EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

KOOPERATIBA ADMINISTRATZEA ETA ORDEZKATZEA
6.4.1.5. Kasuan kasuko sozietateen berezko jarduerekin zerikusia duten funtzionarioez
edo administrazio publikoaren zerbitzura dauden langileez gain, epaileak, magistratuak
eta legezko bateraezintasunen batek eragindako gainerako pertsonak ere gehitu dira.
6.4.1.6. Kooperatibarekiko lehian dabiltzan jarduerak beren kontura edo besteren kontura
egiten dituztenei edo kooperatibaren aurkako interesak dituztenei dagokienez, aukera dago
kooperatibak debekutik salbuesteko, kasu berezietan, batzar orokorraren berariaz erabaki
ondoren (legearen 49.4 artikulua). Gatazka-egoeretan, ezin izango dute bozketetan parte hartu.
6.4.2 Iruzkin orokorra eta esanahi praktikoa
6.4.2.1. Iruzkin orokorra
6.4.2.1.1. Emantzipatutako adingabeek administratu ahal izateko aukerak eztabaida piztu
du kapital-sozietateen esparruan, notario eta erregistratzaile askok ukatu dutelarik aukera
hori.. Izan ere, Kode Zibilaren 323 artikuluaren arabera, ezin dituzte maileguak eskatu,
ezin dituzte ondasun higiezinak, merkataritza- edo industria- establezimenduak edo
aparteko balioa duten objektuak kargatu edo besterendu, gurasoen edo, hala dagokionean,
zaintzaileen baimenik gabe. Merkataritza Kodearen 4. artikuluak ere, adin-nagusitasuna
eta ondasunen erabateko jabetza eskatzen duenez, ez luke aukera hori bermatuko. Hala
ere, legearen idazkera nahiko argia da, eta administratzaile izateko aukera ez zaie adingabe
guztiei mugatzen, emantzipatu gabeko adingabeei baizik. Ulertu behar da, beraz, azken
horiek administratzaile izan daitezkeela. Pertsonaren gaitasunaren mugatzeko behar den
interpretazio murriztaileak hori bermatzen baitu.
6.4.2.1.2. Kargua dela eta, merkataritzan jardun ezin duten pertsonentzako debekuak
Merkataritza Kodearen 13.3 eta 14. artikuluetara garamatza. Lehenengoak Gobernuko
kideei eta Estatuko Administrazio Orokorreko goi-kargudunei eragiten die (martxoaren
30eko 3/2015 Legearen 13. eta 14. artikuluak). Bigarrenak, berriz, jardunean dauden
Fiskaltzako funtzionarioei eragiten die, bai eta epaile eta magistratuei ere, Legearen
44.1.b) artikuluak berariaz adierazten duen moduan; barruti, probintzia edo plazetako
gobernu- eta ekonomia-buruzagitza eta buruzagitza militarrei; Zerga Administrazioaren
Estatu Agentziako langileei, eta lege edo xedapen berezien bidez lurralde jakin batean
merkataritzan jardun ezin dutenei.
6.4.2.1.3. Ezin izango dira administrazio-organoko kide izan kooperatibaren jarduerarekiko
lehia dakarten jarduerak beren kontura edo besteren kontura egiten dituztenak, ez eta
kooperatibaren aurkako interesak dituztenak ere. Legeak ez du eragozten pertsona bat
kooperatiba batean baino gehiagotan administratzaile edo kontseiluko kide izatea, eta
ez du ezartzen kargu hori bete dezakeen kooperatiben gehieneko kopururik, ezta erabat
debekatzen ere kooperatibarekiko lehia dakarten jardueretan parte-hartzerik; hala ere,
azken horien kasuan, batzar orokorrak baimena edo lekapena ematea eskatzen da, jarduera
horiek kooperatibatik kanpo egiteak interes-gatazka sorraraz dezakeen kasuetan. Kasu
horietan, leialtasun-betebeharrak administratzaileari eskatzen dio bozketan parte ez hartzea
(egoeraren berri eman behar dio artezkaritza-kontseiluari edo batzarrari, administratzaile
bakarra bada) (ikus legearen 49 artikulua).
161