Λάμπρος Λιάβας “Φάγαμεν ψωμί, τραγουδήσαμεν κι εγλεντήσαμεν” Τα τραγούδια και οι μουσικές του 1821
Σὲ μιὰ περίοδο κρίσιμη καὶ μεταβατική, ἡ ἐπέτειος τῶν 200 χρόνων ἀπὸ τὴν Ἐθνεγερσία ὀφείλει ν’ ἀποτελέσει ἀφορμὴ γιὰ ἕναν οὐσιαστικὸ ἀναστοχασμό, σὲ σχέση μὲ τὴ συγκρότηση τῆς ἐθνοπολιτισμικῆς ταυτότητας καὶ τὴ δόμηση τοῦ σύγχρονου ἑλλαδικοῦ κράτους, ἀποφεύγοντας τὰ νεοκλασικὰ στερεότυπα καὶ τὶς φολκλορικὲς ἁγιογραφίες τοῦ παρελθόντος. Πρὸς αὐτὴ τὴν κατεύθυνση, ἡ μελέτη καὶ ἀνάδειξη τοῦ ρόλου ποὺ ἔπαιξε στὸν ἀγώνα τὸ παραδοσιακὸ τρίπτυχο τραγούδι-μουσικὴ-χορός, ὡς βασικὸς κώδικας ἔκφρασης κι ἐπικοινωνίας τοῦ λαϊκοῦ μας πολιτισμοῦ, θεωροῦμε ὅτι ἀποτελεῖ ἕνα ἐξαιρετικὰ χρήσιμο ἐργαλεῖο. Γιὰ τοὺς Ἕλληνες τὸ τραγούδι ἀντιπροσωπεύει κάτι πολὺ περισσότερο ἀπὸ ἕνα ἁπλὸ μουσικὸ-ποιητικὸ εἶδος. Λειτουργεῖ διαχρονικὰ ὡς ἰσχυρὸ σύμβολο τοπικῆς, ἐθνικῆς καὶ κοινωνικῆς ταυτότητας, κιβωτὸς γιὰ τὴ συλλογικὴ μνήμη, σημεῖο ἀναφορᾶς γιὰ τὴν κοσμοθεωρία καὶ τὴν ἰδεολογία τῆς ὁμάδας. Ὑπῆρξε —καὶ σὲ πολλὲς περιπτώσεις παραμένει— λειτουργικὰ ἐνταγμένο στὶς ἐπιτελεστικὲς πρακτικὲς στὸν κύκλο τοῦ χρόνου καὶ στὸν κύκλο τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων.[...] Το Flipbook περιέχει ένα μικρό δείγμα 30 σελίδων από το σύνολο των 208 σελίδων του εντύπου. (στην έκδοση περιέχεται και Audio CD)
Σὲ μιὰ περίοδο κρίσιμη καὶ μεταβατική, ἡ ἐπέτειος τῶν 200 χρόνων ἀπὸ τὴν Ἐθνεγερσία
ὀφείλει ν’ ἀποτελέσει ἀφορμὴ γιὰ ἕναν οὐσιαστικὸ ἀναστοχασμό, σὲ σχέση μὲ τὴ
συγκρότηση τῆς ἐθνοπολιτισμικῆς ταυτότητας καὶ τὴ δόμηση τοῦ σύγχρονου ἑλλαδικοῦ
κράτους, ἀποφεύγοντας τὰ νεοκλασικὰ στερεότυπα καὶ τὶς φολκλορικὲς ἁγιογραφίες
τοῦ παρελθόντος. Πρὸς αὐτὴ τὴν κατεύθυνση, ἡ μελέτη καὶ ἀνάδειξη τοῦ ρόλου ποὺ
ἔπαιξε στὸν ἀγώνα τὸ παραδοσιακὸ τρίπτυχο τραγούδι-μουσικὴ-χορός, ὡς βασικὸς
κώδικας ἔκφρασης κι ἐπικοινωνίας τοῦ λαϊκοῦ μας πολιτισμοῦ, θεωροῦμε ὅτι ἀποτελεῖ
ἕνα ἐξαιρετικὰ χρήσιμο ἐργαλεῖο.
