EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

GIZARTERATZE-KOOPERATIBAK
Adierazpen horren erabileraren adibide esanguratsuak aurki ditzakegu Europako Gizarteratze
Estrategian, eta horren ondorio diren Gizarteratzeko Ekintza Plan Nazionaletan (Espainiako
estatuan, azkena 2013-2016koa da). Ildo beretik, euskal eremuan, Gizarteratzeko IV. Euskal
Plana (2017-2021) dugu indarrean, Euskadi lurralde inklusiboa izan dadin prestatutakoa.
Horregatik, areago kontuan harturik 133. artikuluak gizarte-bazterketako egoeran dauden
pertsonen gizataldea ere aitortu duela, pentsa genezake “gizarte-inklusioko kooperatibak”
izena egokiagoa litzatekeela, indarrean dagoen “gizarteratze-kooperatibak” adierazpena
eguneratuta.
Bazkide gehienek desgaitasunen bat duten edo gizarte-bazterketako egoeran dauden
pertsonak izan behar dutela dioen nahitaezko betekizunari dagokionez, esan dezagun
zentzuzko baldintza eta guztiz justifikatutakoa dela, kooperatibak garatu behar duen
berariazko xedea egiatan garatzen duela bermatzeko, aipatutako kolektibo ahulen behar
bereziak asetzeari dagokionez. Gehiengo hori GKOOP sortzeko unean izan behar da, bai
eta kooperatibak dirauen bitartean ere, eta horrela gertatzen ez bada, kooperatiba desegiteko
arrazoia izango litzateke, Euskadiko Kooperatiben Legearen (EKL) 91.4 artikuluak dioenari
jarraiki, ondoko desegiteko arrazoitzat jotzen baitu: Kooperatiba sortzeko legez eskatzen
den gutxienekotik behera murriztea bazkide kopurua,baldin eta murrizketa horrek hamabi
hilabete baino gehiago irauten badu.
133. artikuluak desgaitasun fisiko, psikiko eta/edo sentsoriala duten pertsonei buruz
egindako aipamena dela eta, desgaitasuna duen pertsonaren kontzeptu teknikoa bilatuko
dugu. Hala, kontzeptu materiala aurki dezakegu, hauxe dioena: pertsona desgaituak dira
urritasun fisikoak, mentalak, intelektualak edo sentsorialak dituztenak, ziurrenik iraunkorrak
direnak eta, hainbat oztoporen eraginez, gizarteko parte-hartze osoa eta eraginkorra ezin
gauzaturik gera daitezke, gainerakoen baldintza berberetan; bestetik, kontzeptu juridikoadministratibo
formala idoro dezakegu, ondokora dioena; aurreko paragrafoan ezarritakoaz
gain, eta ondorio guztietarako, desgaitasunen bat duten pertsonatzat hartuko dira ehuneko
33ko edo handik gorako desgaitaun-maila aitortu zaienak (bi kontzeptu horiek 1/2013
Legegintzako Errege Dekretuak, azaroaren 29koak, desgaitasuna duten pertsonen eskubideei
eta haien gizarteratzeari buruzko Lege Orokorraren testu bategina onartu zuenak, ezarri
zituen 4. artikuluan).
Ondorio praktikoei erreparatuta, EKLren 133. artikulua bete egiten delako segurtasun
juridikoa izateko, desgaitasuna duten pertsonak ditugu izaera hori eraz aitortuta dutenak
agintaritza eskudunaren administrazio-ebazpenaren bidez, betiere desgaitasun-maila,
gutxienez, ehuneko 33koa bada. Euskal Autonomia Erkidegoari gagozkiola, administrazioegintza
horiek foru-aldundietako gizarte-zerbitzuen arloko organo eskudunek ematen dituzte.
133. artikuluak jasotako bigarren kolektiboari dagokionez, hau da, gizarte-bazterketako
egoeran dauden pertsonei dagokienez, berriro ere, egoera hori eraz egiaztatzeko, dagokion
foru-aldundiko agintaritza eskudunak emandako ziurtagiria behar da. Eusko Jaurlaritzaren
erregelamendu zehatz batek gizarte-bazterketako egoera ebaluatzeko irizpideak ezartzen
ditu (385/2013 Dekretua, uztailaren 16koa, Gizarte Bazterkeria Balioesteko Tresna onartzen
duena).
506