EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

XEDAPEN OROKORRAK
bihurtzeari (11/2019 Legearen 90.1 artikulua) edo bat-egite bereziei (11/2019 Legearen 87.1
artikulua). Aztertutako kasuan, beraz, lege-idazketa berria dela bide, kooperatiba-jarduera
garatu ahal izango da, legeak eta estatutuek ezarritako mugak besterik ez dituela.
Bestalde, 3. zenbakiak berariaz zehazten du aurreko arauak “finantza-jarduerari” buruz
egiten zuen aipamena, 11/2019 Legearen 124. artikuluak arautzen dituen aseguru-kooperatibei
gagozkiela. Testuak dioenez, aseguru-jarduera arautzen duen sektoreko arauak ezartzen dituen
betekizunak eta mugak bete behar dituzte aseguru-kooperatibek, bai estatuaren eskumenekoa
den oinarrizko araua, bai autonomia-erkidegoen eskumeneko den garapen-araua.
1.2.2. Berrikuntzaren izaera eta indarra
1. zenbakiari dagokionez, arauak eragiketa-askatasuna nabarmendu nahi badu ere, 1993.
urtean, Kooperatibei buruzko otsailaren 11ko 1/1982 Legearen aldean gertatu zen irekieraren
zentzu berean, kasu zehatz horretan, sozietatearen estatutuen bidez, zeinek bere buruari
mugak jartzeko aukerari eutsi dio.
Ildo horretako estatutu-xedapenik ez badago, muga bakarrak legezkoak izango dira, hau
da, 11/2019 Legeak ezarritakoak edo, hala badagokio, sektorialak; hala ere, ez da beharrezkoa
izango estatutuek berariaz adieraztea hirugarrenekin kooperatiba-jarduerak eta -zerbitzuak
egiteko aukera ahalbidetzen dela, Kooperatibei buruzko uztailaren 16ko 27/1999 Legearen
4.1 artikuluak xedatzen duen bezala, izaera mutualista nabarmenarekin.
3. zenbakiari dagokionez, berriz, idazketa berriak ez dakar kooperatiba-mota horiei
aplikatu beharreko zuzenbide-iturriak funtsean aldatzerik; izan ere, aseguru-kooperatibak,
kreditu-kooperatibekin batera (11/2019 Legearen 123. artikulua), lege berriaren II. tituluaren
I. kapituluko 8. atalean araututa daude, finantza-kooperatiben epigrafean.
1.2.3. Esanahi praktikoa
Sozietatearen xedeari lotutako jarduerarekiko mendekotasun- edo osagarritasun-irizpidea
kualitatiboki ezar daiteke (jarduera osagarriak, kooperatibaren jarduera nagusiaren
aurrekontua edo ondorioa, sozietatearen helburuaren barruan), baita kuantitatiboki ere.
Nolanahi ere, egiazko irekiera desmutualizatzailearen maila neurtzeko, kooperatiba-mota
guztietan hirugarrenekin egindako eragiketen idazketa zehatzera jo behar da. Eragiketa
horiek 11/2019 Legearen II. tituluko I. kapituluan araututa daude.
Ildo horretan, lege berriak berrikuntza txiki batzuk txertatu ditu nekazaritza- eta
elikagaigintza-kooperatibei dagokienez (113.1 artikulua) edo etxebizitza-kooperatibei
dagokienez (117.2.3 artikuluaren azken lerroaldea; oro har, baina, 1993an ezarritako mugei
eutsi die). Kooperatibaren jardueraren oinarrizko izaera mutualistak badirau.
Egia esatera, atal horretan, bazkide batzuek euren beharrizanei erantzuteko batera sortzen
duten enpresa erkidearen komunitatearen kontzeptuaz jarduten da, hirugarrenekiko eragiketak
lotzen direneko irabazi-asmoaren aurka. Gogoeta horrek isla historiko argia izan du batzuen
eta besteen zerga-tratamenduan; nolanahi ere, gaur egun, tratamendu hori bateratuta dago
euskal foru-lurraldean.
22