EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

KOOPERATIBAK ETA ADMINISTRAZIO PUBLIKOA
1993ko Legeak artean nabarmendu zuen kooperatiben legezkotasuna betetzeko bermearen
garrantzia, hau da, kooperatibaren polizia- edo ikuskapen-jarduera, eta zehapen-prozedura
espezifikoa arautzeko beharra antzeman zen, baina gaurdaino ez da halakorik egin.
Eta helburu horrekin bat hasi zen Euskadiko Kooperatiben Lege berria izapidetzen.
Enplegu eta Gizarte Politiken sailburuaren 2015eko apirilaren 29ko Aginduak, Euskadiko
Kooperatiben Lege Aurreproiektua egiteko prozedura hasi zuenak, honako hau adierazi
zuen: “berrikusi beharreko alderdi garrantzitsuetako bat dugu administrazioak kooperatibaaraudia
betetzen dela bermatzeko duen zeregina; hau da, arau-hausteak, dagokion
ikuskapen-funtzioa beteta, eta zehapenak, kooperatiba-arlo horretan”.
Hauxe dio esandako aginduak: “izan ere, ulertzen da kooperatiben funtsezko alorretara
mugatu behar dela Administrazioaren zeregina: bazkideek parte hartzea edo akordioak
hartzea –demokrazia kooperatiboaren egikaritze efektiboa– eta elkartasuna –funts
banaezinak edo aplikazioak–, eta Administrazioak alde batera utzi behar dituela beste
alderdi formal edo operatibo batzuk, merkatuan diharduten gainerako sozietateen antzekoak
direnak eta zuzeneko loturarik ez dutenak kooperatiben berezko eta kooperatibak bereizten
dituzten gaiekin. Hau da, enpresa mota hori «gizarte-intereseko» bihurtzen duten alderdiak
landu behar dira, horrek legitimatzen baitu esku-hartze publikoa”.
Beraz, 2015eko apirilaren 29an, Euskadiko Kooperatiben Legearen aurreproiektua prestatzeko
prozedura era formalean hasi zenean, berrikusteko moduko alderdi garrantzitsuetako bat
izan zen, hain zuzen ere, administrazioaren eginkizuna kooperatiba-araudia betetzen dela
bermatzeko, eta hori “arau-hausteen bidez, ikuskapen-funtzio egokia beteta”.
Hala, legearen izapidetzea etorri zen, eta zioen azalpenean nabarmendu da administraziojardunaren
modua eta intentsitatea eguneratu behar direla, (a) kooperatiba-sustapenari eta
(b) legezkotasuna betetzen dela kontrolatzeari dagokienez.
Lehenengo alderdiari gagozkiola, (a) kooperatiben sustapena, aurreproiektuak bazekarren
ondoko helburua: “lankidetza publiko eta pribatuko zenbait sektore-alderdi osatzea,
lan elkartuko kooperatibei, kontsumoari, nekazaritzako elikagaien kooperatibei edo
etxebizitzei dagokienez (hala nola hezkuntzaren, landa-garapenaren, mendekotasunaren eta
gizarteratzearen arlokoak) aurreikusita zeudenei gehituta, eta kooperatiba-mugimenduaren
ordezkaritza instituzionala azpimarratu nahi da, kooperatibismoaren presentzia sustatuta
hainbat kontsulta- eta erabaki ekonomikotako esparrutan”.
Aipatutako eremuetako bigarrenean (b) legezkotasuna betetzen dela kontrolatzea,
aurreproiektua askoz ere asmo handiagokoa zen; izan ere, adierazi zen zaharkituta zeuden
alderdiak berritzeko beharra zegoela une horretan, eta horietako bat “administrazioak
betetzen duen polizia-eginkizuna arau-hausteei buruzkoa da, eta horri dagokion ikuskapenfuntzioa
bete behar dela, bai eta zehapenak ezarri ere, euskal kooperatiben funtsezko legeria
urratzeagatik”.
Aurreproiektuak adierazi zuen beharrezkoa zela egun ezarritako arau-hausteen eta
zehapenen araubidea aztertzea, “ez araubidea garatzeko, berrikusteko baizik; batez ere,
kontuan harturik euskal kooperatibek aldi horretan izan duten enpresa- eta sozietatebilakaera,
alde batetik, eta, bestetik, arau-hausteen eta haiei dagozkien zehapenen egungo
561