Γιὰ τοὺς Ἕλληνες τὸ τραγούδι ἀντιπροσωπεύει κάτι πολὺ περισσότερο ἀπὸ ἕνα ἁπλὸ
μουσικὸ-ποιητικὸ εἶδος. Λειτουργεῖ διαχρονικὰ ὡς ἰσχυρὸ σύμβολο τοπικῆς, ἐθνικῆς
καὶ κοινωνικῆς ταυτότητας, κιβωτὸς γιὰ τὴ συλλογικὴ μνήμη, σημεῖο ἀναφορᾶς γιὰ
τὴν κοσμοθεωρία καὶ τὴν ἰδεολογία τῆς ὁμάδας. Ὑπῆρξε —καὶ σὲ πολλὲς περιπτώσεις
παραμένει— λειτουργικὰ ἐνταγμένο στὶς ἐπιτελεστικὲς πρακτικὲς στὸν κύκλο τοῦ χρόνου
καὶ στὸν κύκλο τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων.[...]
Το Flipbook περιέχει ένα μικρό δείγμα 30 σελίδων από το σύνολο των 208 σελίδων του εντύπου. (στην έκδοση περιέχεται και Audio CD)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ἡ ἔκδοση συνοδεύεται ἀπὸ τὸν ψηφιακὸ δίσκο ἀκτίνας (cd audio) «21 τραγούδια γιὰ
τὸ 1821», μιὰν ἐνδεικτικὴ ἐπιλογὴ ἀπὸ τὸν τεράστιο ὄγκο τοῦ σχετικοῦ ρεπερτορίου,
ποὺ καλύπτει διαφορετικὲς περιοχὲς καὶ μουσικὰ ἰδιώματα: Μοριά, Ρούμελη, Ἤπειρο,
Μακεδονία, Θράκη, Αἰγαῖο.
Ξεκινάει ἀπὸ τὴν προεπαναστατικὴ περίοδο, μὲ τὸ παιδομάζωμα, τὰ Ὀρλωφικά,
τὸν «Θούριο» τοῦ Ρήγα καὶ τοὺς ἀγῶνες ἐνάντια στὸν Ἀλὴ Πασά. Γιὰ νὰ περάσουμε
στὴν τραγουδιστικὴ ἀποτύπωση διαφόρων πτυχῶν καὶ περιστατικῶν τοῦ ἀγώνα: τὸ
ξεκίνημα τῆς Ἐπανάστασης στὸν Μοριά, τὴ ζωὴ τῶν κλεφτῶν, τὸν ρόλο τῶν γυναικῶν,
τὶς διάφορες μάχες, τὴν πολιορκία τοῦ Μεσολογγίου, τὴν καταστροφὴ τῆς Νάουσας, τὶς
ναυμαχίες στὸ Αἰγαῖο.
Γιὰ τὴν παραχώρηση ἠχητικοῦ ὑλικοῦ εὐχαριστοῦμε θερμὰ τὸ Κέντρο Ἔρευνας
καὶ Προβολῆς τῆς Ἐθνικῆς Μουσικῆς (Μουσικό, Λαογραφικὸ καὶ Φιλολογικὸ Ἀρχεῖο
Σίμωνος καὶ Ἀγγελικῆς Καρᾶ), τὸν Καλλιτεχνικὸ Σύλλογο Δημοτικῆς Μουσικῆς «Δόμνα
Σαμίου», τὸ Λύκειον τῶν Ἑλληνίδων καὶ τὸν Βασίλη Σερμπέζη.
