ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

“λογοκεντρισμό”, στη μεταφυσική πίστη δηλαδή, ότι υπάρχει μια
πρώτη και τελευταία λέξη που αποτελεί το θεμέλιο της σκέψης,
της γλώσσας και της εμπειρίας. Η ύπαρξη ενός “Υπερβατικού
σημαίνοντος”, έξω από τη γλώσσα, το οποίο τροφοδοτεί με νόημα
όλα τα υπόλοιπα, ένα “Υπερβατικό σημαινόμενο” που “στρέφονται”
όλα τα σημεία για να αντλήσουν νόημα. Στη Δυτική
μεταφυσική παράδοση το ρόλο αυτό επιτέλεσαν, η “Φύση”, ο
“Θεός”, ο “Νους”, το “Πνεύμα”, η “Ουσία”, η “ Ύλη”, το “Ον”, το
“Είναι”, το “Ανθρώπινο Εγώ”.
Όλες αυτές οι έννοιες χρησιμοποιήθηκαν ως το θεμέλιο της
σκέψης και της γλώσσας, χρησιμοποιήθηκαν ως οι πρώτες αρχές
του κόσμου, της σκέψης και της γλώσσας. Όμως στην
αποδομιστική σκέψη, αυτές οι έννοιες, όπως και όλες,
αντιμετωπίζονται ως λέξεις που μετέχουν στο ανοικτό παιχνίδι της
σήμανσης μέσω της αντίθεσης και της διαφοράς τους. Ο
προνομιακός λόγος αυτών των σημείων, κλονίζεται, αφού ο λόγος
τους αντλείται στη σχέση τους με άλλους λόγους, είναι
παράγωγος του ατέρμονου παιχνιδιού της διαφοράς. Δεν υπάρχει
ένα σημείο-κέντρο στο οποίο να περιστρέφονται και να
υποτάσσονται τα άλλα σημεία, δεν υπάρχει το σημείο ως δεξαμενή
από όπου αντλούν νόημα τα άλλα νοήματα. Το σημειακό σύστημα
δεν “γνωρίζει” αρχή (ως αφετηρία ή εξουσία) ούτε και τέλος (ως
σκοπό και κατάληξη).
Καταλαβαίνουμε τι συνέπειες επιφέρει αυτή η σκέψη για όλο το
κοινωνικοπολιτικό και ιδεολογικό σύστημα. Και αυτό γιατί όλες οι
λέξεις που χρησιμοποιούνται ως Υπερβατικά σημαινόμενα, η
“Εξουσία”, η “Δημοκρατία”, η “Οικογένεια”, η “Κοινωνία”, δεν
αποτελούν παρά σημεία που φέρουν ίχνη-νοήματα άλλων
σημείων. Δεν μπορούμε να τα θεωρήσουμε ως τα σημεία από τα
οποία απορρέουν όλα τα άλλα. Η γλώσσα της διαφοράς, δεν
αναγνωρίζει αρχή και τέλος, σκοπό, προορισμό και θεμέλιο. Το να
σκεφτόμαστε “τελεολογικά”, ότι η ζωή, η σκέψη, η γλώσσα, η
ιστορία, έχουν έναν προορισμό, κατευθύνονται κάπου συγκεκριμένα,
δείχνει ότι υπάρχει ένας προδιατεταγμένος κόσμος
νοημάτων που κατατάσσονται σε μια ιεραρχία σύμφωνα με τη
σπουδαιότητά τους και αντλούν τη δύναμή τους από τον τελικό
σκοπό στον οποίο αποβλέπουν. Όλα τα σημεία, όμως,
17