Srpski rječnik novijih anglicizama

objavljeno i dostupno u Digitalnoj biblioteci Filozofskog fakulteta u Novom Sadu
anglicizmi odabrani iz specijalno kreiranog elektronskog korpusa za SRNA,
od oko 12.000 autentičnih paragrafa, prikupljenih između 2018. i 2020. godine,
isključivo iz izvora s interneta, gde se na jednom – i, kako izgleda, jedinom
– mestu najbolje i najlakše može steći reprezentativan i pouzdan uvid u
upotrebu, i tendencije upotrebe, aktuelnog, živog, spontanog, pisanog i pisanog-kao-da-je-izgovoren
srpskog jezika i njegovog neizbežnog anglosrpskog
varijeteta, ali i uvid u upotrebu i zloupotrebu anglicizama u oba.
Specijalni elektronski korpus za SRNA bio je osmišljen tako da ga sačinjavaju
žanrovski i tematski vrlo raznovrsni onlajn tekstovi, počev od onih na
informativnim, obrazovnim i zabavnim portalima pa do komentara čitalaca,
foruma, blogova i društvenih mreža, na kojima se piše o najširem spektru
tema vezanih za društvo, kulturu, nauku, informacione tehnologije, način života,
slobodno vreme i sport (potpun pregled svih 50 tematskih oblasti priložen
je iza Vodiča, u odeljku pod naslovom Tematske oblasti u Rečniku). U
novom delu SRNA nalaze se anglicizmi, noviji sada, pošto su u srpski jezik
ušli u do sada proteklih dvadesetak godina, što podrazumeva period približno
od 2000. do 2020. godine. Ovakav pristup, reklo bi se ‘2 u 1’ (izgovor: dva u
jednom), građenju odredničke strukture SRNA, u kojoj nastupaju ‘raniji noviji’
anglicizmi iz RNA, s kraja 20. veka, i ‘skoriji noviji’ anglicizmi, s početka
21. veka, relativno verno prikazuje novije anglicizme, njihovo ponašanje i
ponašanje prema njima u srpskom jeziku, na svojevrsnoj vremenskoj skali u
rasponu od pola veka – između 1970-ih i 2020. godine.
Anglicizmi i oko njih
Pod pojmom ‘anglicizam’ u SRNA se smatraju reči i njihovi potencijalni
delovi, tj. afiksi, koji su iz engleskog jezika preuzeti u srpski, dostigli su bar
delimičnu integraciju u njegov sistem, adaptacijom na nivou izgovora, pisanja,
oblika i značenja, i spadaju u opšti, svakodnevni, neterminološki vokabular
srpskog jezika. Po morfološkoj strukturi, te reči u engleskom jeziku bile
su proste (npr. cool), izvedene (microblog, prefiksacija, ili teaser, sufiksacija),
složene (low-cost) ili frazne (social distance), dok se u srpskom one poimaju
kao nemotivisane, bez odvojivih i prepoznatljivih morfoloških delova, s izuzetkom
fraznih i nekih složenih, koje se u engleskom pišu odvojeno.
Nadalje, s etimološkog stanovišta, te reči i njihovi potencijalni delovi u
engleskom jeziku mogli su biti germanskog porekla (npr. wellness ili ‐er),
zatim često francuskog, latinskog ili starogrčkog (education ili re‐, obe iz
latinskog), ali i poreklom iz mnogih drugih jezika – neposredno ili posredovano,
pri čemu u srpskom sve njih treba posmatrati kao anglicizme, budući da
11