Srpski rječnik novijih anglicizama

10
srpskog jezika, naročito onih koji su po prirodi svog posla u situaciji da svojim
jezičkim ponašanjem i upotrebom jezika mogu da utiču, i redovno utiču, na
jezičko ponašnje i upotrebu jezika onih koji ih slušaju ili čitaju.
Prirodno je, posebno u vreme današnje angloglobalizacije, da u jednom
jeziku, pa tako i srpskom, bude anglicizama. Manje je prirodno (da se mirno
posmatra!) to što se ti anglicizmi često koriste stihijski, bez dovoljno razmišljanja
o njihovoj upotrebi. Najmanje je prirodno (da se mirno posmatra!)
to što neki od tih anglicizama potiskuju, pa i istiskuju, odavno ustaljene i
savršeno dobre srpske reči, doprinoseći time sve žilavijem širenju i bujanju
hibridnog anglosrpskog ‘jezika’, koji je sada nesumnjivo najrasprostranjeniji
varijetet u javnoj upotrebi srpskog jezika.
Rečnik i oko njega
Sa željom da bar malo doprinese, stvarnom a ne deklarativnom, poboljšavanju
znanja valjanog srpskog jezika, uključujući prvenstveno osmišljenu
upotrebu anglicizama, uz istovremeno podsecanje krila razmahanom anglosrpskom
‘jeziku’, čije jedno od obeležja jeste prekomerna i nasumična
upotreba nepotrebnih anglicizama, bio je sastavljen i 2001. godine prvi put
objavljen Du yu speak anglosrpski? Rečnik novijih anglicizama (ili kraće,
RNA). Namenjen najširem krugu korisnika, različitih uzrasnih grupa i obrazovnih
profila, počev od 15-godišnjaka u završnim razredima osnovne škole
pa nadalje, i s glavnim ciljem da pomogne u razumevanju novijih anglicizama
na koje se svakodnevno nailazi u našim štampanim i elektronskim medijima,
RNA je sadržavao oko 950 odrednica, odabranih iz specijalno sačinjenog
korpusa autentičnih uzoraka pisanog i govornog srpskog jezika u dnevnoj,
nedeljnoj i mesečnoj štampi, radijskim i televizijskim emisijama, te neobaveznim
razgovorima (uglavnom mladih), zabeleženim najvećim delom tokom
1998. i 1999. godine. U RNA se nalaze anglicizmi, noviji tada, pošto su u srpski
jezik ušli u do tada proteklih tridesetak godina, što podrazumeva period
približno od 1970-ih do 2000. godine.
O dvadesetoj godišnjici pojavljivanja prvog izdanja, sastavljen je i 2021.
godine prvi put se objavljuje znatno prošireni i popravljeni Srpski rečnik novijih
anglicizama (ili kraće, SRNA), ovog puta bez simpatičnog, intrigantnog i
provokativnog nadnaslova Du yu speak anglosrpski?. I dalje namenjen istom
širokom krugu korisnika, i dalje s istim glavnim ciljem, SRNA donosi skoro
pet puta veći broj anglicizama od svog prethodnika i leksikografskog uzora
– više od 4500 odrednica. Od toga jednu petinu čine anglicizmi preuzeti
iz RNA, koji se i danas susreću u aktivnoj upotrebi, dok ostalo predstavljaju
published and available in the Digital Library of the Faculty of Philosophy in Novi Sad