bezzałogowy samolot tankowania powietrznego przeznaczony 

dla Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych (US Navy). To co w tym programie 

jest niezwykle ważne i zarazem bardzo trudne to fakt, że ma być to samolot zdolny do wykonywania 

samodzielnych startów i lądowań z lotniskowców. US Navy sprecyzowała, że nie mający 

odpowiedników w historii rozwoju konstrukcji lotniczych bez załogi na pokładzie samolot 

bezzałogowy MQ-25A Stingray ma przede wszystkim zaopatrywać w dodatkowe paliwo wielozadaniowe 

samoloty bojowe Boeing F/A-18E/F Super Hornet i Lockheed Martin F-35C Lightning 

II, walki elektronicznej i przełamania obrony przeciwlotniczej Boeing EA-18G Growler 

oraz wczesnego ostrzegania i kontroli Northrop Grumman E-2D Advanced Hawkeye. 

Czwartego czerwca 

2021 r. doszło do 

pierwszego w historii 

tankowania 

załogowego samolotu 

bojowego przez 

bezzałogowy aparat 

latający. Dodatkowe 

paliwo przekazano 

do samolotu F/A-18F 

Super Hornet. 

Obecnie F/A-18E/F Super Hornet dla wykonania 

szeregu zadań muszą tankować się nawzajem, co 

znacznie zmniejsza potencjał bojowy pokładowego 

skrzydła lotniczego w jednym wylocie. Część tych samolotów 

ma po prostu podwieszone pod skrzydłami cztery 

dodatkowe zbiorniki i za pomocą przewodu elastycznego 

zakończonego koszem służącego do przekazywania paliwa 

w locie, rozwijanego z zasobnika podkadłubowego, przetacza 

dla swoich kolegów niezbędną do kontynuowania misji 

dodatkową porcję paliwa. Efekt tego niedoskonałego ale powszechnie 

stosowanego rozwiązania jest taki, że zasadniczo 

20-30 procent F/A-18 Super Hornet teoretycznie zdolnych 

do realizacji dużo ważniejszych zadań bojowych, jest zmuszonych 

do wykonywania lotów w roli tankowców. 

Wprowadzenie do służby w US Navy bezzałogowych samolotów 

tankowania powietrznego MQ-25A Stingray ma znieść 

to ograniczenie i znacznie zwiększyć możliwości uderzeniowe 

amerykańskich lotniskowców. Nowy typ bezzałogowego 

statku powietrznego (BSP) bazowania pokładowego przeznaczony 

do przekazywania dodatkowego paliwa w locie ma 

wymagać tylko asysty ze strony ludzi. Ma on bowiem nie być 

zdalnie sterowany jak to jest obecnie realizowane w przypad- 

Chociaż Boeing MQ-25A Stingray ma kształt zmniejszający wykrywalność 

radiolokacyjną samolotu, to jednak nie postawiono 

przed nim wymogu bycia klasycznym trudnowykrywalnym 

statkiem powietrznym. 

44 



USAF posiadają cztery 

samoloty Boeing 

E-4B Nightwatch, 

które pełnią funkcję 

powietrznych centrów 

dowodzenia 

rządu Stanów Zjednoczonych 

(NEACP). 

Modernizacja samolotów 

dowodzenia strategicznego USA 

Paweł Henski 

Zarówno siły powietrzne Stanów Zjednoczonych jak i marynarka wojenna prowadzą programy 

modernizacji samolotów powietrznych stanowisk dowodzenia i kontroli sił jądrowych. 

USAF planują zastąpić posiadaną flotę czterech samolotów Boeing E-4B Nigthwatch 

platformą o podobnych wymiarach i osiągach. Z kolei US Navy chce wdrożyć odpowiednio 

dostosowane Lockheed Martin C-130J-30, które w przyszłości mają zastąpić flotę szesnastu 

samolotów Boeing E-6B Mercury. 

USAF realizują obecnie 

program SAOC, 

którego celem jest 

zastąpienie floty 

E-4B nowymi maszynami. 

