EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

KOOPERATIBA MOTAK: LAN ELKARTUKO KOOPERATIBAK
baino lehen, lanean baitzegoen bazkide langile zelako (horixe baita bazkide langile izateak
esleitzen dion jarduera, betiere bazkide-mota horrentzat ezarritako baldintzak betetzen
dituelako onartu bada, eta, hala badagokio, egin zaion probaldia gainditu badu, eta hasierako
nahitaezko ekarpen guztiak harpidetu eta eskatu zaion zenbatekoa ordaindu badu); hala,
pertsona batek bazkide langile izateari uzten dionean, kooperatibako lana egiteari ere utziko
dio, pertsona batek prestazio horri ekin behar baitio bazkide langilearen izaera eskuratzeko
eta, gainera, prestazio horri ekiteko obligazioa hartu duelako bazkide langilearen izaerari
eusten dion artean.
Hala eta guztiz ere, kooperatibak besteren konturako langile gisa kontratatu ahal izango
du bazkide langile izateari utzi dion pertsona bat, baina kasu horretan, kooperatibarekiko
lotura lan-kontratukoa izango litzateke, eta ez sozietate-harremana. Egoera hori ez da ohikoa
izaten kooperatibetan, baina egia da, batzuetan, arrazoi ugari direla medio (pertsonalak,
ekonomikoak, etab.) gerta daitekeela. Kooperatibaren administrazio-organoak edo, hala
badagokio, kooperatiban besteren konturako langileak kontratatzeko eskumena duenak
baloratu beharko ditu arrazoi horiek guztiak eta erabakiak hartu.
4. atala mistoa da, hots, xedapenezko zati bat dauka eta beste bat aginduzkoa. Atal horretan,
lan elkartuko kooperatibaren helburua bazkideei lana ematea dela aitortzen da, enplegua
sortuz, baina, era berean, aukera ematen da, kooperatibak egokitzat jotzen badu (beraz,
kooperatibak iritzira balia dezakeen aukera da: xedapenezko zatia), besteren konturako
langileak kontratatzeko, gainditu ezin diren muga batzuk ezarrita (atalaren aginduzko zatia),
premia objektiboen ziozko kasu jakin batzuetan izan ezik, urtean zehar hiru hilabete baino
gehiagoz (adibidez, kooperatibari eskaera edo kontratu bat esleitzearen ondorioz, bazkideen
kopuruak baino pertsona gehiagok lan egin behar dutenean, urteko lan-ordu guztien ehuneko
hogeita hamar baino gehiago, eta 14 hilabeteko aldian baino denbora luzeagoan). Halakoetan,
eskaera arrazoitua egin behar da, Eusko Jaurlaritzako Lan eta Enplegu Sailaren aldi baterako
baimena lortzeko. Baimen hori hamabost eguneko epean ebatzi behar da, eta, halakorik
ezean, baimena eman dela ulertuko da.
Azken batean, legegileak besteren konturako kontrataziorako muga orokor bat ezarri die
lan elkartuko kooperatibei: kooperatibako bazkide langileek urtean egindako ordu guztien
ehuneko hogeita hamar; Muga horretan, bazkide langile mugagabeen orduak eta iraupen
mugatuko bazkideenak zenbatu behar dira. Adibidez, kooperatibak 25 bazkide langile
mugagabe eta iraupen mugatuko 5 pertsona baditu (horietako bik urte osoko iraupena dute,
bazkide langile mugagabeen lanaldi bera, eta beste hirurek 6 hilabeteko iraupena dute,
seihilekoan 930 orduko arduraldia beteta), horietako bakoitzaren urteko orduak zenbatu
beharko dira (adibidez, 1.726 ordu x 27 (25 langile mugagabe eta iraupen mugatuko 2
langileei dagozkien orduak) = 46.690 ordu + 2.790 ordu (iraupen mugatuko hiru langileek
ematen dituztenak, seihilekoan, 930 ordu) = 49.392 ordu, eta kopuru horren gainean,
gehienez ere % 30eko muga ezarrita dago, 14.818 ordukoa, hau da, ordu-kopuru hori da
besteren konturako langileek ekitaldi ekonomikoan zehar eman ditzaketen orduena.
Arestian esan bezala, orduen muga orokor hori aldi baterako gainditu ahal izango
litzateke, betiere premia objektiboko kasuak tarteko badaude. Premia objektibo hori eskaera
370