ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

Η αποδο-μιστική σκέψη μας καλεί να μην αποδεχόμαστε καταστατικά
και αξιωματικά τους πόλους των αντιθέτων, αλλά και
ούτε να προσπαθούμε εύκολα να τις αναιρέσουμε, γιατί τότε
μεταπίπτουμε σε νέα αντίθετα. Απλώς δεν πρέπει να φετιχοποιούνται
οι έννοιες, αλλά να τις συζητούμε ιστορικά και
πάντοτε να είμαστε σε ετοιμότητα να παρακολουθήσουμε τις
μεταπτώσεις και τους νοηματικούς μετασχηματισμούς που
υφίστανται οι όροι των αντιθέτων και τις νέες διακρίσεις που
εγκαθιδρύουν. Αυτό όμως που μένει είναι ότι τα αντίθετα
υφίστανται μόνο ως σχέση, έργο της σκέψης είναι να συν-πλέκει,
να συν-θέτει και να συ-σχετίζει.
Εν τέλει, αποδομώ μια αντίθεση, όπως παρουσία - απουσία,
κυριολεξία - μεταφορά, κ.λ.π. δεν σημαίνει ότι την καταστρέφω,
γιατί τότε μεταπίπτω σε ένα μονισμό (σε μια μεταφυσική Αρχή).
Αποδομώ σημαίνει αποσυ-ναρμολογώ μια αντίθεση, την τοποθετώ
διαφορετικά. Σχηματικά, αυτό περιλαμβάνει μια σειρά από
διακριτές κινήσεις: Α) Δείχνω το μεταφυσικό και ιδεολογικό
καταναγκασμό τους. Β) Οι αντιθέσεις αποτελούν πηγές
επιχειρημάτων που χρησιμοποιούνται Γ) για να τις αντιστρέψουμε
και να προσδώσουμε διαφορετική θέση και επιρροή στην καθεμία
σε διαφορετικά περιβάλλοντα λόγου.
Η αποδομιστική κριτική αναγνωρίζει ότι εξαρτάται από δυαδικές
διακρίσεις τις οποίες βέβαια αμφισβητεί, όμως εκμεταλλεύεται τις
διακρίσεις προσπαθώντας να αποφύγει την κατασκευή μιας νέας
σύνθεσης, η οποία θα αποτελούσε μια καινούργια μεταφυσική
αρχή. Οι συνθέσεις και οι συσχετίσεις που επιδιώκει εξαρτώνται
από το εκάστοτε πλαίσιο λόγου που εμφανίζεται.
Η σχέση της αποδομιστικής κριτικής με τις μείζονες παραδόσεις
της ηπειρωτικής φιλοσοφίας της γλώσσας
Το νήμα του στοχασμού του Derrida ξεκινά από το Nietzsche και
φτάνει στο Heidegger. Το νήμα αυτό χαρακτηρίζεται από την όλο
και ριζικότερη αποκήρυξη του πλατωνισμού – του συνόλου των
φιλοσοφικών διακρίσεων που η Δύση κληρονόμησε από τον
Πλάτωνα και δέσποσαν στην ευρωπαϊκή σκέψη. Ο Nietzsche στο
“Λυκόφως των Ειδώλων” σκιαγραφεί τη βαθμιαία διάλυση ενός
20