Wymienione konstrukcje to samoloty o znaczeniu 

strategicznym, pozwalające na utrzymanie łączności 

w przypadku zniszczenia lub wyeliminowania 

naziemnych ośrodków decyzyjnych Stanów Zjednoczonych. 

Mają one pozwolić na przetrwanie władz państwa – prezydenta, 

lub członków rządu amerykańskiego (NCA – National 

Command Authority) – podczas konfliktu nuklearnego. 

Dzięki obydwu platformom władze USA są w stanie wydać 

odpowiednie rozkazy dla stacjonujących w podziemnych 

silosach międzykontynentalnych pocisków balistycznych, 

dla uzbrojonych w broń atomową bombowców strategicznych 

oraz dla przenoszących pociski balistyczne okrętów 

podwodnych. 

Operacje „Looking Glass” 

oraz „Nightwatch” 

W lutym 1961 r. Dowództwo Lotnictwa Strategicznego 

(SAC – Strategic Air Command) rozpoczęło operację „Looking 

Glass”. Jej celem było utrzymywanie w powietrzu samolotów 

pełniących funkcje kontroli i dowodzenia siłami 

atomowymi (ABNCP – Airborne Command Post). Do misji 

tej wybrano sześć powietrznych tankowców Boeing KC-135A 

Stratotanker, które oznaczono jako EC-135A. Początkowo 

pełniły one jedynie funkcję latających radiowych stacji przekaźnikowych. 

Jednakże już w 1964 r. wdrożono do służby 17 

samolotów EC-135C. Były to dedykowane platformy ABNCP 

52 



2 

Polskie śmigłowce 

rozpoznawcze 

Adam Gołąbek, Andrzej Wrona 

W styczniu 2002 r. ministrowie obrony Polski, 

Republiki Czeskiej, Słowacji i Węgier wyrazili 

wolę wspólnej modernizacji śmigłowców 

bojowych Mi-24 i dostosowania ich do 

standardów NATO. Prace miały być realizowane 

przez Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 1. 

Program otrzymał kryptonim Pluszcz. W lutym 

2003 r. zostały zatwierdzone wymagania 

taktyczno-techniczne na zmodernizowane 

Mi-24, ale w czerwcu 2003 r. program zakończono, 

podejmując na szczeblu międzyrządowym 

decyzję o wstrzymaniu prac w ramach 

wspólnej modernizacji śmigłowców. 

W listopadzie 2003 r. Ministerstwo Obrony 

Narodowej podpisało z WZL Nr 1 umowę 

obejmującą opracowanie, wspólnie z firmami 

rosyjskimi i zachodnimi, projektu modernizacji 

i przygotowania dwóch prototypów 

Mi-24 zgodnych z wymaganiami taktyczno-technicznymi 

programu Pluszcz. Miano 

zmodernizować 16 śmigłowców, w tym 12 do 

wersji uderzeniowej Mi-24PL i cztery do wersji 

ratownictwa bojowego Mi-24PL/CSAR. 

Jednak i ta umowa została przez resort obrony 

anulowana w czerwcu 2004 r. 

W-3PL Głuszec 

podchodzący do 

lądowania na lotnisku 

w Nowym Targu 

po wykonaniu lotu 

w górach. W trakcie 

modernizacji śmigłowce 

tego typu 

zostały doposażone 

m.in. w głowice 

optoelektroniczne 

zabudowane pomiędzy 

wlotami 

silników. 

W-3PL Głuszec w locie. Maszyna była prototypem modernizacji. 

Po pozytywnych próbach do tej wersji przebudowano 

kolejne trzy W-3 Sokół (0811, 0819 i 0820). 

56 


KOSMOS 

Rakieta Angara 

ślepy zaułek rosyjskiej kosmonautyki? 

Rakieta nośna 

Angara-1.2 

na wyrzutni. 

