ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

Η συμβολική λειτουργία κατά τον Piaget
Οι Piaget και Macnamara είναι οι κυριότεροι εκπρόσωποι αυτής
της άποψης, μιας άποψη που υποστηρίζει ότι η γλώσσα αποτελεί
ένα είδος συμβολικής λειτουργίας ανάμεσα σε πολλές άλλες
νοητικές-γνωστικές λειτουργίες. Βέβαια, δεν παραγνωρίζεται ο
ρόλος και η αναγκαιότητα της γλώσσας στα ανώτερα επίπεδα
αφηρημένης, λογικής σκέψης. Όπως αναφέραμε και πιο πάνω η
λειτουργία της σκέψης δεν εδράζεται αποκλειστικά στη γλώσσα,
αλλά ανάγεται στις αισθησιοκινητικές ενέργειες του παιδιού, οι
οποίες εσωτερικεύονται και μετατρέπονται σε νοητικές παραστάσεις
που αποτελούν το θεμέλιο των νοητικών λειτουργιών, και
επιτρέπουν στο παιδί να σκέπτεται για αντικείμενα ανεξάρτητα
από τις πράξεις του πάνω σε αυτά. Κύριο χαρακτηριστικό της
προσχολικής ηλικίας είναι η ραγδαία γλωσσική και νοητική
ανάπτυξη του νηπίου και η απόκτηση της ικανότητας
αναπαραστατικής σκέψης. Η αναπαραστατική σκέψη εμφανίζεται
στο τέλος της βρεφικής ηλικίας, αλλά αναπτύσσεται με ταχύ
ρυθμό στην προσχολική ηλικία. Το παιδί γίνεται ικανό να
παραγάγει εσωτερικά σύμβολα που αντιπροσωπεύουν αντικείμενα
και συμβάντα. Ένδειξη της αναπαραστατικής σκέψης είναι η
εμφάνιση του συμβολικού παιχνιδιού. Η εμφάνιση της
αναπαραστατικής σκέψης καθιστά δυνατή την εκμάθηση της
γλώσσας. Η γλώσσα ως πολύπλοκο συμβολικό σύστημα
αντιπροσωπεύει ιδέες, συναισθήματα και γεγονότα. Ο συμβολικός
χαρακτήρας της γλώσσας κάνει δυνατή την πληροφόρηση για
πράγματα και πρόσωπα ανεξάρτητα από τόπο και χρόνο, την
ανταλλαγή αφηρημένων σκέψεων και τη μετάδοση γνώσεων από
τη μια γενιά στην άλλη.
Για να μπορέσει το παιδί να μάθει τη μητρική του γλώσσα πρέπει
να έχει καταλάβει ότι υπάρχουν γύρω του ορισμένα σταθερά
αντικείμενα και πρόσωπα, στα οποία οι λέξεις αναφέρονται, και να
έχει συνειδητοποιήσει μερικές από τις σχέσεις αλληλεπίδρασης και
αλληλεξάρτησης ανάμεσα σ΄αυτά τα αντικείμενα και τους
ανθρώπους. Ακόμα, πρέπει να έχει αναπτύξει την ικανότητα της
αναπαραστατικής σκέψης, που του επιτρέπει να διατηρεί αυτές τις
γνώσεις χωρίς τα αντικείμενα στα οποία αναφέρονται να είναι
παρόντα. Θα λέγαμε ότι με την γλώσσα ευνοείται η ανάπτυξη μιας
120