Γιὰ τὴν παραχώρηση ὀπτικοῦ ὑλικοῦ εὐχαριστοῦμε θερμὰ τὸ Μουσεῖο Μπενάκη, τὴ
Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων, τὴ Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, τὸ Ἐθνικὸ Ἱστορικὸ Μουσεῖο, τὴν Ἐθνικὴ
Πινακοθήκη, τὴν Alpha Bank, τὸ Ὠδεῖο Ἀθηνῶν, τὴ Συλλογὴ Εὐαγγέλου καὶ Κατίγκως
Ἀγγελάκου, τὴ Συλλογὴ Μιχάλη καὶ Δήμητρας Βαρκαράκη καὶ τὸ Ἵδρυμα Βασίλη
καὶ Μαρίνας Θεοχαράκη, τὴ Συλλογὴ Θανάση καὶ Μαρίνας Μαρτίνου, τὸν Γιῶργο Κωνστάντζο
καὶ τὸν Σπύρο Κανίνια.
Πολλὲς εὐχαριστίες, ἀπὸ καρδιᾶς, στὸν καλὸ φίλο καὶ συνεργάτη Γιῶργο Τζαμτζὴ γιὰ
τὴν ἐκδοτικὴ ἐπιμέλεια, καθὼς καὶ στὸν Ἀχιλλέα Τζάλλα γιὰ τὴν τεκμηρίωση τῶν πηγῶν
καὶ τὴ φιλολογικὴ ἐπιμέλεια τῶν κειμένων στὸ πολυτονικὸ σύστημα.
Τέλος, ἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ στὴν Περιφέρεια Ἀττικῆς, στὸν Περιφερειάρχη Γιῶργο
Πατούλη καὶ στὴν Ἀντιπεριφερειάρχη Πολιτισμοῦ Μαίρη Βιδάλη, γιὰ τὴν εὐγενικὴ
χορηγία ποὺ ἐνίσχυσε τὴν ὑλοποίηση αὐτῆς τῆς προσπάθειας καὶ τὴν πραγματοποίηση
τῆς πρώτης ἔκδοσης.
Μὲ ἀφορμὴ τὴ φετινὴ ἐπέτειο τῶν 200 χρόνων ἀπὸ τὴν Ἐθνεγερσία, ἂς ἀνατρέξουμε
σ’ αὐτὰ τὰ τραγούδια ὡς πηγὴ ἐθνικῆς αὐτογνωσίας καὶ δημιουργικῆς ἔμπνευσης.
Μὲ τὴν εὐχὴ ν’ ἀξιωθοῦμε νὰ τὰ μεταβιβάσουμε στὶς νεότερες γενιὲς ὄχι μόνον ὡς
μουσειακὰ κειμήλια, ἀκαδημαϊκὲς μελέτες καὶ φολκλορικὲς ἀναπαραστάσεις ἀλλὰ ὡς
γνήσια πολιτισμικὴ ἔκφραση τοῦ ἑλληνισμοῦ (ὡραῖος ὡς Ἕλλην) ποὺ ἐξακολουθεῖ νὰ
μᾶς ἀφορᾶ στὶς σημερινές μας ἀνάγκες γιὰ ἔκφραση κι ἐπικοινωνία.
Γιατὶ —ὅπως μᾶς διαβεβαιώνει τὸ τραγούδι— ἡ Ρωμανία […] ἀνθεῖ καὶ φέρει κι ἄλλα!
Σελ. 18-19 ▶
Ἄγνωστος καλλιτέχνης, « Ὁ Θούριος τοῦ Ρήγα Φεραίου». Συλλογὴ Alpha Bank.
Ὁ Ρήγας παίζει τὸ gusle, τὴ μονόχορδη λύρα ποὺ συνοδεύει στὴ Σερβία τὰ ἐπικὰ τραγούδια
τῶν περιπλανώμενων βάρδων. Τὸν περιστοιχίζουν ἀκροατὲς μὲ βαλκανικὲς ἐνδυμασίες.
| 17
Change language