ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

και ο πόνος. Χωρίς τη σκοπιμότητα, ο υπολογιστής δεν μπορεί
στην πραγματικότητα να κατανοήσει την ιστορία που του
παρουσιάζεται, παρά το γεγονός ότι μπορεί να απαντήσει σωστά
σε όλες τις ερωτήσεις γύρω από αυτήν. Όπως τονίζει ο Searle,
κάθε στοιχείο προθετικότητας, το οποίο εμφανίζεται να διαθέτει
ένα πρόγραμμα υπολογιστή, βρίσκεται στον εσωτερικό κόσμο του
ανθρώπου που έγραψε το πρόγραμμα αυτό.
Ο Searle για να αποδείξει την διαφωνία του στο test του
μαθηματικού Alan Turing, κατασκεύασε το πείραμα του κινέζικου
δωματίου. Πριν το παρουσιάσουμε συνοπτικά, να αναφέρουμε τον
ισχυρισμό του Turing που ενεργοποίησε τον προβληματισμό του
Searle. Ο Turing, λοιπόν, επινόησε ένα σενάριο που περιλάμβανε
έναν άνθρωπο στο ρόλο του εξεταστή, ο οποίος έθετε ερωτήματα
μέσω πληκτρολογίου σε έναν υπολογιστή και σε έναν άλλο
άνθρωπο. Ο “εξεταστής” μπορούσε να λαμβάνει τις απαντήσεις
μέσω της οθόνης του υπολογιστή ή μέσω εκτυπωτή, γνωρίζοντας
κάθε στιγμή την προέλευση της απάντησης. Ο Turing υποστήριξε
ότι ο υπολογιστής που θα μπορούσε να ξεγελάσει τον “εξεταστή”,
κάνοντας να πιστέψει ότι απέναντι του κάθεται ένας άνθρωπος,
θα μπορούσε να χαρακτηριστεί νοήμων μηχανή. Προέβλεψε
μάλιστα, ότι το έτος 2000 οι υπολογιστές θα μπορούσαν εύκολα
να περάσουν αυτό το test. Μέχρι σήμερα όμως, η πρόβλεψη δεν
έχει επιβεβαιωθεί, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται.
Για να αποδείξει τη διαφωνία του ο Searle, έδωσε στον εαυτό του
το ρόλο του υπολογιστή, αναλαμβάνοντας την επεξεργασία της
φυσικής γλώσσας. Σ΄αυτό που έγινε διάσημο ως επιχείρημα του
Κινέζικου δωματίου (Chinese Room Argument), ο Searle έθεσε
τον εαυτό του σε ένα εικονικό, απομονωμένο δωμάτιο, το οποίο
περιβαλλόταν από κάρτες, πάνω στις οποίες είχαν τυπωθεί
κινέζικα σύμβολα. Μέσω μιας σχισμής στην πόρτα του δωματίου,
δεχόταν την πορεία μιας ιστορίας στα κινέζικα και στη συνέχεια
δέχθηκε μια σειρά καρτών που αφορούσαν ερωτήσεις γύρω από
την ιστορία, πάλι όμως στα κινέζικα. Ακολουθώντας μια σειρά
πολύπλοκων οδηγιών, κατόρθωνε να απαντά σωστά στις
ερωτήσεις, στέλνοντας τις απαντήσεις μέσα από τη σχισμή της
πόρτας του δωματίου. Οι άνθρωποι που βρίσκονταν έξω από το
δωμάτιο νόμιζαν ότι γνωρίζει την κινέζικη γλώσσα. Όμως, όπως
144