Waldemar Zwierzchlejski 

29 kwietnia z kosmodromu Plesieck wystrzelona została rakieta nośna Angara-1.2 o numerze 

seryjnym 1Ł. Wyniosła ona na orbitę (perigeum 279 km, apogeum 294 km, inklinacja 96,45°) 

satelitę Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej o nazwie Kosmos 2555. Był to pierwszy 

start orbitalny tej wersji rakiety z rodziny Angara. Rakieta Angara w ciężkiej wersji ma wkrótce 

zamienić niebezpieczne ekologicznie Protony, a w wersji lekkiej, po zaprzestaniu eksploatacji 

rakiet Dniepr i Rokot, przywrócić możliwość wynoszenia lżejszych ładunków, zbyt małych 

dla Sojuza-2. Ale czy Angara spełni pokładane w niej nadzieje? 

Rakieta 

Angara-1.2PP 

– wersja 

doświadczalna. 

Po upadku Związku Radzieckiego rosyjska kosmonautyka 

znalazła się w głębokim kryzysie. Okazało 

się, że główne wyrzutnie i znaczna część produkcji 

znajdują się co prawda w bliskiej, ale jednak zagranicy. 

Program superciężkich rakiet Energia został wstrzymany, 

zamówienia obronne znacznie ograniczono. Przed całkowitym 

upadkiem przemysł kosmiczny uratowała współpraca 

międzynarodowa – zamówienia amerykańskich korporacji 

lotniczych, wspólne programy z europejskimi i azjatyckimi 

agencjami kosmicznymi. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna 

została umieszczona na orbicie okołoziemskiej, wykorzystując 

technologie sowieckiej stacji orbitalnej Mir. Rozpoczął 

działalność pływający kosmodrom Sea Launch. Było 

jednak jasne, że wsparcie międzynarodowe nie jest wieczne 

i już w latach 90. rozpoczęto prace nad zapewnieniem Rosji 

niezależności kosmicznej. 

70 


monografiA 

2 


Kamow Ka-50 i Ka-52 

Piotr Butowski 

Planując jeszcze w 1987 r. przyszłość Ka-50 i Mi-28 zdecydowano, że pierwszy będzie użytkowany 

przez Siły Powietrzne ZSRR, zaś drugi zostanie przeznaczony na eksport. Faktycznie taki 

zamiar utrzymał się niedługo. W połowie lat 90. Rosja była w głębokim kryzysie gospodarczym 

i Ministerstwo Obrony prawie zupełnie zaprzestało zakupów nowego sprzętu. Dlatego 

głównym celem wszystkich rosyjskich firm zbrojeniowych, także Kamowa, stało się poszukiwanie 

zamówień za granicą. 

Ka-50 „021” z pakietem 

pocisków Wichr, 

rakietami niekierowanymi 

80 mm, 

zasobnikami artyleryjskimi 

UPK-23-250 

i działkiem wbudowanym 

30 mm 

został zaprezentowany 

w Le Bourget 

w 1993 roku. H317 

to numer nadany 

przez organizatorów 

wystawy. 

Na początku 1992 r. Rosjanie rozpoczęli starannie 

dozowaną międzynarodową kampanię promocyjną 

Ka-50. W styczniu 1992 r. w Londynie odbyła 

się międzynarodowa konferencja na temat śmigłowców 

myśliwskich, podczas której Siergiej Michiejew wystąpił 

z wykładem o Ka-50. Przedstawił jego koncepcję, opisał 

konstrukcję i przekazał do prasy kilka dobrej jakości zdjęć – 

ale nie podał jeszcze nawet nazwy śmigłowca. Minęło kilka 

dalszych miesięcy, w czasie których przekazywano do prasy 

kolejne nowości o śmigłowcu, w tym wreszcie i jego nazwę, 

Ka-50. W sierpniu w Żukowskim pod Moskwą odbyła się 

wystawa Mosaeroshow’92, w której programie był również 

Ka-50 „024” (przedtem nosił numer „020”) pokazany 

w Farnborough w 1996 roku. 

74

Lotnictwo Aviation International 5/2022 short

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?