EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

ERKIDEGOAN USTIATZEKO KOOPERATIBAK
Sozietate-izakunde juridiko bat erregulatzen duen arau berria ematen denean, sozietateikuspegi
juridikotik gertatzen diren aldaketa gehienetan ez bezala, kasu honetan, lege berriak
ekarritako berritasunek ez diote inola ere eragiten sozietate-era horren egiturari, baizik
eta haren erregulazio juridikoa ezertan aldatzen ez duen beste alderdi bati. Nolanahi ere,
aldaketa guztiz garrantzizkoa da, azken batean, sozietate-era juridiko hau gogotik bultzatzen
eta garatzen duelako.
Horren haritik, esan behar da, gaur egun, kooperatiba-molde horren garapena oso urria
dela, behintzat, Euskal Autonomia Erkidegoaren eremuari dagokionez. Hala eta guztiz
ere, ikuspuntu horretan oinarri harturik, emakumearen garrantziak, edo, hobeto esanda,
emakumearen benetako egitekoei dagokien garrantzia berreskuratzeak, eta sozietate horietan
emakume gehiagok lan egin dezaten bultzatzeak eragin handia izan dezakete kooperatiben
modalitate horren garapenean.
Gaur egun, erkidegoan ustiatzeko kooperatiben kopurua oso txikia da. Harritzekoa da
egoera hori, Euskal Autonomia Erkidegok daukan landa-ingurune kontuan hartuta; izan
ere, orografia malkarragatik, oso zaila da latifundio edo lur-arlo handietan funtsaturiko
ustiategiak baliatzea nekazaritza-ustiategiak enpresa bihurtzeko. Aitzitik, orografia horrek,
bereziki, Bizkaian eta Gipuzkoan, beste ustiategi-mota batzuk erraztu ditu, txikiagoak eta
familia-girokoak, eta horiek baldintza egokiak dakartzate halako kooperatibak sortzeko.
Hala eta guztiz ere, esan bezala, badirudi sozietate-era horrek ez duela arrakasta handirik
izan sektorean.
Beste alde batetik, landa-eremuetako tradizioa ohiko “baserriaren” ereduan oinarritzen da,
eta familiako kideak horren inguruan biltzen dira. Edonola ere, ustiategi horiek erkidegoan
ustiatzeko kooperatiba-eredu juridikoari loturiko sortzeko bi baldintza benetan egokiak
betetzen badira ere, kooperatiba-mota horrek ez du izan espero zitekeen garapena eta
ezarpena.
2008an, Euskadiko Kooperatiba Sozietate Txikiei buruzko ekainaren 25eko 6/2008 Legea
eman zenean, lan elkartuko kooperatibak eta erkidegoan ustiatzeko kooperatibak baino ez
ziren aintzat hartu kooperatiba txiki gisa egituratzeko, eta pentsatu zen orduan, kooperatiba
bat bi bazkidek soilik eratzeko aukerak, goian aipatutako beste bi faktoreei gehituta,
kooperatiba gehiago sortzea erraztuko zuela.
Esandako erregulazioa sektorea antolatzeko aukera egokitzat ere jo zen, eta gainera,
kasu gehienetan, sozietate zibil irregularren edo ondasun-erkidegoen bidez antolatzen ziren
nekazaritzako eta abeltzaintzako familia-ustiategi horietako asko, nortasun juridikorik
gabeko modalitate horiek sortzen zituzten arazo eta segurtasun juridikorik eza zirela eta,
erkidegoan ustiatzeko kooperatiba txiki bihurtuko zirelako ustea nagusitu zen, kooperatibok
segurtasun juridiko handiagoa izango zutelako, nortasun juridikoari esker.
Hala ere, lege hura indarrean sartu zenetik 12 urte baino gehiago igaro dira, eta egungo
egoerak kontrakoa adierazi digu.
Ildo horretan, galdetu behar diogu gure buruari ea mota horretako kooperatiba gehiago
eratzeko oztoporik izan ote dezakeen bazkideek Gizarte Segurantzaren araubidearen aukeren
ondorioetarako aurki ditzaketen mugak.
424