ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

03. WITTGENSTEIN: Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ
ΓΛΩΣΣΑΣ
Wittgenstein: ο λογικός δεσμός της γλώσσας με τον
κόσμο
Η θέση που διατύπωσε ο Wittgenstein στον Tractatus ήταν ότι η
γλώσσα έχει μία και μοναδική ουσία, μία βασική λογική, η οποία
μπορεί να εξηγηθεί με τη βοήθεια της δομικής ανάλυσης της
γλώσσας και του κόσμου καθώς και της περιγραφής της σχέσης –
της “απεικονιστικής” σχέσης - μεταξύ της γλώσσας και του
κόσμου. Η απεικονιστική σχέση θεμελιώνεται στο δηλωτικό
συσχετισμό μεταξύ ονομάτων και αντικειμένων, όπου όνομα
“σημαίνει” αντικείμενο. Όμως, η επιχειρηματολογία των Ερευνών
εδράζεται στη ρητή και κατηγορηματική απόρριψη της παραπάνω
άποψης. Στις “Έρευνες”, ο Wittgenstein υποστηρίζει ότι δεν
υπάρχει μία “λογική της γλώσσας” αλλά πολλές, η γλώσσα δεν
έχει μία και μοναδική ουσία, αλλά είναι τεράστια συλλογή
διαφορετικών πρακτικών εφαρμογών, καθεμιά με τη δική της
λογική.
Γλωσσικό παίγνιο και καταδεικτικός ορισμός
Το νόημα δεν έγκειται στη δηλωτική σχέση μεταξύ λέξεων και
πραγμάτων ή στην απεικονιστική σχέση μεταξύ προτάσεων και
γεγονότων, μάλλον, το νόημα μιας έκφρασης είναι η χρήση της
μέσα στην πολλαπλότητα των πρακτικών εφαρμογών που συνιστούν
τη γλώσσα. Επιπλέον, η γλώσσα δεν είναι κάτι πλήρες και
αυτόνομο που μπορεί να ερευνηθεί ανεξάρτητα από άλλα
στοιχεία, διότι συνυφαίνεται με όλες τις δραστηριότητες και τη
συμπεριφορά του ανθρώπου. Κατά συνέπεια, οι πολλοί
διαφορετικοί τρόποι που μεταχειριζόμαστε τη γλώσσα αντλούν
περιεχόμενο και νόημα από τις πρακτικές υποθέσεις μας, από τη
δουλειά μας, από τις σχέσεις που έχουμε ο ένας με τον άλλο και με
61