EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

NEKAZARITZAKO ETA ELIKAGAIEN KOOPERATIBAK
Kontuan hartu behar da, % 49ko muga jarrita ere, izozte baten, harri-jasa baten edo uholde
baten eraginez, bazkideen uztaren zatirik handiena galduko balitz, eta gabezia hori, gehienez
ere, % 49raino soilik ordeztu ahalko balu kanpoko ekoizkinak eskuratuz, baliteke ekitaldi
horretan kooperatiba oreka-puntura ez iristea eta galerak izatea. Horri gehitu beharko genioke
bezeroak hornitzeko konpromisoa ezin bermatzeak dakarren arriskua, bezeroak une horretan
gal baititzake kooperatibak eta, azken batean, galera unean unekoa baino behin betiko kalte
bihur daitekeela sozietatearentzat.
18.4. Beste arau aplikagarri batzuk
Legeak dakartzan berritasunekin lotuta identifikatu ditugun arauez gain, beste arau batzuk
ere aipa ditzakegu, argitaratu berriak direlako edo aldatutako alderdiekin lotutako beste
arrazoi batzuengatik edo horiei eragin diezaieketelako.
Hala, alde batetik, kooperatiba-mota honen izendapenari eta “nekazaritzako elikagaien
kooperatibak” terminoaren erabilerari dagokienez, 11/2019 Legeak termino hori zehazki
jasotzen ez badu ere, aipatu behar da Gaztela eta Leongo Kooperatiben apirilaren 11ko
4/2002 Legea aldatzen duen ekainaren 18ko 2/2018 Legea izan dela azkena terminologia
hori erabiltzen. Lege hori autonomia-esparruko kooperatibei buruz aldatu den azken legea
izan da, eta, beste gauza batzuen artean, “nekazaritzako elikagaien kooperatibak” izendapena
esleitu die mota horretako kooperatibei.
Horren aurretik, estatu mailan, Kooperatibei buruzko uztailaren 16ko 27/1999 Legearen 93.
Artikulua ere aldatu zen, hots, nekazaritzako kooperatibak arautzen zituena, Nekazaritzako
elikagaien kooperatiben eta bestelako elkarteen integrazioa sustatzeari buruzko abuztuaren
2ko 13/2013 Legearen azken xedapenaren bidez. Kooperatiba-mota horren idazketa berrian,
garai hartan, “nekazaritzako elikagaien kooperatibak” terminoa erabili zen mota horretako
kooperatibak izendatzeko.
Bazkide ez diren hirugarren pertsonekin egindako eragiketen inguruko aldaketei
dagokienez, Kooperatiben Zerga Araubidea xedatzen duten arauak aipatu behar dira, hiru
lurralde historikoetan indarrean daudenak. Hau da, ekainaren 9ko 16/1997 Foru Araua,
Arabako Kooperatiben Zerga Araubideari buruzkoa, eta haren homologoak, maiatzaren
22ko 2/1999 Foru Araua eta abenduaren 12ko 6/18 Foru Araua, Gipuzkoako eta Bizkaiko
kooperatiben zerga-araubideari buruzkoak, hurrenez hurren.
Eta, kasu zehatz honetan, aipamenaren arrazoia dugu foru-arau horiek zerga-arloan
babestutako kooperatibaren izaera galtzeko arrazoi gisa jasotzen dutela bazkide ez diren
hirugarren pertsonekin egiten diren eragiketa-mota horien ehunekoen mugak ez errespetatzea,
honako jausa hau jasota: “bazkide ez diren hirugarrenekiko kooperatiba-eragiketak egitea,
legeetan baimendutako kasuetatik kanpo”.
Arlo horretan, gogora ekarri behar da arau horiek 4/1993 Legeak ezarritako portzentajemuga
berdinak dituztela gaur egun, eta, ildo horretan, pentsa liteke kooperatiben lege berrian
(11/2019 Legea) araututako muga berriek talka egin dezaketela esandako zerga-arauek
dituztenekin, murriztaileagoak baitira.
419