EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

KOOPERATIBAREN BAT-EGITEA ETA ZATITZEA
12.1.3. Iruzkin orokorra eta esanahi praktikoa
80. artikulua gutxienekoen aginduzko manua da, eta ezin izango da beherantz aldatu
estatutu-erregulazioaren bidez, ez barne-araubideko erregelamenduaren bidez, ez bat
egiten duten kooperatiben batzarren nahiaren bidez. Esan liteke artikulu horretan sozietatezuzenbidearen
arauketa klasikoa jaso dela, kooperatiben berezitasunetara egokituta.
Artikuluak, hurrenez hurren, hiru zenbakitan arautu ditu bat-egite motak edo modalitateak,
bat-egiteak nahitaez ekarriko dituen ondorioak eta azkentzen diren kooperatiben nahitaezko
sozietate-funtsen xedea.
4/1993 Legearen 76. artikuluan bezala, orain indarrean dagoen 80. artikuluaren 1. zenbakiak
sozietate-zuzenbidean dauden bi aukera klasikoak aipatzen ditu, bat-egiteari dagokionez:
kooperatiba-sozietate berria sortzearen ziozko bat-egitea (gutxienez, bi kooperatibaren bategitearen
emaitza) eta xurgatze bidezko bat-egitea (lehendik dagoen sozietate batek beste
bat edo gehiago xurgatzearen emaitza). Kooperatibak bat egin dezake, bai kooperatiba batek
baino gehiagok bat eginda, kooperatiba berria sortzeko, bai lehendik dagoen kooperatiba
batek beste kooperatiba bat edo gehiago xurgatuta.
Legean arautu den bat-egitea kooperatiben arteko bat-egitea da, baina horrek ez du esan
nahi kooperatibek, nahitaez, euskal araudiari lotuta egon behar dutenik. Bat-egiteak euskal
legearen mendeko kooperatibak eta beste autonomia batzuetako legearen edo estatuko
legeriaren mendeko kooperatibak hartzen dituenean, Kode Zibilaren nazioarteko zuzenbide
pribatuari buruzko araudira jo beharko dugu. Horrela, 9.11. artikuluaren bigarren paragrafoak
dioena, 16.1.1 artikuluarekin lotuta, aplikatuz gero, kooperatiba bakoitzari dagozkion
egintzak zuzenean aplikagarria zaion legearen arabera arautuko dira (hots, kooperatibari
lotuta legearen arabera), eta banako-egintzak, aldiz, kooperatiba berriak edo xurgatzaileak
bete behar duen legearen arabera. Hala ere, batzuetan, aztertu beharko da ondoriozko
kooperatibak bete beharreko baldintza batzuk prozesu osoan bete behar diren.
Artikuluaren 2. zenbakian, sozietateen zuzenbideak azaltzen duenez, bat-egiteen kasuei
ohituraz doazkien ondorio guztiak jaso dira: xurgatutako kooperatibak desegitea, eta,
ondorioz, berria sortzea; sozietate-ondasunak eta bazkideak kooperatiba berriari edo
xurgatzaileari eskualdatzea. Hala, kooperatiba berria sortzeko bat egiten duten kooperatibak
edo xurgatzen direnak desegin egingo dira, likidaziorik egin beharrik gabe, eta sozietateondasunak
kooperatiba berriari edo xurgatzaileari eskualdatuko zaizkio oso-osorik eta
batera, eta berriak bere gain hartuko ditu azkentzen diren eskubide eta betebeharrak eta, era
berean, bazkideak.
Osoko eskualdaketa horri esker, ondasun, eskubide eta betebehar guztiak egintza bakarrean
eskualdatuko zaizkio sozietate sortu berriari, eta hura izango da sozietatea osatzen duten
guztien ondorengoa.
Hirugarren zenbakiak, nahitaezko sozietate-funtsen banaezintasun-printzipioaren arabera,
ezarri du bat-egitearen ondorioz azkentzen diren kooperatiba-sozietateen nahitaezko
sozietate-funts guztiak kooperatiba berriaren edo xurgatzailearen funtsetan barruratuko
direla.
Aurreko zenbakian xedatutakoa urratzen bada, gainera, arau-hauste oso astunetan arautzen
diren zehapenak ezar litezke, Kooperatiben Legearen beraren 159.2.c) letrak xedatutakoari
jarraiki (aurreko legearen 139.3 artikuluaren c) letran ageri den eduki berdina).
288