ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

νικότητα η οποία προσπαθεί να την αναπαραστήσει (μίμηση). Η
αναζήτηση αντικειμενικών ερεισμάτων στον κόσμο, η παραδοχή
οντολογικών, επιστημολογικών και φαινομενολογικών θεμελίων,
αποτελούσε την καθοδηγητικό μίτο της παραδοσιακής φιλοσοφικής
διερεύνησης.
Και όμως, η στροφή που συντελείται, από το Nietzsche έως το
Heidegger και φτάνει στο μεταμοντέρνο ρεύμα, χαρακτηρίζεται
από τη ριζική απόρριψη του συνόλου των φιλοσοφικών
διακρίσεων που η Δύση κληρονόμησε από την πλατωνική θεωρία
και που δέσποσε έκτοτε στην ευρωπαϊκή σκέψη. Η αναζήτηση
ενός άλλου υπερβατικού κόσμου πέραν του κόσμου-ων της
ανθρώπινης εμπειρίας που δομείται-ούνται σε εννοιολογικά
συστήματα, η απόπειρα απόδρασης από το χρόνο και την ιστορία
προς την αιωνιότητα, δομείται στο πλέγμα των δυαδικών
αντιθέσεων, κόσμος της πραγματικότητας και κόσμος των
φαινομένων, κόσμος της ύλης και των αισθήσεων και κόσμος του
πνεύματος και, βέβαια, οι ποικίλες αντιθέσεις που ξετυλίγονται
από αυτές τις κεντρικές αντιθέσεις, αληθές-ψευδές, ενιαίοπολλαπλό,
αντικειμενικό-υποκειμενικό, ορθολογικό-ανορθολογικό,
ορατό-αόρατο, αληθινό-εικονικό κ.λπ.
Αυτές οι αντιθέσεις, όπως και οι “άρσεις των αντιθέσεων” στο
μετα-φιλοσοφικό στοχασμό, δεν φετιχοποιούνται, δεν υποστασιοποιούνται,
δεν οντολογικοποιούνται, δεν γίνονται αποδεκτές
καταστατικά. Αντίθετα, αντιμετωπίζονται σχεσιακά και χρονικάιστορικά.
Τις αντιθέσεις αυτές τις διαπραγματευόμαστε μόνον ως
σχέση, οι όροι των οποίων υφίστανται χωροχρονικούς μετασχηματισμούς
και μεταπτώσεις, και συνεχώς διαφοροποιούν τα
εννοιολογικά περιεχόμενά τους, τα οποία μετατοπιζόμενα στο
χρόνο κατασκευάζουν “καινούργιους” κόσμους νοημάτων. Οι
άνθρωποι δομούν την εμπειρία τους με τη δράση τους στο
διαρκώς μεταβαλλόμενο φυσικό, ιστορικό και κοινωνικό τους
πλαίσιο, το πλαίσιο αυτό από την άλλη, καθορίζει τις δυνατότητες
και τα όρια της δράσης τους, σε μια αέναη αλληλοδρασιακή
σχέση. Κατά συνέπεια, κάθε φορά, προσδιορίζονται ιστορικά και
κοινωνικά από περιβάλλοντα που διαφέρουν. Θα λέγαμε ότι αυτό
που ονομάζουμε ιστορικο-κοινωνικο-πολιτισμική πραγματικότητα
συντίθεται από συμπληρωματικές σχέσεις που μπορούν να
30