EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

ARAUBIDE EKONOMIKOA
9.3.2. Iruzkin orokorra eta esanahi praktikoa
9.3.2.1. Kapitala: ekarpenaren esangura eta ekarpen-motak
EKLren 60. artikuluaren hasieran adierazi denez, kooperatibaren kapital soziala bazkideek
egindako ondare-ekarpenek osatzen dute. Ondorio horietarako, ekarpentzat hartzen da era
ekonomikoan zenbatetsi daitekeen ondasun edo eskubide oro, egiten denetik kooperatibari
lotuta geratzen dena. Ekarpen horiek nahitaezkoak edo borondatezkoak izan daitezke;
beraz, bazkideek egiten duten ekarpena edozein dela ere, nahitaez kategoria batean edo
bestean sailkatuko da, eta ezin izango da beste ekarpen-kategoriarik aintzat hartu. Kapitalsozietateetan
ez bezala, kooperatibako bazkideen ekarpenak ez dira sozietatearen ondarearen
zati proportzional edo zati alikuota, eta ez dira eskubide politiko eta ekonomikoak emateko
erreferentzia, kapitala ordaintzeko izan ezik.
Izenak berak dioen bezala, nahitaezko ekarpenak (61. artikuluan araututakoak), bazkide
guztiek egin beharrekoak dira, batzar orokorrak hala erabakita. Borondatezkoak (62.
artikuluak araututakoak), aldiz, kooperatibak erabakitakoak dira, eta bazkide guztiek ez dute
harpidetu edo ordaindu beharrik.
9.3.2.2. Itzultzeko eskubidea
Kapitalari egindako ekarpenak itzulketa-eskubidea duten ekarpenak izan daitezke, edo,
bestela, itzulketari uko egin dakiokeen ekarpenak. Lehenengoek dirua itzultzeko eskubide
“automatikoa” ematen dute, baina baldintzak eta epeak bete behar dira. Bigarrenetan, berriz,
itzulketa eskatzeko aukera bazkideen eskubidea da, eta kooperatibak atzera bota dezake.
Desberdintasun hori EKLren bigarren aldaketan gehitu zen, abenduaren 1eko 8/2006
Legearen bidez, kooperatibei nazioarteko 32. kontabilitate-araua aplikatzearen ondorioz.
Bada, arau horrek eragotzi zuen kooperatiben kapital sozialari egindako ekarpenak baliabide
propiotzat hartzea, legearen aurreko idazketak arautzen baitzuen bazkideek dirua itzultzeko
baldintzarik gabeko eskubidea zutela. Bazkideek sozietatearen kapitalari egindako
ekarpenak kooperatibaren baliabide berekitzat ez hartzeko arriskuaren aurrean, bazkideek
ekarpenok itzultzeko baldintzarik gabeko eskubidea izanik, gertaera horrek kalte larriak
eragin dizkiekeelako kooperatibei hirugarrenen aurrean kaudimenaren inguruko irudiari
loturik, euskal lurralde-eremuko legegileak erabaki zuen ondoko aukera gehitzea legean:
itzulketa-eskubidea duten ekarpenak, kontabilitatean besteren baliabidetzat hartu beharko
liratekeenak, eta itzulketa baldintzarik gabe errefusatzeko modua ematen duten ekarpenak,
hau da, baliabide berekitzat jotzeko kontabilitate-eskakizunak beteko lituzkeenak, bereiztea.
Horrela, 2006. urtean, kooperatiben legea aldatu zenean, kooperatiba bakoitzaren esku utzi
zen sozietatearen kapitalari egindako ekarpenak, ez nahitaezkoak, baina kooperatibaren
erabakiaren zioz itzulgarriak, sozietatearen estatutuetan arautzeko aukera, eta horrela,
bazkideen ekarpen horiek baliabide bereki edo propiotzat kontabilizatzeko aukera eman zen.
Aurrekoaren ondorioz, bazkide batek kooperatiban baja eskatzen duenean, bajaren
tratamendua aldatu egingo da ekarpenek itzulketa-eskubidea dutenetz. Izan ere, kasu horretan,
bazkideak itzulketa egokia jasotzeko eskubidea izango du (EKLren 66. artikulua). Dena
dela, batzar orokorrak edo administratzaileek ekarpenen itzulketa-eskubidea baldintzarik
224