ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

οργάνωση και η λειτουργία του ανθρώπινου νου συντελείται σε
περιβάλλον Λόγου, δηλαδή διαλόγου με τους άλλους.
Η Πραγματολογική διάσταση της Γλώσσας
Η πραγματολογία είναι ο κλάδος της γλωσσολογίας που μελετά
τους τρόπους με τους οποίους το συμφραστικό περιβάλλον,
γλωσσικό ή εξω-γλωσσικό, επιδρά στην πρόσληψη και την
ερμηνεία μιας πρότασης, όπως αυτή πραγματώνεται ως εκφώνημα
μέσα σε συγκεκριμένη χωροχρονική επικοινωνιακή περίσταση. Οι
συνομιλιακές συνθήκες, τα συμφραζόμενα του διαλόγου
(context), καθορίζουν και προσδιορίζουν το περιεχόμενο, το
νόημα και το ύφος των πράξεων λόγου (επιτακτικό, αυστηρό,
παρακλητικό, ερωτηματικό, διερευνητικό, ερωτηματικό, στοχαστικό
κ.λ.π.). Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορούν να
επιδράσουν στην ερμηνεία ενός εκφωνήματος είναι πολλοί και
ποικίλοι. Πρώτα από όλα, η κοινωνική διαστρωμάτωση και οι
κοινωνικές σχέσεις μέσα στις οποίες λειτουργεί η γλώσσα. Οι
ταξικές και κοινωνικές διαφορές των μετεχόντων στην ομιλιακή
και συνομιλιακή πράξη, η ηλικία, το φύλο, η κοινωνική θέση, η
μόρφωση, η γεωγραφική ποικιλία, οι προθέσεις ανάλογα την
περίσταση, οι σκοποί που επιδιώκονται, η ψυχολογική και
συναισθηματική κατάσταση, περιορισμοί στην μνήμη λόγω
κόπωσης κ.λ.π., επηρεάζουν, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε
λιγότερο, την επιλογή λέξεων και γραμματικών δομών, όπως
επίσης και την ερμηνεία τους. Καταλαβαίνουμε από τα παραπάνω
ότι η εκάστοτε επιλογή λέξεων και προτάσεων, στη γλωσσική
πράξη, κατοπτρίζει, σε συγκεκριμένη επικοινωνιακή περίσταση
που διενεργείται σε συγκεκριμένα συμφραστικά περιβάλλοντα,
τον τρόπο σκέψης του ομιλητή, όπως επίσης τον τρόπο με τον
οποίο και τον σκοπό για τον οποίο επιδιώκεται να διαβιβαστεί
αυτός ο τρόπος σκέψης στον συνομιλητή.
100