EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

FINANTZA-KOOPERATIBAK
2/1999 Legearen 1. artikuluaren arabera, “Andaluziakoak dira, eta lege honen xedapenei
loturik daude sozietate-jarduera nagusiki Andaluzian garatzen duten kooperatibasozietateak”
(hirugarren oinarri juridikoa).
“Aurreko oinarri juridikoan nabarmendu den doktrina konstituzionalak errekurtsoa
ezestera garamatza, eta, beraz ez da beharrezkoa konstituzionaltasun-auzirik bideratzea;
hirugarrenez, kreditu-kooperatibak autonomia-erkidego batean egoitza duenean, edo,
batez ere, autonomia-erkidego horretan jarduten duenean, autonomia-erkidegoko
arauak arautu beharko du kooperatiba hori. Hala ere, horrek ez du eragotziko
autonomia-erkidegotik kanpo jardutea edo haren egintzek autonomia-erkidegotik
kanpoko ondorioak izatea. Ikusi dugu Konstituzio Auzitegiak baietsi duela, kasu
horietan, autonomia-erkidegoko araudia zuzenean aplikatu behar dela”. (Laugarren
oinarri juridikoa).
Iruzkingile honek Konstituzio Auzitegiaren 291/2005 Epaiaz egindako esangura berean eta,
ondorioz, Extremadurako eta Andaluziako justizia-auzitegi nagusiek emandako epaien aurka,
Kordobako Merkataritza Arloko Epaitegiaren 5/2005 Epaiak, martxoaren 1ekoak, honako
hau ezarri zuen: “Kooperatiba-araudi osagarri horrek estatukoa izan behar du (27/1999
Legea, uztailaren 16koa, Kooperatibei buruzkoa (LBK 1999/1846), ez autonomikoa, ‘Caja
Rural de Cordoba’ erakundeak Andaluzian zein Madrilen jarduten baitu”.
Aipatutako bi epaiek, iruzkingile honek Konstituzio Auzitegiaren 291/2005 Epaiari
emandako interpretazioarekin bat ez datozenak, errespetu osoz eta doktrina-eztabaidaren
ingurumarian ulertuta, ez dirudite balio handikoak:
- Extremadurako Justizia Auzitegi Nagusiaren epaiari dagokionez, aztergai darabilgun
gaia, batez ere, ikuspuntu formaletik ebazten duelako, gaiaren funtsaren azterketa
sakonik egin gabe.
- Eta Andaluziako Justizia Auzitegi Nagusiaren epaiari dagokionez, ez baitirudi
arrazoizkoa denik Konstituzio Auzitegiaren 291/2005 Epaiak ezarritakoa baliatzea,
harekin bat ez datozen emaitzak dituen ebazpen batera iristeko.
Azken batean, iruzkingile honek Konstituzio Auzitegiaren azaroaren 10eko 291/2005 Epaia
aztertzean iritzia azaldu badu ere, aitortu behar du, halaber, ez dirudiela auziak zalantzarik
sorrarazten ez duenik, eta, hortaz, ezin zaiola erabateko erantzun biribilik eman.
Gainera, jarduera eraginkorraren irizpidea dela eta, nahiz eta gutxieneko jarduera izan,
aplikatu beharreko legearen baldintzatzaile den aldetik, litekeena da kooperatiben zuzenbide
autonomikotik ihes egitea, edo kooperatiba bakoitzeko organoek aplikatu beharreko legea
aukeratzea euren interesen arabera, baina horren legezkotasuna oso zalantzazkoa da.
Hain zuzen ere, estatuko legeak araubide malguagoa eta liberalagoa baliatzen duelako,
merkataritza-sozietateen eredutik gero eta hurbilago dagoena, edo beste edozein
arrazoirengatik, hala nola, arrazoi fiskal edo politikoengatik, erakargarriagoa izan daiteke
kooperatiba bat eratu behar dutenentzat edo dagoeneko eratuta dauden bazkideentzat,
kooperatiba hori estatuko legearen araubide juridikori lotu nahi izatea. Eta erabaki hori oso
erraz gara daiteke, esaterako, banku-bulego komertziala irekita bere autonomia-erkidegotik
kanpo edo beste autonomia-erkidego batzuetako bazkideak sartuta sozietatean. Irizpidea
471