EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

DOKUMENTAZIO ETA KONTABILITATE SOZIALA
EKLren 75. artikuluaren lehen paragrafoa, 1993ko araudian gertatu legez, honela amaitzen
da: “bestalde, errespetatu behar ditu kooperatibaren araubide ekonomikoaren berezitasunak”.
Gai hori kooperatibei aplika dakizkiekeen kontabilitate-arauetan (KSKP) jaso da, hain zuzen,
funtsezko alderdietan, hala nola ekarpenetan edo nahitaezko funtsetan, emaitzen zehaztapenean
eta banaketa edo bazkideekiko harremanetan, besteak beste. Hona hemen, labur-labur:
• Bazkideek kooperatibari egiten dizkioten ekarpenak (bigarren araua) funts bereki
edo propio, finantza-tresna konposatu edo pasibo gisa kalifikatu daitezke, itzulgarriak
diren ala ez, eta ekarpenen ordainsaria nahitaezkoa den ala ez kontuan hartuta.
Bereizketa horrek desberdintasunak dakartza kasu bakoitzean egozten diren kontuei,
haien kontabilitate-balioztapenari eta urteko kontuen errubriketan duten kalifikazioari
dagokienez.
• Bazkideek kooperatibari egindako ekarpenen ordainsaria (bigarren araua)
kontabilitatean jaso daiteke, edo, bestela, emaitzaren banaketatzat hartu, ekarpenak
funts propio gisa kalifikatu badira, edo gastu gisa kalifikatu badira, azkenak nahitaezko
izaera badu.
• Nahitaezko erreserba-funtsa (laugarren araua) legezko erreserba bat da, eta kooperatiba
finkatzea, bermatzea eta garatzea du helburu. Euskadiko araudiaren kasuan, banaezina
da (EKLren 71 artikulua); beraz, kontabilitateko funts propiotzat jo behar da.
• Kooperatiben eta interes publikoko beste helburu batzuen hezkuntza-, prestakuntzaeta
sustapen-funtsa (seigarren araua) kooperatibetan nahitaez eratu behar diren
zenbatekoei lotzen zaie, bazkideei, langileei eta, hala badagokio, komunitateari, oro
har, onurak ekartzen dizkieten jarduera jakin batzuetan aplika daitezen (EKLren 72.
artikulua). Kontabilitatean, funts horren zuzkidura gastua da kooperatibarentzat,
eta funtsa pasibotzat, korrontetzat edo ez-korrontetzat joko da, mugaegunaren
arabera (urtebete baino gehiago edo gutxiago). Pasiboaren barruan, “hornidurak eta
kontingentziak” epigrafearen barruan jasotzen da.
• Emaitza zehaztean (zazpigarren araua), KPOn edo ETEen KPOn jasotako printzipio
eta nahitaezko arauak aplikatzea xedatu da, zortzigarren arautik hamargarrenera
bitartean jasotako arau espezifikoei kalterik egin gabe.
• Kooperatibako ekarpenez bestelakoak diren bazkideekiko harremanak ere badira
agindu honen xede, euren izaera espezifikoagatik. Hala, bazkideei eskuratutako
ondasun gisa kontabilizatu behar direla adierazi da (zortzigarren araua), bazkideei
eskuratutako lan-zerbitzu gisa (bederatzigarren araua) edo bazkideekiko eragiketen
ziozko diru-sarrera gisa (hamargarren araua).
• Emaitzen banaketak (hamaikagarren araua) ezartzen duenez, kooperatibak jarduerasail
bat baino gehiago darabilenean, emaitzaren banaketa eta galeren egozpena bereizita
egingo dira horietako bakoitzarentzat, betiere legeak horretarako aukera ematen badu
eta sozietatearen estatutuek hala galdatzen badute.
10.3.3.2. 75. artikuluaren 2. atalari buruzko iruzkinak
Kooperatibek urteko kontuak prestatzeari dagokionez, KSKPren hamahirugarren arauak
kooperatiben berezitasunak eta erabili beharreko ereduak jasotzen ditu (KSKPren I. eta
269