ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

«λειτουργεί στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ σκέψης και ήχου και
επιβάλλει τις οριοθετήσεις μονάδων».
Όπως καταλαβαίνουμε η αξία των γλωσσικών σημείων οριοθετείται
ενδοσυστημικά. Οι ενδοσυστημικές σχέσεις είναι ο
καθοριστικός παράγοντας που οριοθετεί την αξία των γλωσσικών
σημείων. Αυτή η λογική παραδοχή θεμελιώνει και την έννοια του
γλωσσικού συστήματος ως δομής. Δομή σημαίνει σύστημα
στοιχείων σε σχέση. Κάθε σύστημα στοιχείων οργανώνεται κατά
τέτοιο τρόπο ώστε να απαρτίζει ένα όλο με εσωτερική συνοχή και
αυτοτέλεια. Στο πλαίσιο της δομής, το μερικό προσδιορίζεται από
το γενικό, ενώ και η παραμικρή μεταβολή στο επιμέρους
επηρεάζει άμεσα το Σύνολο, ως σύστημα στοιχείων. Τα δομικά
στοιχεία ενός όλου αλληλοπροσδιορίζονται με βάση συγκεκριμένους
κανόνες.
Ένα τρίτο δομικό στοιχείο, πέραν της
αυθαιρεσίας και της γραμμικότητας, που
αφορά τις σχέσεις που συνάπτουν οι
γλωσσικές μονάδες μεταξύ τους είναι οι
συνταγματικές και παραδειγματικές σχέσεις.
Από την εναλλαγή αυτών των
σχέσεων παράγεται το νόημα των
γλωσσικών σημείων. Πιο συγκεκριμένα:
Οι συνταγματικές σχέσεις, οι οποίες είναι
απόρροια της γραμμικότητας του σημείου
είναι σχέσεις που συνάπτει η κάθε
γλωσσική μονάδα με τα γλωσσικά
συμφραζόμενα του και γι΄αυτό είναι
σχέσεις εν παρουσία (inpraesentia). Παραδειγματικές
είναι οι σχέσεις που
συνειρμικά ανακαλούνται στο νου των
ομιλητών και γι΄αυτό είναι σχέσεις εν
απουσία (inabsentia). Πάντως και τα δύο είδη σχέσεων
ενυπάρχουν στη γλώσσα (Langue), αυτό σημαίνει ότι η γλώσσα
9