EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

ETXEBIZITZA-KOOPERATIBAK
kooperatibaren baliabide propiotzat kontabilizatu behar dira; etxebizitzaren esleipenaren
kontura emandako zenbatekoak, berriz, halakotzat hartu beharko dira kanpoko baliabideen
kapituluan (bazkide-kontu batekin pareka daitezke edo, era berean, hirugarrenekiko zor
batekin ere), hori guztia, bi emateen izaera juridikoaren ondorioz. Bestalde, zenbaitek ikusi
nahi izan dute aipatutako emateen izaera juridikoa, sozietatearen kapitaltzat ulertu beharrean,
mandatu-harreman bati lotutako funtsen hornidura dela. Irizpide horiek aldatuz gero,
kooperatibaren kontabilitatearen irudi leiala aldatuko litzateke, eta aldaketa handiak egingo
lirateke eskuragarritasunaren, diruzaintzaren, finantza-kaudimenaren, egitura-bermearen eta
zorpetzearen ratioetan; eta ratio horiek guztiak erabakigarriak dira sozietatearen finantzaegoeraz
jakiteko.
Etxebizitza-esleipenaren kontura emandako zenbatekoetan gehiago sakonduta, zehaztu behar
dugu zer gastu eta zer inbertsio finantzatu ahal izango dituzten horiek, eta, kooperatibaren funts
propioak erabiliz, aldiz, zer finantzatuko den, auzi hori zalantzazkoa baita askotan. Badirudi
ordainketen multzoak (etxebizitzen esleipenaren kontura emandako zenbatekoak) bazkide
bakoitzarentzat sustapen eta indibidualizazio fisiko eta juridikoa gauzatzeko beharrezko
kostua baino ez duela kontuan hartu behar; horien artekoak ditugu, halaber (eraikuntzaren
egitatetik bertatik eratorritakoez gain), lurzorua eskrituratu eta inskribatzekoak, obra
berriaren deklaraziokoak eta banaketa horizontalekoak, hipoteka-kredituarenak konturako
zenbatekoak jasotzeari lotutako asegurukoak, eta kreditua amortizatzekoak eta antzeko
beste batzuk. Aitzitik, ezin izango dira kontura emandako zenbatekoen bidez finantzatu
kooperatibak egiten dituen gainerako jarduerak, sustapenekoak izan ala ez, eta horiek
bazkideen bestelako ekarpenen bidez finantzatu beharko dira.
Bazkideen araubideari dagokionez, indargabetutako arauari jarraituz, inor ezin izango
da araubide kooperatiboko bi etxebizitza baino gehiagoren titular izan, familia ugariei
aitortutako eskubideak alde batera utzita. Kontuan izan, kasu horretan, etxebizitzaren jabetza
esleitzeaz hitz egiten dela, ez 117.1 artikuluan jasotzen diren aukerez. Horren bidez, berriro
ere, sozietate horietan kooperatiba-jarduera zorrotz betetzea dugu arauaren helburua; izan
ere, gogora dezagun, oro har, helburua dela bazkideei etxebizitzak eskuratzea, bazkideek
erabil ditzaten, eta erabilera hori etxebizitza bakarrean egin daitekeela, bistakoa den bezala.
Familia ugariak salbuestekoak dira adierazitako guztiari dagokionez, haien ezaugarriak
direla eta.
Bazkidearen baja aintzat hartuta, EKL indarrean hasi arte ezarritakoak balio du, estatutuek
hala arautzen badute, justifikatu gabeko kanporatze- edo baja-kasuengatiko kenkariak
aplikatu ahal izateko, hark etxebizitzen eta lokalen ordainketa finantzatzeko emandako
zenbatekoei ere aplikatu ahal izango zaizkie, gehienez ere, bertan ezartzen diren portzentajeen
ehuneko berrogeita hamarrera arte. Ez luke zentzurik beste zigor bat arautu izan balitz,
batez ere, kapitala askotan oso txikia den kooperatibetan. Arauketa horren justifikazioa
kooperatiba-sozietatearen finantza-babesa da; izan ere, bazkide baten irteerak, sustapenaren
azken unean, adibidez, zorpetze handia sorraraz dezake, eta hori minimizatu egin behar
da. Esan dugun bezala, ez luke zentzurik izango kooperatiba babesteko finantza-neurri
batzuk ezartzea nahitaezko ekarpenei dagokienez, eta ez egitea gauza bera etxebizitzaren
esleipenaren kontura emandako zenbatekoekin, azkenak direlako, egiatan, sustapenaren
benetako finantza-euskarria, eta, beraz, finantza-arazo handiak sor ditzaketenak, itzuli
442