EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

XEDAPEN OSAGARRIAK
33.1.5. Bosgarren xedapen gehigarria: Tratu-berdintasuna enpleguaren sustatze- eta
finkatze-arloan
Enplegua sortzeko edo finkatzeko pizgarriei buruzko arauak ezartzean eta egikaritzean,
debekatuta dago lan elkartuko kooperatibetako bazkide langileak eta beste edozein
kooperatiba motatako lan-bazkideak diskriminatzea. Hori horrela, Euskal Autonomia
Erkidegoak, enpleguak sortzeko eta finkatzeko dituen eskumenetan oinarrituta, besteren
konturako langileentzat ezartzen dituen arau eta pizgarri guztiak aplikatuko zaizkie.
33.1.5.1. Sarrera
Kooperatiben arloa oso zutabe garrantzitsua da euskal esparruko egitura sozioekonomikoan,
eta kooperatibak funtsezko erakundeak dira gizartearen garapen ekonomiko
iraunkorrarentzat.
Euskadin, Gizarte Ekonomiari buruzko Estatistikaren 2018ko ekitaldiko azken txostenaren
eta 2019ko aurrerapenaren arabera (2020ko ekainean aurkeztu zen), gizarte-ekonomiari
lotutako 2.500 enpresa daude, eta horietatik 1.800 kooperatibak dira. Enpresa horietan,
urteko enplegu baliokideak 53.390 dira (EAEko gizarte-ekonomiako enpleguaren % 88
baino zertxobait gehiago). Kopuru horrek esan nahi du kooperatibetan erabilitako enplegua
% 7 hazi dela 2016-2018 biurtekoan.
Kooperatiba-sozietateetako enplegua euskal gizarte-ekonomiaren berezitasunetako bat da.
2018ko kopuruei erreparaturik, esan dezagun , 36.491 bazkide zeudela guztira, eta horietatik
% 90 inguru kooperatiba-bazkide ziren. Kopuru hori EAEko gizarte-ekonomiari lotutako
guztizko enpleguaren % 60,2koa da, kontuan izanik, da enpresa-mota horietan kooperatibasozietateko
enplegua eta soldatapeko enplegua batera erabiltzen direla.
Hori guztia aintzat hartuta, ulertzekoa da orain aipatzen ari garen xedapenaren moduko
araua legean txertatzea.
33.1.5.2. Berrikuntza nagusiak aurreko araudiaren aldean
Xedapen honen aurrekaria dugu 4/1993 Legearen laugarren xedapen gehigarria; horren
edukia ekarri da egungo legera.
33.1.5.3. Iruzkin orokorra eta esanahi praktikoa
Arau honen bidez, kooperatiba-araubideko enplegua babestu nahi da, besteren
konturako langileek egiten duten lanarekin parekatuz, enplegua sortzeko eta finkatzeko
pizgarriei dagokienez. Era berean, kooperatiben eremuan, parekatu egin dira lan elkartuko
kooperatibetan sortutako enplegua eta beste mota bateko kooperatibetakoa.
Kooperatibek sortutako enpleguak oinarrizko printzipio bat du gidari, Gizarte Ekonomiari
buruzko 5/2011 Legearen 4.c) artikuluak emandakoa. Artikulu horren arabera, enpleguak
“egonkorra eta kalitatezkoa” izan behar du. Beraz, ezaugarri horiek dituen enpleguak merezi
du, oro har, enplegua sortzeko eta finkatzeko xedez bideratzen diren pizgarriak ezartzea
helburu duten politika publikoen aitorpenik handiena.
602