ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

νικοτήτων σε ρυθμισμένες ακολουθίες συμβάντων. Οι τεκμηριωμένες
παρατηρήσεις του Piaget υποδεικνύουν πως η γλώσσα
δεν είναι το σημείο στήριξης της σκέψης και των ανώτερων
νοητικών διεργασιών. Στην πραγματικότητα, η γλώσσα υπόκειται
στη γενική γνωσιακή και νοητική ανάπτυξη και επιδρά με τη σειρά
της στους παράγοντες της γνωσιακής και νοητικής ανάπτυξης.
Αφενός, στις απαρχές της η γνωσιακή ανάπτυξη είναι ανεξάρτητη
από τη γλώσσα, αφετέρου, από τη στιγμή που αποκτάται η
γλώσσα, καλείται να παίξει σταδιακά σημαντικό ρόλο στην
υποστήριξη και την ανάπτυξη των γνωσιακών δραστηριοτήτων
που βρίσκονται διαμορφωμένες πριν από αυτήν. Ο συνδυασμός
γλώσσας και γνωσιακών ικανοτήτων γίνεται όλο και πιο
σταθερός.
Γέννεση της συμβολοποίησης και της σημειωτικής
διαμεσολάβησης στην κοινωνιο-γνωστική θεωρία του
Vygotsky
Ο Vygotsky εξηγεί από τη πλευρά του τη σταδιακή διαδικασία
διαμόρφωσης του συστήματος γλώσσας-σκέψης. Σύμφωνα με τη
θεωρία του, η γλώσσα εξυπηρετεί δύο βασικές λειτουργίες:
Αφενός καθιστά δυνατή την επικοινωνία του ατόμου με τους
συνανθρώπους του (εξωτερική επικοινωνία) και αφετέρου
συντελεί στην εσωτερική τακτοποίηση των σκέψεων του ίδιου του
ατόμου (εσωτερική επικοινωνία). Η διττή λειτουργία της γλώσσας
αποτελεί το ειδοποιό γνώρισμα που διαφοροποιεί τον άνθρωπο
από τα ζώα και του δίνει τη δυνατότητα να μεταφράζει τη σκέψη
σε γλώσσα και τη γλώσσα σε σκέψη. Ο άνθρωπος δηλαδή
χρησιμοποιεί τον ίδιο γλωσσικό (συμβολικό) κώδικα και για τις
δύο λειτουργίες, της σκέψης και της γλώσσας. Με βάση τη
θεωρητική ερμηνεία του Vygotsky, η σκέψη και η γλώσσα του
παιδιού αναπτύσσονται ως δύο ανεξάρτητες και αυτόνομες
γνωστικές λειτουργίες.
Κατά την διάρκεια του προ-γλωσσικού σταδίου, το παιδί μπορεί
να επιλύει διάφορα νοητικά προβλήματα, χωρίς όμως να είναι σε
θέση να μεταφράζει σε γλώσσα τις σκέψεις του. Η σκέψη αυτού
του είδους αποκαλείται προ-γλωσσική σκέψη. Κατά την ίδια
122