ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

χρονική περίοδο το παιδί χρησιμοποιεί το βάβισμα και ποικίλα
φωνολογικά σύνολα για να εκφράσει τις ζωτικές του ανάγκες,
δίχως όμως αυτή η γλωσσική μορφή που χρησιμοποιεί να βοηθά
το παιδί να τακτοποιήσει τις σκέψεις του. Για αυτόν τον λόγο, η
γλώσσα αυτού του τύπου ονομάζεται προ-νοητική ή προλογική.
Τη φάση του προ-νοητικού λόγου ακολουθεί το στάδιο του
εγωκεντρικού λόγου, το οποίο ορίζεται ως εξής: από την ηλικία
των 2 ετών, η γλώσσα του παιδιού μπορεί να εξυπηρετεί τόσο την
εξωτερική όσο και την εσωτερική γλωσσική λειτουργία. Ωστόσο,
παρά τη σημαντική αυτή εξέλιξη, το παιδί ως το έβδομο έτος της
ηλικίας του δεν μπορεί να κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα σε αυτές
τις δύο λειτουργίες (εξωτερική και εσωτερική), με αποτέλεσμα να
μιλά για τις σκέψεις και τις εμπειρίες του, χωρίς να διακρίνει αυτό
τον εσωτερικό λόγο από την ομιλία που απευθύνει στους άλλους
(εγωκεντρικός χαρακτήρας).
Στην τελική φάση της εξέλιξης ανάμεσα στη σχέση της σκέψης με
τη γλώσσα (που αρχίζει από το έβδομο έτος της ηλικίας) το παιδί
κατορθώνει να ελέγχει την εσωτερική και εξωτερική λειτουργία
της γλώσσας. Έτσι, η εξωτερική λειτουργία, η οποία καθιστά
εφικτή την εξωτερίκευση των σκέψεων, συντελεί αποτελεσματικά
στην επικοινωνία του παιδιού με τους άλλους και αποκτά το
χαρακτήρα της κοινωνικής γλώσσας, ενώ η εσωτερική λειτουργία
της γλώσσας, η οποία συμβάλλει στην τακτοποίηση των σκέψεων
και των εμπειριών, μεταβάλλεται σε μέσο ενδοεπικοινωνίας του
παιδιού και χαρακτηρίζεται ως εσωτερική γλώσσα.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον σημείο της θεωρίας του Vygotsky είναι η
άποψή του ότι, για την πληρέστερη γλωσσική επικοινωνία μεταξύ
των ατόμων, προϋπόθεση αποτελεί η κατά το δυνατόν μεγαλύτερη
ταύτιση των γνωστικών τους δομών, δηλαδή της γνώσης και,
κατά συνέπεια, της σκέψης. Για παράδειγμα, αν δύο άτομα που
επιθυμούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους δεν παρουσιάζουν
ταυτότητα γνωστικών δομών, τότε για να είναι αποτελεσματική η
μετάδοση πληροφοριών μεταξύ τους, θα πρέπει να χρησιμοποιείται
σαφής και κατανοητή γλώσσα, στην οποία θα
αναλύεται λεπτομερειακά το καθετί (όπως σε συνθήκες
διδασκαλίας). Αντίθετα, αν δύο άτομα έχουν ταυτότητα σκέψεων,
123