ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΟΣ

παρόδω, εμφανίζει δομικές αναλογίες με τη διάκριση του
Saussure, μεταξύ γλώσσας, ως ενδιάθετου λόγου και ομιλίας, ως
φωνούμενου λόγου, υπακούει στην παραπάνω διάκριση,
αναλογικά, από τη βιολογική επιστήμη, μεταξύ γονότυπου και
φαινότυπου.
Μια λογική εξέταση του ερωτήματος και των αντιτιθέμενων
εννοιών θα μας βοηθούσε να κατανοήσουμε ότι η έννοια του
οργανισμού δεν έχει νόημα χωρίς κάποιο περιβάλλον. Αντίστοιχα,
και η έννοια του περιβάλλοντος δεν έχει νόημα χωρίς κάποιο
οργανισμό. Με αυτόν τον τρόπο λειτουργεί η φύση. Ακόμα και
από τον χώρο της φυσικής μπορούμε να δούμε αυτό το θέμα. Για
παράδειγμα, για να μπορούμε να μιλάμε για ηλεκτρικό πεδίο θα
πρέπει στον χώρο να τοποθετηθεί ένα ηλεκτρικό φορτίο, το οποίο
θα διαμορφώσει κατάλληλα το χώρο και κατόπιν το ηλεκτρικό
πεδίο θα αλληλεπιδράσει με το ηλεκτρικό φορτίο. Η επιστήμη της
βιολογίας υποστηρίζει ότι οι οργανισμοί δημιουργούν τα
περιβάλλοντά τους και τα περιβάλλοντα επιδρούν πάνω στους
οργανισμούς. Υπάρχει μεταξύ τους μία αμφίδρομη σχέση, μια
συνεχής αλληλεπίδραση. Επομένως, τα γονίδια θα καθορίσουν το
κατά πόσο οι περιβαλλοντικές επιδράσεις θα επηρεάσουν ένα
άτομο ή όχι και το περιβάλλον θα βοηθήσει την έκφραση ή μη της
γενετικής ποικιλομορφίας. Τα γονίδια επηρεάζουν το πόσο
ευαίσθητο είναι ένα άτομο στο περιβάλλον, και το περιβάλλον
επηρεάζει το πόσο θα επιδράσουν οι γενετικές διαφορές
(Lewontin, 1991).
Μετά από αυτή την αναλογία από τη βιολογία, ας προσπαθήσουμε
να συνθέσουμε τη σχέση γλωσσικής και επικοινωνιακής
ικανότητας.
Κάθε κοινωνία που συγκροτεί γλωσσική κοινότητα έχει το δικό
της τρόπο να προσεγγίζει και να εκφράζει τη σχέση με τον κόσμο.
Αυτό συμβαίνει γιατί κάθε γλωσσική κοινότητα έχει το δικό της
σύστημα σημασιών και τρόπων να τις δηλώνει. Τα δικά της
σημαίνοντα και σημαινόμενα. Για κάθε σημασία κάθε γλώσσα έχει
το δικό της σημαίνον, τη δική της λέξη. Μιλώντας μια γλώσσα
χρησιμοποιούμε λέξεις και συντάσσουμε προτάσεις με νόημα. Το
νόημα των προτάσεων συνυφαίνεται αξεδιάλυτα με τον τρόπο
94