EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

ETXEBIZITZA-KOOPERATIBAK
20.1.1. Sarrera
Zalantzarik gabe, etxebizitza-kooperatibak izan dira, garraio-kooperatibekin eta “junior
kooperatiba” izenekoekin batera, euskal legegileak gehien berritu dituen kooperatibamotetako
bat, eraikuntzari eta kudeaketari lotutako oinarrizko erabakiak kooperatibistek
eurek, kooperatiba eratzen denetik unetik aurrera, era demokratikoan har ditzaten ziurtatzeko.
Horrela, bada, printzipio kooperatiboak zorrotz betetzeak izan behar du enpresa-proiektuak
garatzeko kontzeptuzko oinarria, azken urteotan aipatutako printzipioetatik urruntzeagatik,
hain zuzen ere, eztabaida ugari egon diren sektorearen esparruan.
Nolanahi ere, printzipio kooperatiboak bete beharko dira, nahiz eta, higiezinen sustapenak
eskatzen duen profesionaltasuna dela-eta, beharrezkoa izango den erakunde kudeatzaile
bat kontratatzea, kooperatibaren eraikuntzari eta finantzaketari buruzko aholkularitza eman
dezan. Gogora dezagun kooperatiban elkartzen diren pertsonek askotan ez dutela elkar
ezagutzen, eta, aldi berean, garrantzi ekonomiko handiko enpresa-proiektuak garatzen
dituztela. Hori esanda, eta aipatutako profesionalizazioa beharrezkoa bada ere, sustapenaren
kontrola kooperatibako bazkideen esku dago, eta eragiketa guztien informazioa eta
gardentasuna bermatu behar dira beti.
20.1.2. Berrikuntza nagusiak aurreko araudiaren aldean
Kapitulu honetan, helburuari, eragiketei eta eremuari buruzkoan, eta aurreratu dugun bezala,
berariaz adierazi nahi izan da sozietatearen helburua kooperatibak berak garatu beharko duela,
gutxienez, oinarrizko alderdiei dagokienez, betiere eragotzi gabe kooperatibak kontratatzen
dituen bazkideak ez diren beste pertsona batzuek eman edo osatu ahal izatea. Hain zuzen
ere, kooperatibak garatuko du kooperatiba-jarduera, eta, azken batean, erabakiak hartzeko
ahalmena du bere organo eskudunen bidez (batzar orokorra eta artezkaritza-kontseilua), ez
enpresa kudeatzaileek, askotan gertatu izan den bezala. Enpresa horiek haiekin kontratatzen
dena bete beharko dute, kode zibilaren arabera (betebeharrak eta kontratuak). Baina, aurreko
araudiarekin alderatuta, berritasun garrantzitsu gisa, esan behar dugu kontratu horien aldeko
irizpena eman beharko duela legelari aholkulariak. Legelariarenak aurrerago jorratuko
ditugu, 121. artikuluan.
Merkataritza-lokalak, lursailak, instalazioak eta eraikin osagarriak bazkide ez diren beste
pertsona batzuei besterentzeko edo errentan emateko aukera bazegoen jasota indargabetutako
legerian, baina indarrean dagoenak dio batzar orokorrak aldeko erabakia hartu behar duela.
Berrikuntzekin jarraituta, esango dugu artikulu honek aukera ematen duela azaldutakoak ez
ezik –nolabait esanda, sustatutako etxebizitzekin zuzenean lotuta ez daudenak−, sustatutako
etxebizitzak ere hirugarren pertsonei besterentzeko, kooperatiba-sustapena finantzatzeko
beharrezkoa denean eta bazkide guztiek etxebizitza eskuratzeko aukera bermatuta dutenean.
Nolanahi ere den, sustatutako etxebizitzen ehuneko hirurogeita hamar, gutxienez, bazkideei
esleituko zaizkie. Ehuneko hori gainerako kooperatiba-motetan hirugarrenekin egin
beharreko eragiketetan ezarritako ehunekoaren testuinguruan ulertu behar dugu. Ehunekoa
handiagoa zen arauaren hasierako zirriborroetan, baina egun ezarrita dagoena gailendu zen
azkenean. Kooperatiba-mota hori irizpide kooperatiboen arabera normalizatu nahi izan
bada, hirugarrenekin egindako eragiketen ehunekoa, gertatu den bezala, beste kooperatiba
428