EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

BAZKIDEAK
4.3.2.2. Bazkide-izaera eskuratzeko betekizunak
Kooperatiba bateko bazkide izateko, kooperatiba sortzeko ekitaldian parte hartzea da
jatorrizko bidea. Bigarren bidea, berriz, EKLren 20. artikuluak jasotzen duena da, hots,
kanpoko pertsona batek kooperatibako bazkide izateko duen asmoa adierazteko prozedura.
Bigarren bide hori jarraian aztertuko dugu.
Estatutuetan ezarri behar da zer baldintza bete behar dituen pertsona batek kooperatibako
bazkide izateko, baina bazkideak hainbat izaeratakoak izan daitezke, kooperatiba-motaren
eta haren premien arabera. Lehenengoz eta bat, zenbait baldintza subjektibo edo pertsonari
datxezkionak eska daitezke; horrela, bazkideek ezaugarri jakin batzuk izan behar dituzte,
eta, batzuetan, ezaugarri subjektibo zehatz bat betetzeko ere eska daiteke. Bigarrenik,
gerta daiteke baldintza objektiboak eskatzea, hala nola eskatzaileak gaitasun profesional,
ondare-gaitasun edo bestelako gaitasun jakin bat izan dezala, kooperatibaren jardueraren edo
haren premien arabera, kasuan kasuko kooperatiba-motaren arabera. Azkenik, batzuetan,
bazkide-izaera lortzea eremu geografiko jakin bati lotuta egon daiteke, kooperatibak lurralde
zehatz batekiko harreman bereziagatik. Nolanahi ere, beste baldintza orokor batzuk ere
egon daitezke, legearen testuan ezarritakoak; esaterako, baldintza ekonomikoak, hala nola
nahitaezko ekarpena egitea eta, hala badagokio, sarrera-kuota ordaintzea. Betekizun horiek
bazkideak bete behar dituen baldintza beharrezkoak dira kooperatiban sartu ahal izateko, edo
kooperatiba-jarduera garatu ahal izateko betebeharra betetzea. Edonola ere, eskakizun horiek
guztiek borondatezko afiliazio edo kidetze irekiaren printzipioa errespetatu behar dute; izan
ere, kooperatibak haien zerbitzuak erabili nahi dituzten eta bazkide izateko erantzukizuna
onartzeko prest dauden pertsona guztiei irekita daudela aldarrikatzen du printzipio horrek eta
haren edukia estatutuen bidez zehazten da. Bestalde, bazkideen borondatea ere estatutuetan
adierazten da, eta kooperatiban parte hartzeko baldintzak zehazten dira, baina estatutuek ezin
dute inola ere diskriminaziorik eragin helburu sozialaren gainean. Horren haritik, NKAren
printzipio kooperatiboen arabera, ezin izango dute genero-, gizarte-, arraza-, politika- edo
erlijio-diskriminaziorik eragin.
EKLren 20. artikuluaren hirugarren paragrafoak jasota du onarpen-prozedura espezifikoa,
onarpena gardentasun osoz garatzen dela bermatzeko. Horrela, EKLren 20.3 artikuluaren
arabera, sartzeko eskaera idatziz egingo da eta, araudiak hala eskatzen ez badu ere,
kooperatibak eskatzaileari galdatzen dion informazioarekin batera aurkeztu ahalko da,
estatutuetako baldintzak betetzen dituen egiaztatzeko eta erabakia ahalik eta erabakitzeelementu
gehienetan oinarrituta hartzeko. Kooperatibak eskubidea du eskatzaileak
erakundeko kide izateko beharrezko baldintzak betetzen dituen arretaz aztertzeko, eta
haren ezaugarriak eman behar duen kooperatiba-jardueraren berezitasunekin bat datozen
egiaztatzeko. Kooperatibako “sarbide-kontrol” hori ez dago kontraesanean mota honetako
erakundeek duten antolaera-mudu irekiarekin; izan ere, eskaeraren aurretiko azterketaren
bidez, hain zuzen ere, ziurtatu nahi baita eskatzailea kooperatiban sartzea egokia dela
erakundeak bere helburuak lortzea izan dezan.
Kooperatibaren administratzaileei dagokie eskaera onartzeko edo ukatzeko erantzukizuna.
Horregatik, arrazoizkoa da eskaera beraiei igorri behar zaiela ezartzea, eta administratzaileek,
gehienez ere hirurogei eguneko epean, jasotako eskaerari buruzko ebazpena eman beharko
66