ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

ανάλογα σ΄αυτές πριν εκδηλωθούν, διασφαλίζοντας με αυτό τον
τρόπο την επιβίωσή τους.
Το ερώτημα είναι αν αυτές οι δυνατότητες πραγματοποιούνται με
προθετικότητα και αν βιώνονται αυτές οι καταστάσεις που
πραγματοποιούνται, αν δηλαδή έχουν αυτοσυνείδηση και το
συναφές ερώτημα, αν πέρα από τη γραμματικοσυντακτική ικανότητα
διαθέτουν την ικανότητα εννοιολόγησης και κατανόησης
των νοημάτων; Ενδεχομένως το ζήτημα να μην είναι τόσο
πολύπλοκο και δαιδαλώδες όπως εμφανίζεται. Και εμφανίζεται με
τέτοιο τρόπο, λόγω του αινιγματικού χαρακτήρα που έχει
προσλάβει στη σύγχρονη έρευνα ο προβληματισμός για τη
συνείδηση και τη συναίσθηση.
Το καίριο ζήτημα για τη γλωσσική συμπεριφορά δεν είναι η δομή
του ανθρώπινου εγκεφάλου - ο οποίος μπορεί να προσομοιωθεί -,
αλλά η εμπειρία και η αντίληψη αυτής της εμπειρίας που
διαμορφώνουν τα κοινωνικά όντα στη συμβολική αλληλόδρασή
τους στα πλαίσια μιας γλωσσικής κοινότητας. Αυτή η αντίληψη
που υφαίνει έναν κόσμο ζωής δομείται και προσκτάται νόημα,
σύμφωνα με δημόσια θεσπισμένους κανόνες, που αξιολογούν την
ορθή ή όχι τήρησή τους. Αλλά ακόμα και εάν η αντίληψη και η
αλληλόδραση προσομοιωθούν στις υπολογιστικές μηχανές
(σιλικόνης, βιολογικές ή χημικές), αυτές οι μηχανές θα είναι
ανίκανες για γλωσσική συμπεριφορά, καθώς για την ενεργοποίησή
της απαιτείται η νοηματική και η οργανική - σωματική -
ένταξη στην ανθρώπινη κοινωνία. Όσον αφορά στη νοηματική
ένταξη των υπολογιστικών μηχανών στην ανθρώπινη κοινωνία, η
αποτυχία έχει αποδειχθεί ποικιλοτρόπως. Ας το διευκρινίσουμε
αυτό.
Οι γλωσσολόγοι και ερευνητές στο χώρο της αυτόματης
επεξεργασίας φυσικών γλωσσών, αξιοποίησαν την αντίληψη του
Chomsky για τη γραμματική της φυσικής γλώσσας (μετασχηματιστική
γραμματική). Τη μετασχηματιστική γραμματική
μπορούμε σχηματικά να τη συσχετίσουμε σε δύο επίπεδα: τη
βαθιά δομή, που συνίσταται από μία ή περισσότερες φράσεις που
παράγονται από μια συνταγματική γραμματική, η οποία μέσω
μετασχηματισμών συνδέεται με τη δομή επιφάνειας, που
142