ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

Μέσα στα πλαίσιο των παραπάνω διευκρινήσεων, μπορεί να
κατανοηθεί η λακανική πρόταση ότι το ασυνείδητο είναι ο λόγος
του Άλλου, ενός άλλου τον οποίο το υποκείμενο υπολογίζει
περισσότερο από ό,τι τον ίδιο του τον εαυτό, αφού είναι ο άλλος
που επιτρέπει στο υποκείμενο να πράττει και να μιλάει. Εξαιτίας
της διάκρισης αυτής, το υποκείμενο τοποθετείται στη διαλεκτική
της διυποκειμενικότητας, όπου το υποκείμενο είναι έκκεντρο σε
σχέση με το εγώ και, κατά συνέπεια, μετατοπισμένο σε σχέση με
το συνειδητό εγώ του cogito. Ο Άλλος είναι ο τόπος όπου τίθεται
το υποκείμενο, το οποίο μιλάει πέρα από το λόγο που απορρέει
από το Εγώ, τόπος που καλύπτει ό,τι ο Freud περιέγραψε ως
ασυνείδητο. Το υποκείμενο του ασυνειδήτου, έκκεντρο ως προς το
συνειδητό είναι, δεν είναι το Εγώ, το οποίο κατ΄ουσία απορρέει
από την επανάληψη των αλλοτριωτικών του ταυτίσεων.
Προϋποθέτει, αντίθετα, την αυτονομία και την παντοδυναμία της
συμβολικής τάξης σε σχέση με τον άνθρωπο.
Η έκκεντρη θέση του υποκειμένου ως προς το ίδιο το Εγώ, ορίζει
τον τόπο που καταλαμβάνει το υποκείμενο του σημαίνοντος, σε
συνάρτηση με τον τόπο που καταλαμβάνει ως υποκείμενο του
σημαινομένου. Η γραμμή (μπάρα) που διαχωρίζει τις δύο όψεις
του σημείου επιτελεί, κατά κάποιον τρόπο, την επάνοδο στο
υποκείμενο, υποκείμενο φραγμένο από την επιθυμία του. Η
διχοτόμηση του υποκειμένου, λοιπόν, είναι περισσότερο προϊόν
της δράσης του σημαίνοντος, με άλλα λόγια συνέπεια της
ασυνείδητης δομής της επιθυμίας, ως στέρησης να είναι, παρά το
αποτέλεσμα μιας σύγκρουσης μεταξύ αντικρουόμενων επιθυμιών.
Η μεταφορική και μετωνυμική δράση του σημαίνοντος στο πεδίο
της επιθυμίας έχει ως αποτέλεσμα την επικάλυψη του διχασμού
που προκύπτει από τη σεξουαλική ενόρμηση, όπως την ανάλυσε ο
Freud, από το διχασμό, δηλαδή, του υποκειμένου, που έχει
παγιδευτεί μέσα στη γλώσσα. Το πεπρωμένο του υποκειμένου
καθορίζεται από την επανάληψη της αποτυχίας της επιθυμίας του,
αυτό ακριβώς δίνει την πρωτοκαθεδρία του σημαίνοντος. Οι νόμοι
αυτής της επανάληψης θα πρέπει να αναζητηθούν σε μια
συμβολική τάξη που προηγείται του υποκειμένου και είναι
ετερογενής ως προς τη δραστηριότητα του υποκειμένου.
57