ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

για τον “Άλλο” διαθλάται από τα ερμηνευτικά και ιδεολογικά
πρίσματα που διαθέτει η εκάστοτε πολιτισμική κοινότητα. Αυτό
σημαίνει ότι ο “Άλλος” αλλοτριώνεται από το ερμηνευτικό
ενέργημα. Όταν αναφερόμαστε στον “Άλλο”, αναφερόμαστε στη
νοητική εικόνα που κατασκευάζεται στο νου μας για τον “Άλλο”.
Και η νοητική εικόνα ή φαντασιακή παράσταση δομείται από το
σύστημα των συμβολικών αναπαραστάσεων που διαθέτει η κάθε
κοινότητα. Αυτές οι συμβολικές αναπαραστάσεις αποκρυσταλλώνουν
την εμπειρία και την πρακτική της κάθε κοινότητας
και συνιστούν την Επικοινωνιακή Τάξη και το Συλλογικό Λόγο
της, η οποία αποτελεί το νοηματικό ορίζοντα της Πολιτισμικής
ζωής της. Με αυτή την έννοια, ο λόγος για τον “Άλλο” είναι
λόγος ιδεολογικός, κυρίως αποκαλύπτει την κοινωνική νόηση και
τον κόσμο ζωής της εκάστοτε πολιτισμικής κοινότητας και
λιγότερο αναφέρεται στην εμπειρία του “Άλλου”. Όπως
καταλαβαίνουμε, η εμπειρία του “Άλλου” διαμεσολαβείται από τις
συμβολικές αναπαραστάσεις της κάθε κοινότητας και, γι΄αυτό το
λόγο, ο “Άλλος” συνιστά μια ετερότητα που διαφεύγει της
πλήρους κατανόησης, κυριολεκτικά, είναι μια μη απεικονίσημη και
μη αναπαραστάσιμη μοναδικότητα. Ο κριτικός και αναστοχαστικός
λόγος αναγνωρίζει τις προβολές των στερεοτυποποιημένων
συμβολικών αναπαραστάσεων στη διαδικασία της
ερμηνευτικής κρίσης για τον “Άλλο” και γνωστικά, αλλά και
ενσυναισθητικά, πασχίζει να κατανοήσει και να σεβαστεί τη
διαφορά. Μέσω αυτής της γνωστικής και ψυχο-κοινωνικής
διαδικασίας, α) διευρύνεται η αυτοσυνειδησία της κάθε
κοινότητας, β) εμπλουτίζεται και ανανεώνεται ο Συλλογικός
Λόγος της Ανθρωπότητας, λόγω του “μεταβολισμού” της
διαφοράς. Η αναστοχαστικότητα δεν είναι μόνο σπουδαία
μεθοδολογική αρχή, αλλά αναγκαία ψυχο-κοινωνική στάση στα
πλαίσια της Δημοκρατικής διαδικασίας. Αν δεν θέλουμε η
Δημοκρατική διαδικασία να έχει τυπικό χαρακτήρα, αλλά
ουσιαστικό, τότε απαιτείται από τους ευαίσθητους και
μορφωμένους πολίτες υπευθυνότητα, αυτοπειθαρχία, σεβασμός
στη διαφορά, αλλά και ετοιμότητα να προστατεύσουν όλους όσοι
υπονομεύουν ή επιβουλεύονται τις θεμελιώδεις αρχές της
Δημοκρατικής διαδικασίας.
129