ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

δήλωση « Η Γαλλία είναι εξαγωνική» αληθεύει «ως ένα σημείο και
για ορισμένους στόχους και εφαρμογές....για ένα στρατηγό,
ενδεχομένως, αλλά όχι για ένα γεωγράφο», συμπεραίνει o Austin
ότι «το αληθές ή το ψευδές μιας δήλωσης δεν εξαρτάται μόνο από
τα νοήματα των λέξεων αλλά και από ποια πράξη επιτελούσες και
σε ποιες περιστάσεις».
Συνοψίζοντας, να υπογραμμίσουμε ότι η «γλωσσική φαινομενολογία»
του Austin, πέρα από την ανακάλυψη ότι με τη
βοήθεια των γλωσσικών εκφράσεων μπoρούμε να εκτελούμε τα
πιο διαφορετικά είδη πράξεων και την εισαγωγή της κεντρικής
εννοιολογικής μονάδας του, της γλωσσικής πράξης, αμφισβήτησε
ριζικά την περιγραφική πλάνη. Την άποψη, δηλαδή, ότι η μόνη
ενδιαφέρουσα λειτουργία της γλώσσας είναι η διατύπωση αληθών
ή ψευδών κρίσεων.
Συγκεκριμένα, αντιτέθηκε στη θέση του επαληθευτισμού, που
συνδέεται με το λογικό θετικισμό: τη θέση, δηλαδή, ότι οι
προτάσεις έχουν σημασία μόνο αν εκφράζουν επαληθεύσιμες ή
διαψεύσιμες λογικές προτάσεις. Το κριτήριο της επαληθευσιμότητας,
απέκλειε ως ανόητες ψευδοκρίσεις, όχι μόνο τις
κρίσεις της θεολογίας και της μεταφυσικής, αλλά και της ηθικής
και της αισθητικής. Αλλά και το ίδιο το κριτήριο της
επαληθευσιμότητας θα πρέπει να θεωρηθεί ως μια μεταφυσική -
και ως εκ τούτου στερούμενη νοήματος - πρόταση, αφού ούτε
αναλυτική είναι, αλλά ούτε και εμπειρικώς επαληθεύσιμη. Βάσει
του κριτηρίου - της επαληθευσιμότητας - που χρησιμοποίησαν οι
φιλόσοφοι του κύκλου της Βιέννης, η πρότασή τους ότι «μία
πρόταση έχει νόημα, εάν και μόνο εάν είναι αναλυτική ή
εμπειρικώς επαληθεύσιμη» στερείται νοήματος, όπως πολύ έξυπνα
παρατήρησε ο C. Popper.
...
107