EUSKADIKO KOOPERATIBEN LEGEAREN GAINEKO IRUZKINAK

BAZKIDEAK
Nolanahi ere, erabaki horrek, alegatutako kausa zehatza edo zehatzak aintzat harturik,
adierazi behar du etendurak zenbat denbora iraungo duen, eta modu justifikatuan hautatu
behar ditu etendura-egoeran geratuko diren bazkide langileak edo lan-bazkideak. Jakina,
etendura eragin duten arrazoiak amaitzen direnean, etendura horren eraginpeko bazkide
langileek edo lan-bazkideek eskubide eta betebehar guztiak berreskuratuko dituzte.
Arauketa horren inguruan sortzen diren auzi nagusiak hauexek dira: bazkide langileen
edo lan-bazkideen lan-prestazioa etetea ekar dezaketen arrazoi horien esanahia eta irismena
zehaztea; eta bazkide langile edo lan-bazkide jakin batzuen hautapena justifika dezaketen
kasuak, etete-egoeran geratu behar dutenak berdintasunaren eta diskriminaziorik ezaren
printzipioak urratu gabe.
Horrela, lehenengo auziari dagokionez, hasiera batean, estatutuetan zehaztu daiteke
balizko zergatien esanahia eta irismena. Baina kooperatibak bere burua erregulatu ezean,
EKLren 107.3 eta 21.2 artikuluetan xedatutakoarekin bat etorriz, lan-legeriaren xedapenak
aplikatu beharko dira analogiaz, eta, zehazkiago, Langileen Estatutuaren Legearen Testu
Bateginaren 47. artikuluan jasotzen diren zergati horien definizioak. Hala eta guztiz ere,
LELTBn ere ezinbesteko arrazoia zer den definituta ez dagoenez, badirudi jurisprudentziak
emandako definizio klasikoari jarraitu behar zaiola; hala, jurisprudentziaren arabera,
ezinbesteko arrazoia gerta dadin, funtsezkoa da arruntean ezohikoa den gertaera bat jazotzea,
eta, horregatik, aurretiaz ezin aurreikus daitekeena, enpresa-antolamendutik kanpoko jatorria
duena, aparteko larritasuna eta ezin saihestuzkoa dena.
Era berean, nahiz eta EKLren 30.1 artikuluak ezer aipatzen ez duen, ulertu behar da
bazkideen lanaldiaren zati bat eten daitekeela, edo, bestela esanda, lanaldia bera murriztu
daitekeela.
Nolanahi ere, Gizarte Segurantzari begira, kooperatibak langabezia-prestazioa sorraraz
dezakeen araubideren batean sartzen bada, ekainaren 19ko 1043/1985 Errege Dekretuak
araututako prozedura bete beharko du (1043/1985 Errege Dekretua, ekainaren 19koa, lan
elkartuko kooperatibetako bazkideei langabezia-babesa zabaltzen diena), langabeziaprestazioa
eten zaien bazkide langileek edo lan-bazkideek prestazioak eskuratu ahal izan
ditzaten.
Mahairatutako bigarren gaiari dagokionez, komenigarria da kooperatibaren estatutuetan
zehaztea zer irizpide objektibo kontuan hartu behar den lana etengo zaien bazkideak
hautatzeko orduan, hala nola balioaniztasunik eta produktibitaterik eza.
Azkenik, ulertu behar da etenaldia erabakitzen duen adierazpenean etenaldiak iraun behar
duen denbora finkatzen bada ere, egiatan, etenaldia eragin duten arrazoiak gainditzeko beharbeharrezkoa
den aldira mugatu behar dela. Beraz, etendura eragin zuten arrazoiak desagertu
direla egiaztatu ondoren, horiek ere ondoriorik gabe utzi beharko dira, eragindako bazkideek
izaera ekonomikoko eskubideak eta betebeharrak berreskura ditzaten.
EKLren 30 artikuluaren 2. atalak arautzen duenez, batzar orokorrak edo, hala badagokio,
administratzaileek, estatutuetan hala ezarrita badago, lanpostuen edo kolektibo edo talde
profesional jakin batzuen kopuru osoa behin betiko murrizteko aukera dute, baldin eta
arrazoi ekonomiko edo teknikoen, edo antolakuntzako, ekoizpeneko zein ezinbesteko
105